De Rode Duivels zijn na overwinningen tegen Wales (3-1) en Wit-Rusland (8-0) en een gelijkspel in Tsjechië (1-1) met een 7 op 9 begonnen aan de voorronde om zich te kwalificeren voor het WK voetbal van 2022 in Qatar. U weet wel, dat WK dat zoveel controverse met zich meebrengt omdat het organiserende land het niet al te nauw neemt met de mensenrechten. Bij de bouw van de stadions zijn al duizenden arbeiders overleden. Vvaak moeten zij werken in mensonterende omstandigheden.

Een onderzoek van The Guardian legde nog eens de vinger op de wonde. Voor aanvang van de wedstrijd tegen uitgerekend Wit-Rusland — nog zo’n natie met een bedenkelijke reputatie — kwamen de Duivels eindelijk met een symbolische actie. Noorwegen had zich fel gekant tegen de organisatie van het WK door Qatar. Nederland en Duitsland hadden al zulke acties gehouden. Dan kon België niet achterblijven.

‘Tijd nemen voor duidelijk standpunt’

Begin maart had de KBVB, de Belgische voetbalfederatie, ons bij monde van ‘Press Officer’ Pierre Cornez nog het volgende laten weten: ‘We willen de kwestie zeker niet uit de weg gaan, maar het is een zeer breed onderwerp waarvoor wij de nodige tijd willen nemen vooraleer een duidelijk standpunt in te nemen.’ Ondertussen heeft CEO Peter Bossaert zich wel uitgesproken tegen de toestanden in Qatar. Hij noemde het toewijzen van de organisatie van het WK aan Qatar een vergissing die nooit mag herhaald worden. Een boycot was evenwel niet nodig, zo heette het.

Bondscoach Martinez zette die mening kracht bij, want ‘dat is het probleem de rug toekeren’. Een redenering die weing steek houdt. Geen, eigenlijk.Geen boycot dus, maar er zou zeker nog een initiatief van de spelers volgen. Dat volgde dus op woensdagavond 30 maart. Bij het betreden van het veld droegen de basisspelers van het Belgische elftal een zwart shirt met daarop de woorden ‘Football supports change’. Tja. Veel flauwer moet het niet worden. De heren die het in Qatar voor het zeggen hebben zullen er niet bepaald door van hun stoel gevallen zijn.

Ging het over Qatar of BLM?

Gezien de actualiteit zullen de meesten die naar hun televiescherm keken wel vermoed hebben dat het over de problematiek in Qatar ging. Al kon het eigenlijk over eender wat gaan. Het ondersteunen van BLM bijvoorbeeld. Want voor een match knielen de Duivels ook nu nog altijd en in sommige gevallen komt daar nog een BLM-groet bij. Ondanks het feit dat ook een recente betoging in Luik van de beweging in kwestie uitdraaide op geweldplegingen.

Nochtans lijkt het momentum voor dat knielen wel gepasseerd sinds in de Premier League Wilfried Zaha heeft uitgesproken dat het een betekenisloos ritueel is geworden. De Ivoriaan is er dan ook mee gestopt.

Geen sancties

Op het Twitteraccount van de Rode Duivels verscheen wel een tweet: ‘Wij negeren de problemen in Qatar niet.’ Had dat dan op zo’n t-shirt laten zetten. Echter: op dat shirt geen benoeming van het land in kwestie of het probleem. De FIFA heeft overigens laten weten Duitsland en Noorwegen niet te zullen sanctioneren voor hun symbolische acties. Het maken van politieke statements is in interlands in theorie verboden. De FIFA hoeft niet te laten weten dat het België niet sanctioneert, want van een politiek statement was vanwege het Belgische nationale elftal amper sprake.

We actively stand up against racism and are not ignoring the problems in Qatar. With this symbolic action, we call upon international bodies and all football federations to join us in stepping up. pic.twitter.com/EKIONBMcxX

— Belgian Red Devils (@BelRedDevils) March 30, 2021

Het is toch zo moeilijk, mijnheer, om in het voetbalwereldje mensen te vinden die fors pleiten voor een boycot, het enige logische om de problematiek in verband met mensenrechten vanuit het voetbal te counteren. Of het zou in Noorwegen moeten zijn, waar niet enkel de federaties, maar al verschillende voetbalclubs daartoe hebben opgeroepen. Niets tegen een WK voetbal overigens, integendeel. In deze tijden is sport één van de enige dingen waar we nog ontspanning uit kunnen halen.

Entertainment met wereldtoppers

Het ultieme doel voor een topsporter, pure entertainment voor de kijker. Dat is wat een WK voetbal kan en zou moeten zijn. De besten van de wereld tegen mekaar in één toernooi: Messi, Ronaldo, Haaland, Mbappé, De Bruyne. Zelfs het gekke genie Ibrahimovic zal erbij zijn, als Zweden zich kan plaatsen.

Helaas zal wanneer het WK in 2022 aanvat niet enkel over hun topprestaties gaan, maar ook over de donkere schaduw die over dit toernooi hangt. Ook vanuit politieke hoek blijft het oorverdovend stil. Veel eer valt er niet te halen. Want vrijwel iedereen vindt het natuurlijk verwerpelijk wanneer de organisatie van een voetbaltoernooi mensenlevens kost. Impact uitoefenen voor een politicus in een land ver daar vandaan? Schier onmogelijk. En onmacht is geen leuk plaatje.

Ver-van-mijn-bed-show

De realiteit is dat er helemaal geen boycot zal komen. Het ontbreekt daarvoor de meeste voetbalfederaties aan lef. En aan de wil om in het eigen vel te snijden. De spelers zelf? Het argument kan gemaakt worden dat het niet aan voetballers is om ’s werelds grootste problemen te worden. Dat wordt tenietgedaan door het feit dat veel van hen sinds het begin van de BLM-golf in 2020 wel volop de activist in zichzelf aanspraken. Dat is in dit debat veel minder het geval. Voor de meesten blijven de problemen in Qatar een ver-van-mijn-bed-show.

De tegenstanders van een boycot werpen op dat het in Qatar wel al de betere kant op gaat met de mensenrechten, als enige land in de regio. Dat is de lat zo laag leggen dat je er al struikelend nog over geraakt. Verbazing hoeft het overigens niet op te wekken dat deze discussie nu plaatsvindt. Bij de toewijzing van het WK hing er al een stevig geurtje aan. De Qatarese dollars halen het van de mensenrechten. De vermoedens van toen zijn werkelijkheid geworden. Finaal moeten de bobo’s van de FIFA’s diep in eigen boezem kijken.

Probleem benoemen

We zullen het moeten stellen met symbolische acties. Laten we hopen meer van het allooi van die van Duitsland dan van België of Nederland. De Duitsers vormden bij hun acties de letters ‘HUMAN RIGHTS’ en haalden meer recent een spandoek boven met daarop ‘Wir Für 30’. Een verwijzing naar de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Het probleem benoemen is het minste wat van zulke acties verwacht mag worden.

Pierre Cornez

WK Qatar: boycot zal er niet komen