Une fois n’est pas coutume… Eén keer is geen gewoonte, maar vandaag verhuizen met deze column naar het noorden. Naar Hasselt.

Een stad waar ik vroeger al kwam als verslaggever voor meestal trieste gebeurtenissen : de begrafenis van An en Eefje, de twee Vlaamse slachtoffers van Marc Dutroux. Of voor een proces over gesjoemel bij de Marine, met als top-vedette kolonel Noël Vaessen en prins Laurent als guest star.

Vorige woensdag zakte ik terug af naar Hasselt, maar dit keer voor een heel andere missie: de nieuwe voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging, Michael Discart, had me gevraagd om op de nieuwjaarsreceptie van de VVB mijn gedacht te zeggen over het huidige Wallonië en even luidop na te denken over hoe België er zou kunnen uitzien na dit drukke politiek jaar.

Ook voor mij is dat interessant. Het heeft me namelijk zicht gegeven op hoe overtuigde flamingantische Vlamingen de dingen politiek en maatschappelijk bekijken.

Grotere actieve werkers…

Wie mij van dichtbij of van een beetje verder kent weet dat ik sinds enkele jaren niet meer aarzel om mijn visie over de politieke toekomst van ons land uit de doeken te doen. Nog niet zo lang geleden deed ik dat trouwens ook met een aantal lezers van Doorbraak: een interessante combinatie van toerisme, gastronomie en politiek in mijn Wallonië. Dat hoeft overigens niet altijd het gebied te zijn van de oude industriële bekkens. Er is ook Waals-Brabant, of de provincies Namen en Luxemburg. Waar niet alleen nog altijd hard gewerkt wordt, maar waar ook veel meer weerstand is tegen vaak clientelistische oproepen vanuit de socialistische wereld.

Onmogelijke exclusieven…

Waar we het over eens waren in het Cultureel Centrum van Hasselt was dat de vorming van de komende federale en regionale regeringen absoluut niet makkelijk zal zijn. Nu al komt men af met onmogelijke exclusieven, bij zowel Franstalige als Vlaamse partijen.

Maar wielerliefhebbers weten dat sur place blijven rijden de pistards soms doet vallen. En men zal toch ooit wel eens uit dat eeuwige, zot draaiende status quo moeten komen. Voor verschillende gesprekspartners in Hasselt moet zonder fout het Confederalisme op de politieke agenda komen, en is een federale regering niet te aanvaarden zonder echte wederzijdse fiscale autonomie.

Al is dat natuurlijk moeilijk voor PS en Ecolo die veel geld blijven beloven maar hun voeten vegen aan de noodzakelijke budgettaire besparingen, als ze tenminste over enkele maanden of jaren niet in het Griekse scenario willen terechtkomen.

Los van de vraag of de N-VA en het Vlaams Belang al dan niet gezamenlijk iets willen opbouwen, beseffen mijn toehoorders in Hasselt dat men voor bijvoorbeeld dat confederalisme moeilijk Franstalige partners zal kunnen vinden.

Met de radicale Waalse populisten ?

Een andere rare vraag ging over wat men moest verwachten van de nieuwe ultrarechtse Franstalige partij Chez Nous. Politicoloog Benjamin Biard stelt de partij voor als een radicale populistische formatie. Eerlijk gezegd heb ik over hun kansen de grootste twijfels. Omdat dat voor mij totaal onbekende gasten zijn en blijven, al weet ik natuurlijk ook dat ze heel aanwezig zijn op de sociale netwerken.

Toch krijgen ze, denk ik, weinig respons in de samenleving en nog minder in de mainstreammedia. Ik denk bovendien niet dat er voor ultrarechtse ideologieën in het zuiden plaats is. Eén keer, op 24 mei 1936, haalde Degrelle 21 volksvertegenwoordigers, maar drie jaar later schoten er daarvan nog drie over. En ook de neofascisten kregen na de Tweede Wereldoorlog bij ons geen voet aan de grond. Gelukkig…

Maar bon, daarmee hebben we nog altijd geen idee over hoe de volgende regeringen zouden kunnen worden gevormd.

Eén VVB-er bleek niet negatief te zijn voor het voorstel (op Doorbraak) van professor Herman Matthijs om zich te laten inspireren door Zwitserland met de verplichte vorming van een regering volgens de partijsterktes zoals die uit de stembus zijn gekomen. Misschien is dat gewoon een andere manier om tot het zakenkabinet van Bart De Wever te komen?

Voor de rest blijkt dat de pacificatie in sommige grensstreken nog altijd moeilijk blijft. Verschillende VVB-ers vertrouwden me toe dat in de faciliteitengemeenten de communautaire vrede nog altijd niet bestaat. En dus kan alvast daar dat communautaire vuur worden aangewakkerd. Zowel aan de kanten van Ronse als in Komen of Voeren.

Het is dus bepaald moeilijk om over communautaire vrede te spreken, laat staan ervoor te preken…

Vast staat wel, heb ik gezegd, dat we nooit meer terug kunnen naar het Belgique de Papa. Gaston Eyskens zei al een halve eeuw geleden dat dat land niet meer bestaat. Terugkeren naar die centralistische ene staat is uitgesloten.

Dat was ook mijn zeer voorlopig laatste woord in Hasselt. Maar ik blijf, voor en na al die verkiezingen, luisteren, zoeken en spreken.

Noël Vaessen

Hasseltse nieuwjaarswensen : voor ons en voor jullie, een ander land.