Paul, George en Ringo reisden op 28 april 1963 naar Tenerife. John reisde met ‘Eppy’ alléén naar Barcelona en dat was binnen de kortste keren het roddelverhaal van de dag rond The Cavern. Epstein was berucht als homoseksueel en dat was een publiek geheim. Cynthia bleef ondertussen alleen achter met de baby en moest doen alsof het om een onwettig kind ging. Ze zag John de volgende maanden slechts sporadisch.

‘Een aardige man, een goede vriend’

Nagenoeg alle biografieën zeggen dat er ‘beweerd werd’ dat beiden toen homoseksuele contacten hadden. Cynthia ontkent dit verontwaardigd, maar Goldman citeert drie bronnen die onafhankelijk van elkaar uit de mond van John vernomen hadden dat dit effectief gebeurd was: Pete Shotton, zijn trouwe schoolkameraad en ‘partner in crime’ tijdens hun vlegeljaren, die in John Lennon. In my life (met Nicholas Schaffner, 1983) zegt dat John hem verteld had dat hij zich door Brian had laten masturberen; Allen Klein, hun latere manager, die beweert dat John hem ooit vertelde dat hij Brian bezig liet om macht over hem te krijgen en Peter Brown, zelf een homo en vertrouweling van Brian, die dit suggereert in The Love You Made. Ray Connolly, een Liverpudlian die voor de Evening Standard de Beatles van in het begin volgde, en hun entourage goed kende, zal getuigen dat zeker Shotton niet zomaar iets verzon (Being John Lennon. A Restless Life, 2018).

De vraag is: waarom zou Brown flagrant gelogen hebben? Hij werd ervan beschuldigd geld te willen kloppen uit zijn Beatles-periode, mogelijk uit wrok omdat hij door Allen Klein in 1971 afgedankt was. Maar hij was daarna een lucratieve loopbaan begonnen bij Robert Stigwood die onder andere Cream en de Beegees managede, en had geen behoefte aan een reputatie dat hij uit de biecht zou klappen. Hij had dit verhaal ook niet nodig, integendeel, dit was niet wat Beatlefans wilden horen. Bovendien: als hij uit was op sensatie, dan had hij ook zonder die onthulling stof genoeg. Tenslotte beschrijft Cynthia hem in haar boek 23 jaar later als ‘een aardige man, een goede vriend’. Zij kende zijn boek nochtans ook.

In feite heeft Brown het sjabloon neergelegd voor alle latere Beatles-biografieën, en dat zijn er nogal wat. Toch vond Paul McCartney het nodig om het exemplaar dat hem gezonden was, te verbranden. Hij voelde zich door Brown verraden, zegde hij. Alleszins was het zo dat Pauls zwakheden ruim aan bod kwamen, en daar hield hij niet van. De meeste van die ‘leugens’ zijn later gaan functioneren als waardevolle wetenswaardigheden.

John Lennon wilde alles uitproberen

Er is een tweede pregnante vraag: gesteld dat dit effectief gebeurd was, maakte dit van John een homoseksueel? Niet noodzakelijk. Dat zou nu, afgezien van de aanslag op zijn macho-imago, geen probleem zijn, maar toen wel – tien jaar later uitte Elton John zich probleemloos als homo en Britse wereldsterren als Boy George en David Bowie koketteerden openlijk met biseksualiteit. Maar in 1963 was homoseksualiteit in Engeland nog verboden (in 1895 had Oscar Wilde op het hoogtepunt van zijn roem twee jaar dwangarbeid uitgezeten wegens ‘sodomie’; legalisering vond plaats in 1967). John was iemand die alles wilde uitproberen, dus waarom dit niet? Er zijn geen verdere getuigenissen bekend dat hij achter mannen ging.

Er is nog een derde element dat tot nadenken stemt: Paul, George en Ringo naar Tenerife. John had (na drie weken) Cynthia en de baby kunnen meenemen, en Brian had er ook bij kunnen zijn. Dan hadden ze die rustpauze kunnen gebruiken om verdere plannen te bespreken. Toch ging John met Brian naar Barcelona, waar ze ‘waarschijnlijk hun toekomstplannen voor de Beatles bespraken’, aldus Sandford. Zonder de drie anderen?

‘Hij beweerde dat ik een flikker was’

Twee maanden later vierde Paul zijn 21^ste verjaardag in grootse stijl in een feesttent in Liverpool. John was in een rothumeur, behandelde Cynthia grof, en zette het op een drinken. Shotton voelde dat de zaak uit de hand kon lopen en hield hem in de gaten. Maar hij moest even naar de WC. Op dat moment kwam Cavern-discjockey Bob Wooler opzetten, eveneens dronken. Hij vroeg John hoe zijn huwelijksreis geweest was (het huwelijk was tien maanden achter de rug, er was geen reis geweest).

