Er is nogal wat te doen rond de 800.000 euro subsidie die de Vlaamse regering geeft aan de exclusieve serviceclub De Warande, waar Vlaamse zakenlui, journalisten en last but not least politici intensief ‘netwerken’ rondom rijk gevulde tafelen, besprenkeld met exclusieve wijnen. Je hebt het parlement, de regering, de administratie, maar je hebt dus ook de vriendenclubs met prijzige lidgelden en toegankelijkheid enkel op introductie, kwestie van niet zomaar elke facteur, vuilnisophaler of verlopen artiest aan te trekken. Tenzij als attractie, want de exquisite banketten worden naar het schijnt ook opgeluisterd door levend erfgoed van eigen bodem.

Bourgondisch trekje

Dat Bourgondisch trekje hebben we altijd gehad, het maakt deel uit van de zachte corruptie die de couleur locale van dit land uitmaakt, francofoon of Nederlandstalig, het doet er zelfs niet toe. Niet dat daar onmiddellijk harde zaken worden gedaan, het gaat er subtieler aan toe. Het geritsel, hoorbaar van de loges tot de Cercle de Lorraine en dus ook de Warande, betreft eerder een ons-kent-ons-cultuur van mensen met naam, faam en invloed, die bereid zijn ‘elkaar te helpen’, wat dat ook moge betekenen. Wie er alles over wil weten, leze het boek van onderzoeksjournalist Jan Puype, De elite van België – Welkom in de club (Van Halewyck, 2004).

Gegolf, gereis en gesmikkel

Maar in de Warande, gevestigd in het Brusselse Empain-paleisje, geeft de Vlaamse economische fine fleur, nauw aanleunend bij VOKA, elkaar dus rendez-vous, met klinkende namen als KBC-topman Remi Vermeiren, topbankier Frank Donck (BC Group, Zenitel, Greenyard Foods, Afinia Plastics, Telenet), Baron Piet Paul August Van Waeyenberge (Fortis, Suez, VUM Media/Corelio, Janssen Pharmaceutica), vastgoedmagnaat Bart Verhaeghe (Uplace en alles daar rond, Club Brugge), en Baron Lode Campo (V.U.M., VEV, KUL). Tussendoor wordt er gegolfd, gereisd, en dus vooral veel gesmikkeld met een eigen topkok en sommelier, dankzij dewelke het namiddagwerk in een lichtere sfeer wordt voortgezet.

Noblesse oblige

Dat deze Vlaamsgezinde club nogal wat Belgische baronnen bevat met dito erelintjes en koninklijke decoraties, lijkt bizar, maar soit, noblesse oblige. Punt is dus echter dat de Vlaamse regering, bij monde van minister-president Geert Bourgeois himself, de club op een speciale manier wil steunen, en dit waarlijk op een subtiele manier, door 800 (!) lidkaarten aan te kopen à 1.000 euro ’t stuk, uit te delen onder Vlaamse kabinettards en topambtenaren, rara van welke partijpolitieke gezindte, en dit met een looptijd van zo’n twintig jaar. Dat trucje werd in 1987 al eens toegepast, en nu dus opnieuw.

Vrolijk ritselen

Twintig jaar vrolijk ritselen, helemaal officieel en met de zegen van de Vlaamse regering. Tot daar het nieuws aan de zijde van de Mecenas. Terwijl er toch steeds meer stemmen opgaan, vooral in Vlaams-rechtse middens, om de wildgroei aan subsidies in te dijken en de culturele en socioculturele sector aan te zetten tot wat meer zelfbedruipendheid via allerlei constructies zoals crowdfunding.

Een milde gift

Dat brengt ons bij de begunstigden zelf. Men spreekt eufemistisch over een ‘renteloze lening’, maar dat is het niet: De Warande betaalt geen euro terug, tenzij met bedrukt karton, lidkaarten genaamd. Een milde gift van Bourgeois en C° dus. Een club met zo’n pretentie, hét uithangbord in Brussel van de Vlaamse economische elite, die gaat schooien bij de overheid om haar clubhuis een beurt te geven: ongezien. En daarbij, 800.000 euro: dat is kleingeld voor de middens waarin Vermeiren en C° thuis zijn. Was het dan zo’n probleem om eens een omhaling te doen bij de KBC-top, zwembadkoning Willy Naessens en andere goed boerende bedrijven en schoon volk? Neen toch? Wat voor een boodschap geeft dat, wanneer het uithangbord van het Vlaamse economische succesverhaal aan de deur gaat leuren bij het ministerie om lidkaarten te verkopen, twintig jaar in het vooruit dan nog?

Bedelaarsmentaliteit

Er is maar één conclusie: de Vlaming heeft, ondanks zijn baronnentitel en exclusief maatpak, nog altijd een bedelaarsmentaliteit. Onder het oppervlakkige vernis van de emancipatie en de welvaartsverhoging die zich bij ons na de Tweede Wereldoorlog doorzette, vooral dankzij de Antwerpse haven, zit nog altijd een hoop underdogattitude die zich uit in onverhoeds keuterboertjesgedrag. Dat natuurlijk steeds weer gecombineerd met de pronkzucht van nieuwe rijken en het compleet gebrek aan innerlijke aristocratie,- of als u dat verkiest: groot-Nederlandse fierheid,- die zou zeggen: hou uw geld, we regelen dat zelf wel even onder ons.

Arm Vlaanderen

Of waarom de versleten zucht ‘Arm Vlaanderen’nog niet helemaal verticaal geklasseerd moet worden. We worden door klerken geregeerd en applaudisseren als politici en ondernemers de achterkamers in duiken, terwijl er en passant in de gemeenschapskas wordt gegraaid. Dat baron Empain, de vorige eigenaar van dat clubhuis, een steunpilaar was van het Belgische Ancien Régime én de monarchie, moge helemaal een toevallige bijkomstigheid zijn.

Piet Paul August Van Waeyenberge

Koopt steunkaarten van De Warande