Voor de duidelijkheid misschien eerst nog eens de belangrijkste uitslagen van de tweede ronde van vorige week geven, zoals ze te vinden zijn op de website van het Frans ministerie van Binnenlandse Zaken.

Op 7 juli haalde het Rassemblement National 10.110.011 stemmen en 143 zetels. Daar zitten ook de kandidaten bij die de afvallige voorzitter van Les Républicains Eric Ciotti]] gevolgd zijn in zijn poging tot rechtse frontvorming met het RN.
Het Nouveau Front Populaire, de coalitie van alle linkse en extreemlinkse partijen, haalde 7.005.499 stemmen en 182 zetels.
Ensemble, de formatie achter president Macron, haalde 6.314.555 stemmen en 168 zetels.
De lijsten van Les Républicains (LR) die niet wilden meedoen met de rechtse frontvorming, haalden 1.474.722 stemmen en 45 zetels.

Frankrijk heeft rechts gestemd

Deze cijfers maken duidelijk welk pervers effect het front républicain tegen het RN op de zetelverdeling heeft. In de Franse Assemblée nationale zetelen vandaag drie grote blokken. De grootste partij qua aantal stemmen, het Rassemblement National, haalde van die drie uiteindelijk het minst aantal zetels. De verkiezingen draaiden uit op een overwinningsnederlaag voor het RN, een beetje zoals de verkiezingen in ons land op 9 juni uitgedraaid zijn op een overwinningsnederlaag voor het Vlaams Belang. De verwachtingen waren te hoog gespannen.

In Frankrijk hebben de linkse frontvorming en de oproep van president Macron aan zijn kiezers om tegen ‘extreemrechts’ te stemmen daar waar zijn kandidaten niet meer meededen in de tweede ronde, gewerkt. In tientallen kiesomschrijvingen strandden de kandidaten van het RN op 7 juli op een zucht van de 50 procent.

En zo komt het dat links Frankrijk vandaag pretendeert de eerste minister te mogen leveren om, zoals Jean-Luc Mélenchon van La France insoumise het formuleerde op de verkiezingsavond, ‘niets anders dan zijn programma, maar wel héél zijn programma’ uit te voeren. Je moet het maar doen, met 25,68 procent van de uitgebrachte stemmen. Kijken we naar de op de kieslijsten ingeschreven kiezers, dan overtuigde het Nouveau Front Populaire slechts 16,17 procent van de Fransen. Frankrijk heeft rechts gestemd, maar krijgt misschien een radicaal-linkse regering. Met dank aan Emmanuel Macron.

Geen consensus

Maar zo ver zijn we nog niet en pas bij de inaugurale zitting van het parlement op 18 juli, wanneer de voorzitter van de Assemblée nationale gekozen wordt, zullen we kunnen zien welke richting het waarschijnlijk uitgaat. Want in de coulissen zijn er manoeuvres bezig.

Macron hoopt een meerderheid zonder de extremen – lees: zonder de parlementsleden van RN en LFI – te kunnen vormen en alvast met een regering in lopende zaken de zomer en de komende Olympische Spelen te overbruggen. Ook al dreigt de bij de communisten aanleunende vakbond CGT bij monde van zijn voorzitster Sophie Binet met sociale actie als er niet snel een NFP-regering komt.

Maar dan moet het Nieuwe Volksfront er wel uitraken wie uit hun rangen kandidaat-premier is, en daar wringt het schoentje. De partijen die deel uitmaken van het NFP zijn hopeloos verdeeld over de kwestie. Ze hebben immers geen gezamenlijk project, maar gingen alleen in kartelvorming naar de kiezer om een absolute meerderheid voor RN af te blokken. Vóór de parlementsverkiezingen deden ze niet anders dan ruzie maken. Na de parlementsverkiezingen doen ze het opnieuw.

Zo verwijt Manuel Bompard, de tweede man van La France insoumise, de Parti Socialiste vandaag dat ze alles blokkeert door vast te houden aan de naam van haar eerste secretaris Olivier Faure voor Matignon. Zelf schuift LFI de naam van Huguette Bello naar voor, de huidige regiovoorzitster van het eiland la Réunion, die de steun geniet van de communisten en ‘les Insoumis’. Maar dat is een non possumus voor de meer gematigde krachten van het NFP. De secretaris-generaal van de PS Pierre Jouvet geeft in een communiqué aan het persagentschap AFP grif toe dat ‘er op dit moment geen enkele naam opduikt waarrond een consensus mogelijk is’.

‘In de vuilbak van de geschiedenis’

De kans is dan ook zeer reëel dat het Nouveau Front Populaire snel weer uiteenvalt in onderling ruzie makende fracties. Misschien is dat wel de bedoeling van de radicalen achter Jean-Luc Mélenchon die met hun maximalistische strategie elke kans op compromis lijken te willen torpederen.

Een socialistisch parlementslid verklaarde off the record in de krant Le Figaro dat LFI helemaal geen akkoord wil om uit de impasse te geraken en een geheime agenda heeft: ‘De vrienden van Mélenchon willen dat in 2027 (bij de volgende presidentsverkiezingen, nvdr) de ultieme confrontatie plaatsvindt tussen hen en het Rassemblement National. Het zou hen goed uitkomen, mochten de PS en de Groenen zonder LFI een regeringsakkoord met de macronisten sluiten zodat ze in de vuilbak van de geschiedenis belanden.’

Mélenchon is allesbehalve een idioot. Hij weet natuurlijk dat een regering met LFI aan het roer met de huidige machtsverhoudingen het geen maand zal uithouden. Probeert zo’n minderheidsregering met decreten te regeren, dan valt ze bij de eerste motie van wantrouwen die tegen haar wordt ingediend. Senaatsvoorzitter Gérard Larcher van Les Républicains heeft op BFMTV gezegd dat zijn partij zo’n motie bij de eerste gelegenheid zal indienen tegen elke regering met ministers van LFI.

De secretaris-generaal van de RN-parlementsfractie Renaud Labaye had even laten verstaan dat zijn partij dat niet zou doen en geen ‘censuur a priori zou uitoefenen’ tegen een linkse regering, maar werd inmiddels teruggefloten door Marine Le Pen. En zwaargewichten als minister van Binnenlandse Zaken Gerald Darmanin en minister van Economie Bruno Le Maire, die tot de rechtervleugel van Ensemble behoren, laten een zelfde geluid horen.

Naar de afgrond

Frankrijk zit dus in een totale patstelling, waar geen meerderheid mogelijk is en waar het huidige parlement het ministens een jaar moet uitzingen voor de president opnieuw vervroegde verkiezingen kan uitschrijven. Het is de paradox van het Franse kiessysteem dat normaal een meerderheid aan de grootste partij geeft, maar vandaag een resultaat heeft opgeleverd alsof er proportioneel gestemd is. Met dat verschil dat de meer gematigde linkse partijen niet apart zijn opgekomen en hun lot verbonden hebben aan een extremist wiens partij veruit de sterkste formatie in het Nieuwe Volksfront vormt.

Kiezen voor redelijkheid en het belang van het land dreigt die gematigde partijen bij volgende verkiezingen naar de afgrond te leiden.

Pierre Jouvet

Totale patstelling in Parijs