Alles wat de Europese Commissie nog doet, wil ze voortaan framen in de context van de Green Deal. Greenwashing enerzijds en een technocratische greep op de lidstaten anderzijds. Nationale en regionale parlementen worden buiten spel gezet. Dirigisme en centralisme vanuit de Europese Commissie worden de norm. Vreemd genoeg gaat de kritiek niet daarover, maar over het feit dat het akkoord niet ver genoeg gaat.

Megalomaan

De milieubeweging, de antiglobalisten en de klimaatalarmisten fulmineren meer tegen de Green Deal van de EU dan de landbouwsector en de industrie. Het megalomane plan is voor hen niet ambitieus genoeg, liefst zagen ze de Europese landbouw en de industrie afgeschaft.

1,1 triljoen euro gaat de Green Deal kosten, regeringen rollen nu al over straat over de verdeling van die pot geld

De Europese Commissie lanceerde op 11 december de Green Deal. Een masterplan met ‘als doel om de economie, onze manier van produceren en consumeren te verzoenen met de planeet, en om het te laten werken voor de bevolking’. De Europese Raad van regeringsleiders gaf op12 december een unanieme positieve reactie. Meteen begon echter een enorme hetze vanwege de milieubeweging (Greenpeace vooral), antiglobalisten en klimaatalarmisten. Paradoxaal genoeg kon men verwachten dat juist de industrie en het bedrijfsleven zouden tegensputteren, maar neen. Net die groene organisaties die ontzettend gelobbyd hebben voor dit megalomane masterplan, vinden dat het niet ver genoeg gaat. Over het democratische deficit geen woord.

Problemen

Dat de Green Deal voor problemen zal zorgen, daarover zijn milieubeweging, landbouw en bedrijfsleven het eens. De groenen voorspellen problemen in belangrijke deelgebieden als landbouw, energie en financiering. Deze frontale aanval van de klimaatalarmisten beweert zelfs dat de EU een falend economisch groeisysteem wil in stand houden. Vooral multinationals zouden profiteren van de Green Deal. Dit laatste zou wel eens waar kunnen zijn.

Zo meldde persagentschap Bloomberg dat een groep van power brokers achter de Green Deal zat. ‘A former CEO of Unilever, 63-year-old Polman is part of a network of climate activists who in 2017 began lobbying the highest levels of EU leadership to make climate change a major policy focus.’ (‘De 63-jarige Polman, voormalig CEO van Unilever, maakt deel uit van een netwerk van klimaatactivisten die in 2017 begonnen met lobbyen op het hoogste niveau van EU-leiderschap om van klimaatverandering een belangrijke beleidsfocus te maken.’)

De groep werkt vanuit de European Climate Foundation (ECF) en bestaat uit belangrijke toppolitici en bedrijfsleiders van multinationals. De budgetten van ECF zijn enorm. Zo ontmoetten ze de Europese Commissie officieel 82 keer in 2018 en lag hun budget boven een half miljoen euro (het officieel gemelde deel uiteraard). De cijfers voor 2019 zijn nog niet publiek. Een deel van hun middelen komt van de Nederlandse Postcode Loterij. ECF heeft kantoren in Den Haag en Brussel. ECF was ook de lobbygroep die het Belgische milieubeleid en klimaatbeleid in 2019 zwaar aanviel in een rapport aan de vooravond van de zoveelste klimaattop.

Ondemocratische klimaatwet

Wie de retoriek van de Europese Commissie gelezen had, geloofde zijn oren niet bij de kritiek van de milieubeweging. Zo zou de Green Deal volgens de EU een nieuwe groeistrategie zijn ‘die de EU moet omvormen naar een eerlijke en welvarende maatschappij, met een moderne, bronnen-efficiënte en concurrerende economie die is gebaseerd op netto-nul broeikasgasuitstoot in 2050 en op economische groei die is losgekoppeld van bronverbruik’. Daarvoor wil de Europese Commissie een klimaatverordening opleggen.

Zo’n verordening is een rechtstreeks geldende wet die uitgaat van klimaatneutraliteit. De klimaatwet wordt dus zonder inspraak van de parlementen in de lidstaten een wet in elk land. Een verordening is immers een bindende rechtshandeling die in de hele EU van toepassing is. De bekendste verordening is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (GDPR). Erg democratisch valt zo’n wet niet te noemen. Het is eerder een technocratische machtsgreep.

Weer nieuwe instituten en mechanismen

In het kader van de Green Deal plant de EU bovendien de oprichting van institututen zoals het Rechtvaardige Transitie Fonds, het Duurzame Investeringsplan, de Industriële Strategie, het Koolstof Grens Mechanisme, het Actieplan Circulaire Economie en een Europees Klimaatpact. Allemaal typische denkkronkels van groenlinks.

Recent raakte bekend dat Ursula von der Leyen enkel voorzitster van de Europese Commissie kon worden na druk van de socialisten om de Green Deal door te drukken. Die koehandel roept toch vragen op. Ursula von der Leyen wil in amper 30 jaar tijd de EU klimaatneutraal maken.

