Hoe zou het intussen gaan met de Vlaamse film? Goed en niet goed. De kwaliteit blijft zeer wisselvallig en de bezoekerscijfers vallen dik tegen door de coronacrisis en de sluiting van de bioscopen. Hoe dan ook, deze week komen er onder meer drie Vlaamse films in de bioscoop: het uitstekende Kind Hearts, het verdienstelijke Now/here (of (N)iemandsland) en het ondermaatse Zeppos – Het Mercatorspoor.

Kind Hearts (****)

Deze film van Olivia Rochette en Gerard-Jan Claeys was op de jongste editie van de Berlinale goed voor de Grand Prix in de Generation-sectie. En dat is niet niks. Zeker niet voor een documentaire die eruitziet als een fictiefilm. Of is het net omgekeerd? Kind Hearts is het relaas van een stilaan uit elkaar kruimelende relatie. Billie en Lucas – na een grondige research werden precies zij als jong koppeltje uitverkoren – zijn al van hun 15de samen. Wanneer ze allebei op hun 18de aan universiteitsstudies gaan beginnen dient er zich een kantelmoment aan in hun jonge leven en in hun nog altijd prille liefdesrelatie.

Rochette en Claes volgen het tweetal op de voet, vooral ook wanneer ze wat onwennig al pratend naar de juiste woorden zoeken om hun gevoelens, hun ideeën te uiten. Dat levert in elk geval een doodeerlijk en zeer herkenbaar eigentijds portret op: integer, discreet, authentiek, levensecht en hartverwarmend. Cinema die nog het meest doet denken aan de doorleefde zedenschetsen van de Franse maestro Eric Rohmer.

(N)iemandsland (***)

André, een bouwondernemer, betrapt op heterdaad een jonge dief (Thierry) die elk een loodzware rugzak blijken mee te dragen. Zo is de beginfase van de derde film Now/here van Peter Monsaert kortweg samen te vatten.

Peter Monsaert: ‘Ik wou een verhaal vertellen over twee mannen die elkaar ontmoeten, die niets met elkaar te maken hebben maar die wel voor elkaar iets gaan betekenen ook al beseffen ze dat niet altijd. Terwijl ik aan het schrijven was, kwamen enkele verhalen mij voor de geest: een vader die zijn dochter verloor bij een ongeval met vluchtmisdrijf. En het verhaal van die jongen van 18 die in Gent in zijn tentje was doodgevroren. Een jongen die zijn hele leven in de jeugdzorg had doorgebracht maar die ondanks alle goede zorgen daar de stap naar de volwassenheid niet had kunnen maken. Daarop heb ik mijn verhaal gebaseerd.’

‘Mijn hoofdauteur Koen De Bouw en ikzelf, wij zijn met die vader gaan praten. We hebben zijn groot verdriet gezien toen hij vertelde dat het enige waar hij mee bezig was zijn dochter was. Toen zij wegviel was hij ook zijn identiteit als vader kwijt. En in een gesloten instelling zijn we met jongeren gaan praten. Hun besluit was: “Ik zit nu hier maar dat nooit meer! Ik ga het goed doen!” Het pessimisme van de vader tegenover het optimisme van de jongeren. Dat was ook een insteek.’

Now/here doet wat denken aan de parabel van de verloren zoon/dochter. Monsaert: ‘André geeft onderdak aan Thierry, maakt als het ware een doorstart als vader. En Thierry die niets weet over zijn afkomst en zich afvraagt wie hij is, bouwt gaandeweg aan zijn mens zijn. Zo wordt een identiteitszaadje gepland al snauwt hij André op een bepaald moment toe: “Ik ben het beu om jouw zoon te spelen!”‘

Een andere cruciale zin met veel levenswijsheid komt uit de mond van André: ‘We vechten elke dag tegen wie we zijn en voor de mens die we zouden willen zijn’. Monsaert: ‘Je wordt geboren en je zoekt nadien iemand met wie je wil samenleven. Dat maakt ons mens. De pijn en de vreugde die een gezin kan geven, een koud of warm nest. Mijn drie films tot hiertoe, Offline, Le ciel flamand en Now/here, zijn voor mij thematisch een trilogie. We kunnen niet ontkennen wie we zijn. Dat houdt me wel bezig: uit hoeveel percentage genetica, opvoeding en vrije wil bestaan we?’

In feite is de titel tweedelig: now en here! Monsaert: ‘Van nergens, het niemandsland, naar ergens! Dat is de tocht die de personages afleggen. Naar het einde toe staan ze ergens en kunnen ze verder met hun leven. Zo heb ik het pessimisme en het optimisme pogen te vertalen. Met mijn film wil ik iets voorschotelen. De film is een pleidooi voor dialoog: niet iemand beoordelen op eerste indrukken of valse info maar proberen overeen te komen.’

Zeppos – Het Mercatorspoor

Speelt Koen de Bouw in Now/here nog de barmhartige Samaritaan, in Zeppos – Het Mercatorspoor is hij de slechterik met zwart nekhaar. Hij krijgt het aan de stok met ene Kapitein Zeppos, die ongevraagd een jong koppel te hulp schiet dat een kostbaar oud boek, een atlas, heeft geërfd. Filmregisseur Douglas Boswell, nochtans niet ongetalenteerd, loopt pardoes verloren in zijn avontuurlijk verhaaltje. Allicht heeft hij te veel tijd verloren en energie gestoken in het bedenken van semi-futuristische technische snufjes. Bovendien mist Carry Goossens als acteur het charisma van een Senne Rouffaer die destijds mee dankzij zijn amphicar Zeppos als jeugdfeuilleton op de BRT legendarisch maakte.

Tussen documentaire en fictie?

Te midden een tiental nieuwe films deze ook nog twee opvallend verre uitstapjes met een documentaire karakter.

Aya (****) van de Belgische filmer Simon Gillard, tussen documentaire en fictie, speelt zich af op het eiland Lahou in Ivoorkust. Door het samenvloeien van een stroom en de zee dreigt het eiland op termijn te overstromen en zelfs te verdwijnen. Dat laat Aya, een meisje van 16 lentes niet aan haar hart komen. Zij is verliefd en dan is er niets anders van belang. Ook niet wanneer haar moeder niet weg wil en het kerkhof waar haar vader begraven ligt stilaan onder water komt te staan?

Velvet Queen (***) of hoe een Franse filmploeg in het quasi onherbergzame, ruige Tibetaanse hooggebergte met engelengeduld wacht op de komst van de sneeuwpanter terwijl ze intussen met tal van andere dieren kennismaken. Of de panter zich laat zien? Dat weet de film je te vertellen. Spannend in elk geval wel ondanks de lyrische ontboezemingen van een van de permanent op de loer liggende filmers.

Olivia Rochette

Drie Vlaamse films in première