De onrust groeit onder de Duitse landbouwers. Een Duitse minister kreeg afgelopen donderdag al hun hete adem in zijn nek.

Robert Habeck, de groene minister van Klimaat en Energie, had zich het einde van zijn vakantie wel anders voorgesteld. Toen hij afgelopen donderdag van het eiland Hallig Hooge (voor de kust van Sleeswijk-Holstein) wilde terugkeren, zag hij zich geconfronteerd met het protest van een paar honderd landbouwers. Die hadden met hun tractoren de veerhaven van Schlüttsiel geblokkeerd.

De Duitse landbouwers zijn ontevreden omdat de verkeerslichtcoalitie van sociaaldemocraten (SPD), Groenen en liberalen (FDP) hen het werken bemoeilijkt door allerlei maatregelen, zoals het afschaffen van subsidies en het opleggen van belastingen in het belang van het klimaat. Habeck staat dan ook als federaal minister van Klimaat symbool voor een nefast beleid voor de landbouwsector.

Pepperspray

Er hing volgens de politie die donderdag zoveel spanning in de lucht dat Habeck niet zomaar van boord kon gaan. Hij bood aan om een drietal demonstranten op de veerboot te woord te staan. Maar de landbouwers wilden dat hij hen met een megafoon zou toespreken of zich anders onder hen zou begeven. Dat leek het veiligheidspersoneel niet raadzaam en dus legde de kapitein van de veerboot weer af, maar een dertigtal landbouwers probeerden dat te verhinderen. Er was wat duw- en trekwerk met de politie die ook pepperspray gebruikte. Pas vrijdagochtend kon Habeck met een extra veerboot ongestoord weer aan land komen. Tot zover de feiten zoals ze in de media worden weergegeven.

Verontwaardiging

Het gebeuren lokte heel wat verontwaardiging uit. Meerdere vertegenwoordigers van de regeringspartijen spraken van een ‘verruwing van de zeden’ en van het ‘overschrijden van een grens’. Zelfs Paul Ziemak van de christendemocratische oppositiepartij CDU meende dat het schenden van de ‘regels van het fatsoen’ de ‘eigen doelen’ (die van de landbouw, red.) schaadt.

De Duitse samenleving is nochtans protestacties gewoon. Denk aan de klimaatklevers – een fenomeen waarover Doorbraak als eerste in de Vlaamse media berichtte. Hoe komt het dan dat er nu zoveel verontwaardiging opstijgt, terwijl bijvoorbeeld de klimaatactivisten van de ‘Letzte Generation’ nauwelijks met de vinger worden gewezen?

Een proeve van verklaring: wie zich in de bres werpt voor ‘het klimaat‘ krijgt sympathie, terwijl ‘de landbouw’ geassocieerd wordt met milieuvervuiling of belasting van net dat ‘klimaat’. Klimaatacties maken het leven van de gewone automobilist zuur of bederven het plezier van een museumbezoeker, maar worden gecatalogiseerd als ‘vreedzaam protest’, als een ‘nevenverschijnsel’ van de democratie. Het protest van de landbouwers daarentegen richtte zich tegen een concrete persoon, en dan nog wel een federale minister, die als beleidspersoon en actor diezelfde democratie mee belichaamt.

Mislukt beleid

Als de feiten zich inderdaad hebben afgespeeld zoals beschreven, betekent dit dat de landbouwers van Nordfriesland ‘de regels van het recht en de protestcultuur’ hebben geschonden, zoals commentator Jasper von Altenbockum het in de Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) zegt. De Deutscher Bauernverband – het Verbond van Duitse Boeren – distantieert zich van die minderheid die, wordt gezegd, de zaak van de landbouw geen goede dienst heeft bewezen.

Er is niettemin heel wat hypocrisie in het geding. Sahra Wagenknecht die enkele weken geleden ‘Die Linke’ heeft verlaten om haar eigen partij op te richten, vindt de houding van Habeck ‘peinlich’ en ‘weinerlich’ (huilerig). Letterlijk zegt ze: ‘Die Ampel macht Bauern zu Melkkühen ihrer verfehlten Politik’. (De verkeerslichtcoalitie maakt de landbouwers tot melkkoeien van haar mislukt beleid.)

Ulf Poschardt van de krant Die Welt praat de actie van de landbouwers ook niet goed, maar vindt dat de Grünen, waarvan Habeck een prominent vertegenwoordiger is, de laatsten zijn die zich over deze ‘overschrijding van een grens’ zouden mogen opwinden: ‘Het activisme draagt die partij’ in haar ‘onverholen strijd tegen de ongelovigen in de klimaatcatastrofe, van wie de levenswandel medeschuldig aan de ellende zou zijn’. En zo komen we weer uit bij de FAZ die deze landbouwers de ‘Letzte Generation’ van de Duitse landbouwsector noemt.

Als ze dat zouden zijn dan staat de Duitse samenleving nog heel wat onrust te wachten. Deze keer niet in naam van ‘het klimaat’, maar in naam van een andere bedreigde sector waarvan – letterlijk – ons dagelijks brood afhangt. De Deutscher Bauernverband heeft alvast vanaf maandag een week van protest aangekondigd – met democratische middelen en met respect voor de rechtsstaat.

Paul Ziemak

Boerenprotest tegen klimaatminister