Bij John sloegen alle remmen los. Hij sloeg de man in het gezicht en begon genadeloos op hem in te beuken. Drie mannen grepen hem beet en verhinderden dat hij hem doodsloeg. ‘Die klootzak zei verdomme dat ik een flikker ben’, bracht hij eruit. De vraag is: als dit slechts een misplaatste grap was, waarom reageerde hij dan zo overtrokken?

Epsteins advocaat ‘regelde’ het incident met een schadevergoeding. Wooler had hen nota bene stevig geholpen met hun lancering . Don Short van The Daily Mirror slaagde erin de zaak in de pers te sussen met excuses van Lennon die hij nooit uitsprak. Short zou de volgende jaren mee mogen met de Beatles op tournee.

De angst voor het geweld in zichzelf

Goldman vertelt twee andere momenten waarin pure moordlust Lennon in de greep kreeg. In Hamburg hadden de Beatles gezien hoe kelners er een gewoonte van maakten om van dronken matrozen de portefeuille te stelen als ze uit hun club weg waggelden. John was van kindsbeen af (met Shotton) een ervaren winkeldief, en wilde dat ook eens proberen. Een dronkenlap nodigde hen na hun optreden uit op een maaltijd. Toen ze achteraf een donkere plek passeerden, probeerden ze hem te grazen te nemen maar de kerel verzette zich. Paul en George zetten het op een lopen, John werd razend. Hij sloeg de man tot hij niet meer opstond (en vergat dan zijn portefeuille te nemen).

John vreesde de volgende dagen een inval in de club met de kornuiten van het schip. Zij daagden niet op (mogelijk was het schip gewoon vertrokken) Hij dacht evenwel dat hij de man dood had geslagen, maar Goldman zegt dat de kranten van die periode in Hamburg geen melding maakten van een dode zeeman (hij zegt niet wie dat heeft nagegaan). Toch bleef dat in Johns hoofd spoken. Veel later – in 1974 – vertelde hij het verhaal aan zijn kroegmaat Jesse Ed David. Zijn vrees was dat zijn karma er nu voor zou zorgen dat hij zelf een gewelddadige dood zou sterven.

De vreemde hersentumor van Stu

En er was de dood van hun partner Stu Suthcliffe die heel jong overleed aan een hersentumor die zou veroorzaakt zijn door een opgelopen verwonding. Men dacht meteen aan een vechtpartij met teddyboys in Liverpool, maar Pete Best (in Hamburg de drummer van de Beatles) herinnerde zich niet dat Stu toen een klap op zijn hoofd had gekregen. Stu’s moeder Millie zou zeggen dat haar zoon na dit gevecht haar dit wel verteld had. De huisdokter had toen verklaard dat hij geen ernstig letsel had opgelopen.

Er was echter een andere vechtpartij geweest, waar iedereen over zweeg, in Hamburg. John had een van zijn beruchte woedeaanvallen gekregen, en met puntige laarzen op Stu geschopt. John had Stu altijd in bescherming genomen tegen de kritiek van Paul en George dat hij zich meer op zijn grafisch werk fixeerde, als bassist niet oefende en het niveau van de groep omlaag haalde. Paul haatte Stu, beweerde Dot Rhone, mogelijk omwille van de fascinatie die hij uitoefende op John.

Hij was de personificatie van alles wat John wilde zijn, aldus Larry Kane, een Amerikaanse journalist die urenlang met Lennon gepraat had tijdens zijn Amerikaanse tournees (Lennon Revealed, 2005). In Hamburg was het zelfs op het podium tot een vechtpartij gekomen tussen Paul en Stu. Toen deze liet weten dat hij uit de band zou stappen, werd het John teveel en sloeg hem tot moes. Toen zou er wel een wonde zijn geweest, tussen oor en jukbeen.

Paul herinnerde zich niets ervan

Paul zou er bij geweest zijn, had Stu naar huis gebracht, en John uitgescholden. Achteraf zegde hij er zich niets van te herinneren. Stu’s jongere zus Pauline zou de versie van Goldman veertig jaar later voor haar rekening nemen en zeggen dat de familie dit geweten had maar onbespreekbaar had geacht. Zij beweerde dat het altijd aan John was blijven knagen. Dat Stu in zijn hoofd was blijven spelen had ook Yoko verteld (. De vraag blijft of de getuigenis van Pauline onafhankelijk was, dan wel gebaseerd op het boek van Goldman van vijftien jaar eerder. Zij beweerde dat haar visie ondersteund werd door een schetsboek van haar broer dat na dit laatste gevecht tekenen vertoonde van intense pijn. Wat haar getuigenis verdacht maakte was dat zij op dat moment dat schetsboek aanbood op een veiling. Een betere manier om de prijs op te drijven, was er natuurlijk niet.

Volgende aflevering: John kon nooit genoeg bewonderd worden (7)

Ray Connoly

De angst voor de eigen homoseksualiteit