Het desastreuze jaarrapport van het Rekenhof over het financieel beheer van het Hoofdstedelijk Gewest blijft de Brusselse politiek beroeren. In een debat in het Brussels Parlement haalde de liberale fractieleider David Leisterh (MR) er zijn inspiratie om zich vrolijk te maken over de subsidiepolitiek van Ecolo-staatssecretaris Barbara Trachte (foto).

Die heeft eigenlijk zeer weinig bevoegdheden en haalt zelden het nieuws : ze is alleen verantwoordelijk voor de ‘economische transitie’, wat zo vaag en ruim is dat niemand goed weet wat het betekent. Trachte zit ook de Franstalige gemeenschapscommissie COCOF voor en haar collega-minister en partijgenoot Alain Maron delegeerde het ‘wetenschappelijk onderzoek’ naar haar kabinet. Zo heeft ze toch iets te doen.

Politieke evenwichten

Trachte is een goed voorbeeld wat Alain Gerlache in zijn scherp Het Verhaal van Wallonië aanklaagt: de neiging van de Franstalige partijen om bij de verdeling van bevoegdheden niet in de eerste plaats te kijken naar de meest kosten-efficiënte manier van werken, maar wel naar de politieke evenwichten. Zo komt het dat Ecolo een staatssecretariaat heeft gekregen met zeer beperkte bevoegdheden, die eigenlijk gemakkelijk bij een andere minister hadden kunnen worden ondergebracht. Maar Ecolo wou en kreeg twee ministerposten, wat overigens ook leidt tot een explosie van medewerkers.

Want zelfs het relatief kleine kabinet van staatssecretaris Trachte, dat dus niet verpletterd wordt onder het werk, telt meer dan 20 kabinetsleden. Haar grote politieke broer Alain Maron heeft er liefst 58. Ter vergelijking: in het veel grotere Vlaamse gewest doet de minister-president het met 24 mensen.

Alternatieve frituur

David Leisterh had vooral vragen bij de subsidiepolitiek van de staatssecretaris. Hij vroeg zich af waarom zij geld had gegeven aan een aantal instellingen die op het eerste gezicht weinig met wetenschappelijk onderzoek te maken hebben. Een alternatieve frituur in Sint-Gillis kreeg 11.000 euro; een volkstuinproject in Watermaal-Bosvoorde 62.000 euro; een theatergezelschap dat de positie van de kunstenaar in vraag stelde kreeg maar liefst 275.000 euro.

Het kabinet verdedigde zich door te zeggen dat wetenschappelijk onderzoek niet altijd in laboratoria moet gebeuren. De betoelaagde frituur nodigde sprekers uit die over belangrijke thema’s kwamen spreken en de volkstuin doet op zijn manier diepgaand onderzoek naar ‘landbouw die mens en planeet verzoent’. Het theatergezelschap is het geld waard omdat het bezig is met ‘sociale innovatie’.

Olivier Willockx, voorzitter van Beci (de Brusselse kamer van Koophandel en Verbond van Ondernemingen) verbaasde zich over het gemak waarmee publiek geld wordt uitgegeven voor projecten die weinig of niets te maken hebben met onderzoek en ontwikkeling. Voor elke objectieve waarnemer is het duidelijk dat die subsidies alles met de politieke voorkeur van het kabinet te maken hebben. En hoogstwaarschijnlijk ook getuigen van weldoordacht electoraal opportunisme: zo is de frituur die geld krijgt van Trachte gelegen in de bobo-buurt van Sint-Gillis, waar Ecolo in 2024 de burgemeesterssjerp ambieert.

Innoviris

Wat de zaak alleen maar erger maakt, is dat het kabinet Trachte kan rekenen op de diensten van de gespecialiseerde autonome overheidsdienst Innoviris. Daar doorploegen meer dan 50 medewerkers voorstellen tot ondersteuning. Problematisch is dat het kabinet van de staatssecretaris over die beslissingen nog inspraak heeft. En de controle op die inmenging is beperkt: slechts bedragen boven het half miljoen moeten besproken worden in de regering.

Waterhoofd

David Leisterh stelde dat met zo een reeks onverantwoorde uitgaven het niet verwondert dat de Brusselse regering zijn budget niet uit de zeer rode cijfers krijgt en geen geld vindt voor de metro. Dat is natuurlijk overdreven, want die bedenkelijke subsidies staan niet voor astronomische bedragen. Maar Ecolo, een partij die politiek anders wil bedrijven, heeft blijkbaar geen probleem met dat soort uitgaven. Net zomin als de andere Brusselse regeringspartijen stellen de Franstalige groenen het Brusselse politieke waterhoofd in vraag.

Er zijn geen objectieve redenen te verzinnen om chronisch overbemande kabinetten te verdedigen, tenzij om partijgetrouwen aan een job te helpen. Subsidies moeten behoedzaam verleend worden. Een nieuwe politieke cultuur, zoals Ecolo die voorstaat, zou er juist moeten in bestaan zorgzaam om te gaan met publiek geld, zeker nu de Brusselse financiën rampzalig zijn.

Maar met verkiezingen in aantocht lijkt dit het laatste te zijn waar de Brusselse regering aan denkt. Geen beter symbool voor die mentaliteit dan het subsidiëren van een frituur waar af en toe iemand een voordracht komt geven. Dat heet dan ‘het stimuleren van de publieke interesse voor wetenschap’. Gelukkig is er nog de parlementaire oppositie om dergelijke onzin te counteren…

Olivier Willockx

In Brussel krijgt zelfs een frituur geld van de overheid