Wat al enkele dagen in de lucht hing, werd tijdens een vergadering gisterennamiddag ook officieel beklonken: de Europarlementsleden van het Franse Rassemblement National en de Italiaanse Lega maken de overstap naar de nieuwe fractie Patriotten voor Europa. Die wordt zo de derde grootste in het Europees Parlement. Dat is een heuse politieke aardverschuiving.

Op één legislatuur na vormen de christendemocratische, de socialistische en de liberale fractie al dertig jaar lang de drie grootste fracties in het Europees Parlement. Dat plaatje verandert nu drastisch. Enerzijds door de goede score van een aantal radicaal-rechtse partijen bij de Europese verkiezingen, anderzijds door het initiatief van onder meer de Hongaarse premier Orbán en de gewezen Tsjechische premier Babis om een nieuwe Europese fractie uit de grond te stampen.

Na de toetreding van de parlementsleden van het Franse Rassemblement National (RN) zijn die Patriotten voor Europa nu al goed voor 84 Europarlementsleden. Ter vergelijking: de voorbije legislatuur moest de radicaal-rechtse ID-fractie het met 49 parlementsleden stellen in het EP, en was het maar de zesde fractie. Het RN wordt met 30 vertegenwoordigers veruit de grootste partij binnen de gloednieuwe fractie, en RN-boegbeeld Jordan Bardella wordt ook de nieuwe fractievoorzitter. Naast Vlaams Belang maken onder meer ook de PVV van Geert Wilders, de Oostenrijkse Vrijheidspartij en het Spaanse VOX er deel van uit.

Gerolf Annemans: Dit is echt wel de grote rechtse fractie waarvan we al lang droomden.

Opvallende afwezigen zijn de Fratelli d’Italia van de Italiaanse premier Meloni – die deel blijven uitmaken van ECR-fractie – en het Duitse AfD. Die partij werd enkele maanden geleden uit ID gezet na een aantal bedenkelijke uitspraken van een partijtopper.

Totaal andere constellatie

Heel wat partijen die intussen tot de nieuwe fractie zijn toegetreden, zaten de vorige legislatuur ook al samen in de ID-fractie. Toch ontkent ID-voorzitter Gerolf Annemans (Vlaams Belang) categoriek dat de nieuwe fractie oude wijn in nieuwe zakken zou zijn. ‘We zitten hiermee in een totaal andere constellatie, en dit is ook niet zomaar ‘de Orbán-fractie’ zoals nogal wat journalisten het blijven voorstellen. Nee, dit is echt wel de grote rechtse fractie waarvan we al lang droomden’, klinkt het.

‘We vormen hiermee de derde grootste fractie in het Europees Parlement, met vertegenwoordigers uit tal van lidstaten – ook uit Denemarken, Portugal en Griekenland – en met partijen met enkele (oud-)premiers in de rangen. Hiermee hebben we echt een prachtige nieuwe machine in handen.’

Vloedgolf

Dat de impact van de radicaal-rechtse partijen in Europa hiermee stevig groeit, kan niemand betwisten. Of ook de echte politieke macht evenredig zal toenemen, is nog een ander paar mouwen, en dat lijkt ook Annemans te beseffen. ‘Zelfs in Vlaanderen probeert men ons op alle mogelijke manieren politiek buitenspel te zetten, waarom zou men dat op Europees niveau dan niet proberen? Maar wie de democratie belijdt, zal ook moeten kunnen aanvaarden dat een fractie die bijna dubbel zo groot geworden is politiek een pak meer weegt. De vloedgolf wordt almaar groter, dat bleek nog maar eens uit het aantal kiezers dat het Rassemblement National afgelopen zondag achter zich kon scharen. De traditionele partijen trekken hier en daar wel wat dijkjes op, maar we komen almaar dichter bij het strand en het is maar een kwestie van tijd voor we die links-liberale democratieën echt zullen kunnen overspoelen. En voor alle duidelijkheid: ik ga ervan uit dat we als derde grootste fractie in het Europees Parlement ook aanspraak zullen kunnen maken op een aantal sleutelposities.’

In theorie zou dit dan moeten neerkomen op het voorzitterschap van enkele commissies of op een vice-voorzitterschap van het EP. Of dat ook effectief het geval zal zijn, zal de komende dagen moeten blijken.

premier Babis

Dan toch grote radicaal-rechtse fractie in het Europees Parlement