Rector Herman Van Goethem van de Universiteit Antwerpen is de motor van het festival Barokke Influencers in de Scheldestad. Een nieuwigheid. De jezuïeten joegen de barokke herleving op en worden daarom maandenlang belicht en geprezen. Eenzijdigheid is de universiteit niet vreemd.

Rector Van Goethem is belijdend kanunnik van woke en trots op de nieuwe Aula Lumumba. Naast een Aula Lumumba past om de waarheid een Aula Stanley. Het kolonialisme heeft twee kanten: een gruwelijke zwarte, waar men oeverloos over praat, én een opbouwende witte, even belangrijk, die de meelopers verzwijgen of ontkennen. Het wachten is op de militanten met de eis dat de chocolade Côte d’Or, bestaat sedert 1883, zijn naam en olifant schrapt, want dat is culturele toe-eigening. Het racisme met vleugels in 2023 is anti-westers racisme.

De veronachtzaming van de witte, de positieve, kant van de kolonisering, en het negeren van de historische waarheid, bewijst dat de Aula Lumumba en de controverse over Belgisch-Congo en het Britse imperium, niets te maken heeft met de geschiedenis en wel alles met vandaag. Blank moet op de knieën en er zijn witte woke’isten die mee paraat roepen. Woke heeft het niet over kolonialisme, wel over ‘het westen’, en in het bijzonder Europa, dat weg moet.

Ethicus

Wie een boeiend boek wil over de nonsens van de wok’isten, hij/zij kope het kakelverse ‘Colonialism, A Moral Reckoning’ van Nigel Biggar, emeritus Moraal en Pastorale Theologie van Oxford. De auteur is bachelor of art in de geschiedenis en dokter in de christelijke theologie en ethiek. Vandaag is het bon ton om kolonialisme en slavernij niet alleen gekoppeld te zien maar eveneens te duiden als een gelijkstelling. Niemand ontkent de wandaden van de slavernij maar wie meedobbert met politiek correct weet niet of vergeet dat de succesvolle campagnes tegen de slavernij 250 jaar geleden begonnen in het koloniserende Brittannië.

Slavernij was trouwens van alle tijden. Geen vergoelijking, wel een feit. De slavernij en de slavenhandel was levendig lang voor Europeanen arriveerden in Afrika en er een uitvoermarkt naar de VS van maakten. Van de kust van Barbarije, de huidige Maghreb-landen, zeilden moslimse slavenjagers tot in Cornwall en IJsland om blanken te roven en te verkopen. Hun totaal wordt geschat op 1 tot 1,25 miljoen slachtoffers tussen het begin van de zestiende en het midden van de achttiende eeuw. De moslimslavenhandel, die duurde tot in 1920 (en stiekem een blijver is, bijvoorbeeld in Oman), oversteeg met 17 miljoen mensen ruimschoots de uitvoer van zwarte Afrikanen naar Noord-Amerika.

Keizerrijken zijn bestuursvormen voor een lappendeken van gebieden en volkeren en culturen op alle continenten die zo oud zijn als de mensheid. Nirad Chaudhuri, een befaamde Indiaas-Bengaalse schrijver, die jaren werkte en woonde in Oxford, kruiste de degens met Edward Said en zijn (tot vandaag invloedrijke) ‘oriëntalisme’, tjokvol kwade trouw en fouten, en schreef onder meer: ‘De Europese oriëntalisten hebben de klassieke beschaving van de Sanskrieten gered van de vergetelheid en hebben zo een dienst bewezen aan het Indiase en Aziatische nationalisme, dat geen “native” (zijn woord) ooit had kunnen verwezenlijken. Met één pennentrek plaatsten de Europese oriëntalisten de Indiase nationalist op gelijke voet met de Engelse overheerser. Het gaf de nationalist het materiaal voor de opbouw van “de historische mythe” van de Hindoe-beschaving die superieur was aan de Europese’.

Racisme

De zonde van het ‘racisme’ is vandaag losgeslagen van haar meerpalen en verbreed tot elke kritische uiting van een lid van een raciale groep over andermans cultuur, zeker als het een blanke is die spreekt over een zwarte cultuur. Niemand mag anno 2023 oordelen over een andere cultuur, zonder te bengelen aan de dichtstbijzijnde boom. Wie als blanke mens van de 21ste eeuw terugblikt naar wat hem/haar voorafging en wat hem nu boetseert, kan enkel besluiten dat zijn/haar cultuur superieur werd op veel terreinen. Dat begon te rijpen in de (zogenaamde barbaarse) Middeleeuwen (een misbenoeming van de Verlichtingsdenkers om hun uniciteit te bewieroken).

Een opsomming: wij staan vooraan in wetenschappelijke kennis, medische bekwaamheid, economische productiviteit, sociale gelijkheid, politieke vrijheid en maatschappelijke veiligheid. Congo onder de dictatuur van Kabila, en zijn handpop Tshisekedi, – beulen van hun eigen volk – zou vandaag beter af zijn als Belgisch mandaatgebied onder toezicht van de Verenigde Naties dan als straatarme, uitgemergelde failed state onder autochtoon bewind.

Brutale slavernij heeft bestaan en is duivels: evenals de epidemieën en de de sociale ontwrichting ontstaan door de intrede van kolonisatoren, evenals het gebrek van toezicht door de koloniale bewindvoerders op de handelingen en de misbruiken van blanke plantagehouders, evenals het wegcijferen van de lokale cultuur. Dat verdient veroordeling en de schuldigen zijn de kolonisatoren, niet hun nazaten. De kolonisering van Belgisch-Congo en India heeft voor India winstgevende gevolgen: de hoogstaande wetgeving, een regering en een grondwet, een vrije pers, een professioneel corps ambtenaren, moderne universiteiten, uitgebreide transportmiddelen (spoorwegen), laboratoria van hoog niveau, toegang tot de wereldmarkten en de globale economie.

Congo is op die gebieden achterlijker geworden dan ooit. Mathieu Zana Etambala, Kortrijkzaan met vanaf zijn zes, door een pleeggezin, West-Vlaamse wortels, zei mij vier jaar geleden, toen was hij, voor zijn pensionering, onderzoeker bij het Africa Museum in Tervuren: ‘Het is ontstellend hoe weinig middenstandsactiviteit er is in de Congolese steden, zelfs in de grootste. Het gebrek aan garagisten, loodgieters, timmerateliers kan je zestig jaar na de onafhankelijkheid niet blijven verwijten aan de koloniserende Belgen. Hier zou werk zijn voor de Vlaamse middenstandsorganisatie Unizo die met haar expertise een hefboom kan leveren.’

Wit boek

Is de kolonisering een wit boek, neen, er zijn veel zwarte bladzijden. Alle menselijk beleid is echter gevlekt: zelfs de nazi’s bouwden autowegen – waar u af en toe over raast – en bonden als allereerste professioneel de strijd aan met kanker door gezondere voeding, sport, beweging (lees het lovende ‘The Nazi War on Cancer’ van de joods-Amerikaanse hoogleraar en auteur Robert N. Proctor). Prutserijen, ja, vergeleken met de Duitse gruweldaden, maar eveneens feiten. Ondanks wat Belgen niet gedaan of fout gedaan hebben in Congo is erkenning van het positieve, naast het oeverloos gejeremieer over het slechte, een reden om een Aula Stanley te openen naast de Aula Lumumba in de ex-Koloniale Hogeschool in Antwerpen.

Nirad Chaudhuri

Na Aula Lumumba, ook Aula Stanley