Eastman Kodak, beter gekend als pionier van de analoge camera en van het fotorolletje, zag eind juli zijn aandeel door het plafond gaan. Een situatie die menig belegger met de ogen deed knipperen, zeker omdat het bedrijf al meerdere keren afgeschreven werd. In 2012 was er een quasi faillissement. Twee jaar later werd het bedrijf geherintroduceerd op de beurs van New York, maar een heropleving bleef uit. Integendeel, het bedrijf zag zijn waarde al met meer dan 90% afnemen sinds zijn herintrede.

Op 28 juli kwam er hulp uit onverwachte hoek: het Witte Huis keurde een immense lening van maar liefst 765 miljoen dollar (circa 650 miljoen euro) goed.

Logische strategische zet

Kodak moddert al een paar jaar aan en krijgt de concurrentie met het Oosten niet gebolwerkt. Sinds het bedrijf de trein van het digitale tijdperk gemist heeft, is het pijnlijk duidelijk dat er nood is aan verandering. De dringende vraag naar een oplossing voor Covid-19 presenteerde tal van opportuniteiten voor verschillende farmaceutische bedrijven. Ook ondernemingen uit andere sectoren pikken maar al te graag hun graantje mee.

Dankzij deze lening kan Kodak teren op zijn expertise in het verwerken van chemicaliën. Zo kan het zich ook deels omtoveren tot een nieuwe speler in de farmaceutische sector. Er wordt verwacht dat Kodak minstens 360 nieuwe jobs kan creëren in zijn fabriek in upstate New York en Minnesota.

Daarbovenop hoopt de topman en CEO van Eastman Kodak, James Continenza, dat deze verschuiving naar de farmaceutische industrie een omzetstijging kan opleveren van maar liefst 40 procent. Dat gaf hij althans aan in een gesprek met de Wall Street Journal.

Een win-win situatie zo lijkt het wel, want de Amerikaanse president Donald Trump is al een tijdje op zoek naar een bedrijf dat met hem mee de strijd tegen Covid-19 in de VS kan aangaan. Idealiter een bedrijf met voldoende knowhow en productiecapaciteit dat daarbovenop ook nog eens in Amerika gevestigd is. Eastman Kodak zou wel eens dat paradepaardje kunnen zijn, althans dat laat de geldsom die er mee gemoeid is toch uitschijnen.

Win-win of toch niet?

Kodak krijgt de lening niet voor niets. Zo mag het geld uitsluitend dienen voor de oprichting en de werking van een nieuw farmaceutisch departement, Kodak Pharmaceuticals. Deze divisie zal verantwoordelijk zijn voor het produceren van generische middelen en het fabriceren van essentiële ingrediënten ervoor.

Eén van deze middelen, hydroxychloroquine, wordt hoofdzakelijk gebruikt om malaria en reuma te bestrijden. Het kan op veel steun rekenen van de Amerikaanse president. Ondanks zijn geloof dat het medicijn ook kan helpen als remedie tegen het coronavirus, heeft de Wereldgezondheidsorganisatie verklaard dat er geen wetenschappelijk bewijs is dat het middel ook effectief werkt tegen Covid-19.

Naast de financiële restricties, brengt de lening ook nog een ander groter gevolg met zich mee. Omdat de lening is goedgekeurd onder de defensiewet, heeft de president van Amerika het recht om de export van specifiek geproduceerde goederen van Kodak te verbieden. Daardoor zullen de Verenigde Staten voorrang krijgen op alle gefabriceerde producten van Kodak Pharmaceuticals.

America first

Vooral dit laatste speelt in de kaart van Trump. Die was al langer op zoek naar een manier om minder afhankelijk te worden van China op vlak van vitale geneesmiddelen. De Aziatische grootmacht monopoliseert al jaren de markt van enkele essentiële chemicaliën. Ook op vele andere markten in de supply chain is het al China wat de klok slaat. Trump was er dan ook als de kippen bij om het ‘een van de belangrijkste deals in de geschiedenis van de Amerikaanse farmaceutische industrie’ te noemen. Hij speelt de deal uit als een tactische publiciteitsstunt in zijn herverkiezingsstrijd en in zijn onafhankelijkheidsoorlog met China.

