Sinds de sp.a de burgemeesters van Brugge, Gent, Antwerpen, Sint-Truiden en Oostende niet meer levert, is het electorale nut van het voetbal en zijn supporters verdwenen. Zo lijkt het toch. Als je de parlementaire initiatieven van John Crombez (Oostende) en Joris Vandenbroucke (Gent) van de afgelopen weken samenvoegt, dan worden de Ghelamco Arena, de Versluys Arena en Versluys Dôme straks relikwieën van vervlogen sporttijden.

In deel I hebben we de afschaffing van alle fiscale en parafiscale gunstregimes beschreven. In deel II belichten we het verbod op reclame en sponsoring voor online gokken.

Reclameverbod op online gokken

De nieuwste trend van linkse politici is het verbieden van reclame. Hun testcase was het verbod op tabaksreclame en in 2018 volgde een wetsvoorstel van Peter Vanvelthoven (sp.a) voor een verbod op online gokken. Dit kwam er in navolging van een verslag van de Hoge Gezondheidsraad van november 2017. De werkgroep ‘gokstoornis’ adviseerde de regering toen om een verbod op reclame voor online gokken in te voeren. Het voorstel haalde het niet en wordt nu terug opgerakeld door John Crombez en Jan Bertels, beiden van de partij sp.a.

Op 25 oktober 2018 besliste de regering Michel I om met het Koninklijk besluit betreffende de voorwaarden voor het uitbaten van kansspelen en weddenschappen via informatiemaatschappij-instrumenten de reclame voor online gokken aan banden te leggen. Het KB trad in werking op 1 juni 2019 maar werd met het arrest van 6 februari 2020 door de Raad van State vernietigd op basis van het feit dat het gelijkheidsbeginsel niet nageleefd werd. Logisch want de verstrenging van de wet was enkel van toepassing op online gokken en niet op de andere meer klassieke gokspelen.

Hoewel het wetsvoorstel van Crombez verder gaat dan het vernietigde KB, zal er mijns inziens nog aan gesleuteld moeten worden, wil het de legislatieve toets van de Raad van State doorstaan. Indien Crombez zijn wetsvoorstel wil doen slagen, dan kan hij zijn vriend Jannie Haek, voormalig kabinetschef van Louis Tobback en Johan Vande Lanotte en huidig gedelegeerd bestuurder van de Nationale Loterij, niet langer vrijwaren van een verbod op reclame. Hij kan dat door zich aan te sluiten bij het totaal verbod op reclame en sponsoring voor gokken en loterijen van Stefaan Van Hecke (Groen), hoewel zijn wetsvoorstel momenteel terecht weinig politieke slaagkansen heeft.

Sportsponsoring door aanbieders van sportweddingschappen

Vijftien van de zestien clubs in eerste klasse A en de Pro League worden gesponsord door gokbedrijven. Sommigen sponsoren zelfs meerdere clubs. Niet alleen het voetbal maar ook in de Formule I, het wielrennen, basket, handbal… zien we steeds vaker sponsoring door aanbieders van sportweddenschappen. Het gokbedrijf Unibet is sinds dit seizoen voor drie jaar de shirtsponsor van Club Brugge. Het bood daarvoor zes miljoen euro, wat driemaal zo hoog was als het bod van airco-specialist Daikin. Hoewel het KB van 25 oktober 2018 sportsponsoring quasi onmogelijk maakte, gebruikten de gokbedrijven een achterpoortje door een brandingoperatie op te zetten van hun merk en niet te sponsoren met Unibet.be maar met het merk Unibet.

De operatie propere handen en het gokschandaal met Chinees Zheyun Ye hebben reeds aangetoond dat de financieel zwakke voetbalbedrijven een gemakkelijke prooi zijn voor personen met een lager normbesef. De sponsoring van het voetbal door gokconcerns is heus niet verwonderlijk als je weet dat er wereldwijd 500 miljard euro per jaar op het voetbal gegokt wordt. Op de Belgische topwedstrijden van de G5 worden al snel 50 miljoen euro aan weddingschappen genoteerd.

Ik zeg al jaren dat het volgende schandaal in het voetbal een schandaal zal zijn met goksponsors die wedstrijden manipuleren. Ik sta niet alleen met die mening. Ook fraudebestrijder en UEFA-expert Karl Dhont maakt zich zorgen over de gokmarkt die het Belgische voetbal steeds meer inpalmt. Wanneer je financieel zwak bent en je broodheer zit op een miljarden business die jij kan beïnvloeden, dan zet je de kat bij de melk, en drinken zal ze.

Betere controle en geen verbod op reclame

Het abrupt afschaffen van alle reclame en sponsoring voor online gokken is onverantwoord, en dit om volgende redenen:

De illegale goksites zoals 1xBet, Gratorama, Fruity Reels, vele casino’s van de Game Tech Group en een resem Aziatische sports betting sites hebben sinds 1 juni 2019 hun vizier ook op ons land gericht. Theoretisch moet het onmogelijk zijn in België om op illegale gokwebsites in te zetten of te spelen, maar zelfs met een beperkte ICT-kennis kan je gokken op die sites. Ook mensen die op de zwarte lijst voor gokkers staan (EPIS – Excluded Persons Information System), vinden vlot hun weg naar illegale websites.

Volgens officieuze cijfers zou 20% van alle online gokken via illegale sites gebeuren. Onze overheid faalt om gokken op illegale sites tegen de gaan. Dit is hoofdzakelijk het gevolg van een falende kansspelcommissie die begin deze eeuw werd opgericht om gokken te controleren en reguleren. De kansspelcommissie zelf is niet koosjer zoals onlangs gebleken is in een onderzoek naar de handel en wandel van haar directeur Peter Naessens.

Het verboden-vrucht-gehalte

Er is geen enkel zinnig argument te bedenken om geen reclame toe te laten op sportwedstrijden en al zeker niet als je ze wettelijk kanaliseert. Een economische activiteit toestaan en vervolgens verbieden om er reclame voor te maken is absurd. Je verhoogt er het verboden-vrucht-gehalte mee en bovendien is het zwaar taxeren van een economische activiteit en haar vervolgens verbieden reclame te maken hypocriet.

Voetbalclubs en andere sportclubs hebben hun financieel en economisch model opgebouwd rond het ontvangen van hoge sponsorbedragen door gokconcerns. Je kan als wetgever niet jaren aan een stuk toelaten dat het voetbal mag gesponsord worden door aanbieders van sportweddenschappen en dit dan plotsklaps verbieden. Je moet de sector de kans geven om zijn financieel en economisch model aan te passen. Schaf enkel de sportsponsoring af en niet de reclame, en doe dit pas vanaf het seizoen 2022-2023, zo krijgen de sportclubs de tijd om zich aan te passen aan de nieuwe wetgeving. Zorg er als overheid vooral voor dat je een gokwaakhond hebt die naar behoren functioneert en niet gevoelig is voor corruptie.

Dit is het tweede deel in een reeks. Lees hier deel 1.

Peter Naessens

De sp.a pleegt moordaanslag op het voetbal

Kansspelcommissie: corruptie, misbruik van vertrouwen, diefstal?