Absurde kritiek

Het is absurd dat Greenpeace en de Groenen op volgende zaken kritiek heeft:

De voorgestelde klimaatdoelen van deze Green Deal komen volgens Greenpeace te laat en gaan niet ver genoeg. ‘Ze kunnen de uit de hand gelopen klimaatcrisis en de massale natuurvernietiging niet tegengaan’
Het Energy Charter Treaty (ECT) voldoet volgens Greenpeace ‘niet aan het Parijse Klimaatakkoord; het is strijdig met het beleid voor rechtvaardige transitie dat samen met de vakbonden is ontwikkeld en met andere noodzakelijk publiek beleid’. Volgens Greenpeace beschermt het ECT investeringen in fossiele brandstoffen en kernenergie.
Greenpeace is tegen de toename van de productie en export van agrarische producten
De EU neemt maatregelen om de uitstoot van CO2 (en andere schadelijke stoffen) bij productie en transport te verminderen. Maar tegelijkertijd stimuleert de Unie volgens Greenpeace de handelsgerichte productie elders en de toename van goederentransport over de oceanen. Greenpeace voorziet daarom ‘méér uitstoot, méér ontbossing en de daarmee gepaard gaande sociale ontwrichting’.
Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (CAP) dat volgens ‘eenduidige wetenschappelijke consensus’ aldus Greenpeace de intensivering van de landbouw en het toenemende verlies aan biodiversiteit tot gevolg zou hebben, moet ook op de schop. Landbouwsubsidies moeten volgens de NGO’s dienen voor herstel van de biodiversiteit.
Greenpeace is tegen het gebruik van pesticiden, antibiotica en kunstmest.
Greenpeace is tegen genetisch gemodificeerde gewassen (GGO’s) die nochtans zeer streng gereglementeerd zijn in de EU.
Greenpeace noemt de CRISPR-cas-techniek ‘controversieel’ en een vorm van genetische modificatie.
Greenpeace is zelfs tegen het Emission Trading System (ETS) en de Carbon Border Tax (CBT). De Koolstof Grensbelasting legt extra heffingen op bij de import van producten met een grote klimaatvoetafdruk. Maar volgens Greenpeace is dat protectionisme.

11.000 miljard euro

De Green Deal kost volgens welingelichte bronnen minimaal 11.000 miljard euro om uit te voeren. Officieel is sprake van 1,1 triljoen euro. Dit project staat voor een ongekende uitbreiding van de macht van de EU. Nochtans hoor je daarover niemand. Het particularisme primeert. Elke drukkingsgroep probeert zoveel mogelijk uit de brand te slepen bij de Green Deal. De regeringen rollen dan weer vechtend over de straat voor de verdeling van die enorme geldpot.

De Boerenbond en het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) vrezen bijvoorbeeld dat het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen wordt gehalveerd voor 2030. De Commissie wil tevens het gebruik van antibiotica en kunstmest fors reduceren. Voor de milieubeweging is dit onrealistische en onwezenlijke idee zelfs verre van voldoende. Pieter Verhelst (adviseur Internationaal en Europees Beleid van de Boerenbond) noemde wat voorligt een ‘green dream’ in plaats van een Green Deal. Daarmee was hij de enige kritische stem tijdens de studiedag van het Vlaams-Europees verbindingsagentschap (VLEVA) op 28 januari 2020.

Die studiedag over de Green Deal trok heel veel deelnemers, maar iedereen, van milieubeweging tot boerenbond en industrie, bleef kritiekloos positief. Geheel anders reageerde de Valenciaanse Landbouwvereniging AVA-ASAJA. Deze veroordeelde de ‘incoherentie en de hypocrisie’ van de Europese Commissie. Uiteraard omdat hun Spaanse appelsienen door dure regelneverij concurrentie dreigen te krijgen van buiten Europa.

Green Deal Diplomatie

Een merkwaardige mededeling bij het Vleva (pdf) was dat de Europese Commissie gaat inzetten op een zogenaamde Green Deal diplomacy. Europese diplomaten (zowel zij die de EU als zij die de Lidstaten vertegenwoordigen) zouden heel blij zijn met de Green Deal, omdat de EU nu terug naar buiten kan treden met een eigen verhaal (een wervend narratief) en daarbij ernstig wordt genomen.

Kortom, de Green Deal is greenwashing om een wervend verhaaltje te hebben om de EU te verkopen aan het volk. Een conclusie die de Griekse communistische oud-minister Yanis Varoufakis in de Britse krant The Guardian al maakte. Een linkse krant die beweert advertenties voor fossiele brandstoffen te weigeren. Wie zag echter ooit advertenties voor pompstations in kranten?

Wie gaat dat betalen?

Ondertussen rekenen de lidstaten zich rijk met Europees geld dat ze uit de Green Deal willen trekken. Dat de Green Deal 1,1 triljoen euro zal kosten en dat iemand dat bedrag zal moeten ophoesten lijkt geen enkele regering te beseffen. Wie gaat dat betalen? De burger kan zich allicht verwachten aan koolstofbelastingen of klimaatbelastingen.

Op 4 maart presenteert de Europese Commissie de klimaatwet waar geen enkel parlement uit een lidstaat ook maar iets over te zeggen zal hebben en die door de Europese Commissie en de Europese Raad doorgedrukt zal worden. Dit werd reeds op 12 december 2019 beslist door de regeringsleiders.

Pieter Verhelst

Green Deal: klimaatwet zonder parlement