Afgelopen maand meldde de Volkskrant dat de zeespiegel voor de Nederlandse kust minder was gestegen dan klimaatscenario’s hadden aangegeven. De vraag of de modellen te alarmistisch waren geworden, iets wat klimaatsceptici en -wetenschappers al jaren zeggen, werd daarbij opgeworpen. De krant baseerde zich op een rapport van het gerenommeerde Nederlandse kennisinstituut Deltares dat begin maart publiek werd gemaakt.

Klimaatalarmisme

De Zweedse wetenschapper en voormalig medewerker van het VN-klimaatpanel IPCC dr. Nils-Axel Mörner bewijst dit al jaren, maar toch blijven weermannen van het KNMI en de NOS (naast Dirk Draulans in De Afspraak) dergelijke overtrokken zaken beweren. Zo beweerde prof dr. Wim Thiery van de VUB tijdens de klimaatmarathon van de VUB op 20 maart nog dat de stijging van de zeespiegel in combinatie met meer en destructievere orkanen natuurrampen nog verergeren. Zelfs het strand van Blankenberge zou volgens Thiery ten prooi vallen aan de stijging van de zeespiegel. De erosie van de Vlaamse kust is volgens hem de schuld van de klimaatverandering.

Vlaanderen onder water tegen 2200 – slide uit de presentatie van dr. Wim Thiery.

Deltares bevestigt nu echter de vaststellingen van Mörner. Formeel luidt het: ‘In de afgelopen drie jaar hebben Deltares en HKV in opdracht van Rijkswaterstaat gewerkt aan een nieuwe methode om de zeespiegelstijging langs de Nederlandse kust nauwkeuriger te bepalen. De conclusie is dat de zeespiegel de afgelopen 128 jaar met 1,86 mm per jaar (18,6 cm per eeuw) is gestegen en dat de stijging niet is versneld.’

Fedor Baart, kustexpert bij Deltares, legde aan de Volkskrant uit dat ze wilden weten ‘of we in de metingen een versnelling van de zeespiegelstijging zouden zien na de jaren vijftig, toen we voor het eerst met versnelde zeespiegelscenario’s zijn gaan rekenen. Maar we zien nog steeds dezelfde stijging als toen we in 1890 begonnen met nauwkeurige metingen. De waarnemingen liggen in de ondergrens van de scenario’s van het KNMI.’

Foute methodes

In het rapport, genaamd Zeespiegelmonitor 2018, staat dat methodologische keuzes in sterke mate vroegere prognoses bepaalden. Zo gaat veel onderzoek uit van computermodellen. ‘De diverse metingen hebben onnauwkeurigheden,’ waarschuwt men echter. Dit is een onverholen kritiek op de klimaatalarmisten waar ook Mörner tegen fulmineert. Deltares schoonde de gegevens op en concludeerde dat de oude modellen niet klopten.

Sinds 1700 meet men in stations langs de Nederlandse kust elk uur het zeepeil, de zeebodem en de kusttopografie. Rijkswaterstaat voert die metingen uit voor doelmatig beheer langs de Noordzeekust. De combinatie van metingen, satellietwaarnemingen, modelberekeningen en bestudering van archieven leidde tot nauwkeurige gegevens over de zeespiegelstijging. Nieuw is dat door de combinatie van alle informatie beter dan vroeger de bijdrage van verschillende componenten zoals bodemdaling en wind en getij aan de stijging kunnen worden aangetoond.

De conclusie luidt dat ‘de zeespiegel, over de periode 1890 tot en met 2017 met 18,6 cm per eeuw is gestegen, tot 6 cm boven NAP (Normaal Amsterdams Peil). Terugkijkend naar het verleden is er geen sprake van een versnelde zeespiegelstijging langs de Nederlandse kust.’ Een deel van de gemeten zeespiegelstijging is overigens het gevolg van een normale bodemdaling van 4,5 cm per eeuw.

Stormvloeden en bodemdaling

Over het ‘recordpeil’ van de zeespiegel in 2017, de hoogste stand ooit gemeten, is men duidelijk: ‘Kort gezegd komt dit doordat het voor het eerst sinds lange tijd weer flink heeft gestormd in combinatie met een opgaand nodaal getij en de gestegen zeespiegel.’ Dit zijn de beruchte stormvloeden. Die oorzaken hebben dus niets met klimaatverandering te maken.