Peter Navarro, de handelsadviseur van het Witte Huis, opteerde in maart al voor het verstrengen van de ‘Buy American Laws’. Dit in de hoop een extra duw te geven aan ondernemingen om weer te produceren in de VS — met alle extra jobs als gevolg.

Donderdag 6 augustus keurde Trump zo’n regelgeving goed waardoor federale overheidsinstellingen voorrang moeten geven aan bepaalde medicijnen en medisch materiaal dat geproduceerd is in de VS. De omscholing van Kodak past perfect in dit plaatje. De vraag blijft echter of het produceren van een geneesmiddel dat op geen wetenschappelijk bewijs kan steunen, voldoende is om de strijd met het Oosten aan te gaan.

De beurskoers ontploft

De goedkeuring van deze lening blaast Kodak nieuw leven in. Het bedrijf, dat toch al een tijdje in slechte papieren zat, kan daarmee terug op het succesvolle rechte pad geraken. En die redenering was ook zichtbaar op de beurs. Het aandeel steeg op een paar dagen tijd van 2 naar 60 dollar, om – na de euforie – te stabiliseren op 15 dollar per aandeel.

Eén tweet en een beursgenoteerd bedrijf staat weer op de kaart…

Kodak was op maandag nog een kleine 100 miljoen waard maar werd volgens zijn beurswaarde op het toppunt woensdagnamiddag eventjes op een slordige 2 miljard geschat. Niet alleen de beurskoers bereikte ongeziene hoogtes, ook de hoeveelheid verhandelde aandelen nam fors toe. Waar deze de week ervoor nog 50 tot 100 duizend aandelen per dag bedroeg, werden er afgelopen week gemiddeld 1,25 miljoen aandelen dagelijks verhandeld.

Nieuw wapen in de oorlog

Kodak heeft zijn farmaceutische divisie nog niet opgestart. Het verwacht een bescheiden omzetstijging en baseert die verwachting op generische middelen die niet direct steunen op positieve adviezen van de WHO. Een duidelijk voorbeeld dat het vel van de beer op de beurs al verkocht wordt nog voordat die zelfs maar gezien is.

Maar daar gaat het eigenlijk niet over. Met de lening aan Kodak, voegt Trump voor het eerst een nieuw wapen toe aan de ‘koude oorlog’ met China. Via leningen grijpen de VS rechtstreeks in en beïnvloeden ze de strategie en de acties van een groot beursgenoteerd bedrijf. Amerika kiest dus ‘Champions’ voor politieke doelen. In dit geval het stoppen van de afhankelijkheid van China voor een aantal farmaceutische basisproducten.

China kopiëren

Men kan niet anders dan opmerken dat Trump daarmee netjes de strategie kopieert die China al jarenlang voert. Via eigendom, wetgeving en financiering stuurt de Chinese overheid de beslissingen van de grote Chinese multinationals. En die voeren natuurlijk netjes de Chinese politieke agenda uit. In ruil krijgen ze financiering en bescherming, wordt (buitenlandse) concurrenten het leven zuur gemaakt en worden hun voortbestaan en winst gegarandeerd. De Chinese win-win.

Met ‘open markten’, ‘concurrentie’ en ‘survival of the best’ – het kapitalisme dat Amerikaanse bedrijven groot gemaakt heeft – heeft dat nog weinig te maken. Amerika protesteert overigens al jaren tegen deze praktijken, die ingaan tegen de geest van de vrije wereldhandel. Maar het lijkt politiek wel efficiënt en dus een wapen dat Amerika niet wil laten liggen in de komende ‘koude oorlog’ met China.

Kodak krijgt vanaf nu dus haar eigen rolletje als pion in die komende oorlog. De aandeelhouders zijn er alvast niet rouwig om.

Peter Navarro

Kodak krijgt een rolletje