Een medeoprichter die uit zijn eigen Band (1962-1969) wordt gezet! Dat overkwam Brian Jones (1942-1969), de mentor van The Rolling Stones. De groepsnaam kwam van hem, geïnspireerd door de song Rolling Stone van Muddy Waters. Begin juni 1969 werd hij uit de groep gezet. Een maand later – 3 juli 1969 – was hij dood. Hij was amper 27 jaar.

Vele fans van de vroege Rolling Stones missen hem nog altijd heel erg. Doorbraak had een gesprekje met de Brit Nick Broomfield, die de maker is van The Stones and Brian Jones: een meer dan begripvol document.

In 1963 heb jij als jongen van veertien jaar Brian Jones toevallig ontmoet op een trein en ben je een gesprek begonnen. Kan jij het belang schetsen van Brian Jones voor de vroege dagen van The Rolling Stones?

Nick Broomfield: ‘Het was een aardige kerel, innemend ook. Hij was veeleer de mentor van de groep. Het was iemand die van blues hield en beïnvloed was door mannen zoals Muddy Waters. Hij wou dat The Rolling Stones versies zouden spelen van black blues, van Bo Diddley, Muddy Waters. Voor hem was The Rolling Stones een rhythm-and-bluesgroep. Hij had dus een visie. Zelf songs schrijven deed hij niet, maar hij trok de songs wel naar zich toe.’

Opmerkelijk is wel dat jij een portret schetst van Brian Jones door te rade te gaan bij een handvol liefjes van hem.

‘Voor zo’n muziekdocumentaire worden normaliter de andere groepsleden opgetrommeld. Ik wou het perspectief van zijn liefdes. Dat was een bewuste keuze. Ik wou meer ‘liefde’ in het portret. Zo vernemen we van Dawn Molly bijvoorbeeld dat hij een uitstekende minnaar was. Elke vrouw als een deel van een puzzel, als een hoofdstuk: van Pat ging het naar Linda, naar Zouzou, kort naar Marianne Faithfull, en dan finaal naar Anita Pallenberg. Het is bij Linda trouwens dat de brief van de vader van Brian Jones is gevonden – het slotakkoord van mijn film – waarin de vader toegeeft dat hij een “matige vader was en dat hij hoopt van zijn verloren zoon de genegenheid te krijgen die er ooit was”.’

Door Rolling Stone Bill Wyman – er wordt verteld dat Bill aan de kant van Brian stond in zijn conflict met Mick Jagger en Keith Richards – wordt Brian Jones in de film ‘een genie’ genoemd.

‘Bill weet hoe belangrijk Brian was als arrangeur, al was Bill zelf een betere gitarist. Brian was muzikaal zeer invloedrijk en bespeelde diverse instrumenten. Hij verraste ook zichzelf. Zijn inbreng was heel bijzonder. Luister maar eens naar songs zoals Ruby Tuesday, Lady Jane. Daar speelt hij op een teardrop-gitaar, in Paint It Black op een sitar en op hun Beatlessong de saxofoon. Hij gaf deze songs een innovatieve klankkleur mee.’

Nog een opmerkelijke quote in de film is wanneer wordt gezegd dat hij aanvoelde dat Mick Jagger en Keith Richards de leiding hadden overgenomen en… hij vond het goed zo.

‘Toen hij aanvoelde dat hij niet langer de leider van de band was, was dat heel moeilijk. Mick Jagger en Keith Richards schreven en componeerden de songs. Van dan af stortte hij zich op de drank, de drugs en in seks. Meer dan goed voor hem was. The Rolling Stones was toen al een exprestrein – er was een jaar met 368 optredens, twee per dag – die nooit stopte om eens achterom te kijken of iedereen mee was. Dat supergeorganiseerde was voor iemand als Brian Jones een onmogelijkheid.’

Bovendien vond hij Satisfaction – in 1965 de definitieve doorbraak wereldwijd van The Rolling Stones – maar niks.

‘Satisfaction, een song door een hele generatie omarmd, werd ook nog eens gecoverd door onder anderen Otis Redding, een van zijn muzikale helden. Dat moet bijzonder pijnlijk zijn geweest, een nachtmerrie.’

Dat hij uiteindelijk zelfs uit de band werd gezet was dus niet echt een verassing. Heeft hij zichzelf buitenspel gezet?

‘Hij had al enkele keren aangegeven dat hij de band wou verlaten. Om gezondheidsredenen. Dat hij eruit werd gezet moet heel hard zijn aangekomen. The Rolling Stones was zijn ‘stam’, en was in de plaats gekomen van zijn familie die hem had verstoten. The Rolling Stones symboliseerden in de jaren ‘60 met hun ruige songs het rebelse, hadden iets anarchistisch met hun extra lange haren. De ouders van Brian Jones waren van de middenklasse en hadden altijd gewild dat hun zoon een keurige job zou vinden.’

Voor deze documentaire over Brian Jones had je ook al in 2019 een portret geschetst van Leonard Cohen (Marianne & Leonard: Words of Love). Wie is de volgende? Cultfiguren te over: Syd Barret (Pink Floyd), Keith Moon (The Who), Brian Wilson (The Beach Boys)…

‘Geen idee! Brian Wilson en Paul McCartney zijn enorme creatieve singer-songwriters die voor een revolutie in de popmuziek hebben gezorgd. Ik zie wel wat er op mijn pad komt.’

Otis Redding

Nieuwe film: The Stones and Brian Jones