In het bijhorende persbericht zegt Baart: ‘Wat verder opviel is dat in 2018 de gemiddelde zeespiegel langs de Nederlandse kust met 7,2 cm is gedaald ten opzichte van de gemiddelde stand in 2017. Dat is de grootste daling sinds 1996. In 2017 stond de zeespiegel relatief hoog vanwege twee grote noordwesterstormen (half januari en eind oktober), die het zeeniveau opstuwden richting de kust. In 2018 hadden we twee lange periodes met oostenwind, waardoor de waterstand lager werd.’

Robin Nicolai (senior-adviseur HKV) legt uit in De Telegraaf: ‘De methode haalt dit verband tussen wind en zeewaterstand feilloos uit de gegevens.’ Een ander alarmistisch gegeven, de zogenaamde hittegolven, hadden evenmin invloed. De droogte in 2018 had weinig invloed op de gemiddelde zeespiegelstand volgens Deltares.

Nederlands doemscenario

Nederland is een van de favoriete voorbeelden van klimaatfanaten omdat het voor bijna twee derde onder zeeniveau ligt. Het land zou volgens hen dus bijna geheel verdwijnen, terwijl het al duizend jaar achter dijken ligt. Echter, ‘het probleem met het xx% van Nederland ligt onder zeeniveau is dat we het al jaren verkeerd gebruiken. Sinds het verkeerd in het IPCC-rapport stond hebben we een ruwe schatting. Maar we gebruiken het nog steeds vaak verkeerd.’

Waterbergen

Water staat niet met bergen. Uit de metingen blijkt echter dat de zeespiegelstijging langs de Nederlandse kust lager is dan de wereldwijde zeespiegelstijging (32 cm per eeuw over de periode 1993 tot en met 2017). De satellieten die voor de bepaling van de wereldwijde zeespiegel gebruikt worden, zijn, in tegenstelling tot Nederland, pas in 1993 begonnen met meten. De onderzoekers schrijven: ‘in Nederland meten we ten opzichte van het NAP, terwijl de globale zeespiegel vanaf 1993 ten opzichte van de eerste satellietmetingen wordt gerapporteerd. De Nederlandse gemeten zeespiegel bevat correcties voor lokale bodemdaling en de globale bevat een correctie voor de daling van de oceaanbodem.’

Hoe dan ook blijft het feit dat wetenschappelijk onderzoek in opdracht van Rijkswaterstaat niet overeenstemt met de politiek steeds uitgespeelde prognose van het IPCC dat een globaal gemiddelde stijging van 80 centimeter in het jaar 2100 aannemelijk acht. De klimaatscenario’s van het KNMI uit 2006 en 2014 beweerden zelfs dat een stijging van 25 tot 85 centimeter tegen het jaar 2085 waarschijnlijk zou zijn. Deze modellen en de interpretatie van het KNMI blijken nu véél te alarmistisch.

Het rapport concludeert: ‘Doordat de zeespiegel niet sneller is gaan stijgen en doordat de zeespiegelstijging voor een deel uit bodemdaling bestaat, is de huidige zeespiegelstijging lager dan het laagste KNMI 2014 scenario.’

Relatieve zeespiegelstijging (inclusief bodemdaling) in de periode 1890 tot en met 2018 ten opzichte van de scenario’s van het KNMI.

Aanbevelingen

Deltares deed ten slotte nog een aantal aanbevelingen. Een van de opvallendste was een waarschuwing voor bedrog en desinformatie: ‘Er zijn veel alternatieve feiten in omloop rond de zeespiegel. Dat maakt het voor het publiek lastig om goed inzicht te hebben in de huidige toestand van Nederland in de context van het water. We adviseren Rijkswaterstaat om de publieksgerichte informatie te intensiveren met een nadruk op consistentie en volledigheid.’

Nu er een degelijk en betrouwbaar rapport is over zeespiegelstijging dat niet past in het klimaatalarmistisch plaatje valt het nog te bezien in hoeverre men deze laatste aanbeveling zal volgen.

Nils-Axel Mörner

Stijging van de zeespiegel is bangmakerij