Natuurpunt zegt dat Vlaanderen nog een lange weg te gaan heeft om de natuur te herstellen. De organisatie doet dat nadat ze in het Vlaams-Brabantse Hageland onder vuur kwam te liggen door haar ambitieuze plannen om landbouwgrond op te kopen. ‘Het lokale niveau heeft de neiging om naar een compromis van een compromis binnen een compromis te werken’, verdedigt Natuurpunt zich.

Vorige week bleek dat burgemeester Peter Reekmans (Dorpspartij-Lijst Dedecker) en de Boerenbond in het Vlaams-Brabantse Glabbeek lijnrecht tegenover Natuurpunt staan. Inzet is de vallei van het lokale riviertje Vossel. Natuurpunt wil daar enkele nu al bestaande natuurgebieden verbinden door landbouwgrond op te kopen. Volgens de organisatie kan de vallei van de Vossel zo van 77 hectare naar meer dan 513 hectare beschermd gebied gaan. Die visie staat uitgelegd in het lokale Natuurbeheerplan.

Niet op de hoogte gebracht

Burgemeester Reekmans ontdekte de plannen naar eigen zeggen per toeval. Ze stonden op de website van het Vlaams Agentschap Natuur en Bos (ANB). Reekmans was vooraf niet op de hoogte gebracht. Lastig, gezien de relatief korte termijn (één maand) waarbinnen bezwaren kunnen worden geuit. ‘Op die manier kan ik landbouw en natuur niet verzoenen. De boeren moeten hierbij betrokken worden’, zegt Reekmans. ‘Dat kan alleen in overleg.’

Natuurpunt blijft volledig achter het plan staan, zo blijkt uit een uitgebreide reactie van directeur natuurbeheer Noah Janssen. De procedure loopt ook al sinds midden juli, zegt Janssen. ‘Natuurpunt beschermt de natuur, onder meer door natuurreservaten te creëren om de natuur te behouden of te herstellen. Wij werken steeds in onderlinge overeenkomst. Dus als een landbouwer of eigenaar zijn grond niet wenst te verkopen, dan gaat de koop niet door.’

‘Wanneer we een beheerplan indienen om de terreinen die we in eigendom hebben het statuut van natuurreservaat te geven, verwacht de Vlaamse overheid van ons een visie waar we het natuurreservaat wensen uit te bouwen. Dat maakt deel uit van het toekomstige beheerplan. Eens het beheerplan is goedgekeurd en onze percelen dus het statuut van natuurreservaat hebben, kunnen we subsidies ontvangen om gronden aan te kunnen kopen.’

Geen goede grond

‘In het brongebied van de Vossel is nu al veel natuur aanwezig’, gaat Janssen verder. ‘Die willen we behouden of herstellen. In tegenstelling tot wat men hier misschien denkt, is het overgrote deel van de landbouwgrond waarover deze discussie gaat vaak erg nat. Het is geen goede landbouwgrond. Het is dan ook logisch dat we daar een reservaat willen uitbouwen. Want het is de voor de natuur de meest waardevolle zone.’

Janssen verdedigt de procedure via de website van het ANB. Voor hem is die minutieus gevolgd, exact zoals ze in het natuurdecreet vastgelegd is. ‘Dat sluit overleg nooit uit’, zegt hij. Het ANB zal over de bezwaren oordelen.

‘Kijk, wij zijn geen technocraten. Er is maatschappelijke consensus in Vlaanderen dat er meer natuurgebieden bij moeten komen. Twintig jaar geleden heeft de Vlaamse regering in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen afgesproken dat er 37.000 hectare natuurgebied bij moet komen. Voor landbouw is er 560.000 hectare voorzien. Van de 37.000 hectare natuur is er nu nog 20.000 hectare af te bakenen. Je kan dat in lange en intensieve planprocessen doen. Maar in Vlaanderen bestaat er dan de neiging om lokaal naar een compromis van een compromis binnen een compromis te werken. Wij kiezen dan liever voor de huidige manier van werken, met een duidelijke visie en in der minne opgekochte gronden.’

Landbouw afbakenen

De directeur van Natuurpunt is zich bewust van de gespannen verhouding tussen natuur en landbouw. ‘Van mij mag er een definitieve afbakening komen welke gronden in Vlaanderen landbouwgebied moéten blijven. Want er dient nog heel wat afgebakend te worden voor bijkomende industrie, wonen en natuur. Maar in tijden van spanning tussen natuur en landbouw vragen we ons wel eens af of altijd en overal zelf naar de betrokken stappen, wel een meerwaarde oplevert. Misschien volstaat de wettelijke procedure’, besluit Janssen.

Noah Janssen

Het succes van Zuhal Demir: ‘Beleid niét afgestraft’

Natuurpunt reageert op kritiek landbouwplannen: ‘Nog 20.000 hectare natuur nodig’