Onlangs konden we hier een interessant stukje van Siegfried Bracke lezen over de actuele malaise op de Vlaamse openbare omroep, het ontslag van content-directeur Ricus Jansegers en netmanager Lotte Vermeir na het bezoek van een ‘bruggenbouwer’, en de open brievenoorlog die daaruit voortvloeide. Bracke kent vanuit zijn verleden het huis van wantrouwen door en door, en is wat men noemt een insider. Ik wil het even als outsider bekijken.

Ik kijk dus zoals u kijkt, dikwijls met een mix van verbazing, ergernis en gelatenheid. Ik zie vooral eindeloos opduikende Kampioenen, debiele lachbandkwissen, overbetaalde schermgezichten, hysterisch kwekkende ankers als Goedele Wachters, een nieuwsdienst die twee maanden van een welverdiende vakantie genoot en nu opnieuw ‘duiding’ geeft, altijd dezelfde mensen op De Afspraak uitnodigt uit dezelfde onverdachte hoek.

Ik zie en hoor berichten over criminaliteit die nooit een naam of een gezicht mogen hebben als het over mensen van kleur gaat, en anderzijds a-l-t-i-j-d een vaste dosis zwartjes en vrouwen-met-hoofddoek in human interest-onderwerpen zoals de markten en de heropening der scholen. Ik zie Rudi Vranckx heel de tijd petjes wisselen van oorlogsreporter over politiek analist tot goede-doelen-filantroop en activist. Ik zie voetbalanalisten à la Filip Joos alsmaar foeteren tegen het racisme van de supporters, maar rond heel de corrupte FIFA-slangenkuil met een brede boog heen lopen. Ik zie, ach, ik zie wat we allemaal zien: een overheidszender vol mensen die vooral met zichzelf en hun instituut bezig zijn.

Oude rode burcht

Directeur Content Ricus Jansegers en netmanager Lotte Vermeir. (beeld VRT)

Vandaag rolt dat journalistiek personeel vechtend over straat, bij VTM kunnen ze hun plezier niet op. Temeer daar het eigenlijk allemaal begonnen is met de geboorte van die commerciële zender in 1989. Dat hebben ze aan de Reyerslaan eigenlijk nooit verteerd.

Toen was alles nog simpel, en konden de recepten van het cultuurmarxisme vlotjes toegepast worden: je had een journalistiek-intellectuele elite, en een gewillige beeldbuiskudde die zich liet voorlichten

Tot dan had de Vlaamse publieke omroep het informatie-monopolie. De oprichting van VTM leidde bij de toenmalige BRT tot een panieksfeer. De commerciële zender pakte namelijk uit met nieuwsberichten die iets vlotter oogden dan deze in Sovjetstijl van de BRT. Dat laatste was ook de reden waarom Vlamingen op dat moment al ijverig via de kabel de Hollandse zenders bekeken. Veel minder belerend, vlotter, opener. Het leek een ander universum.

Dat heeft dan weer te maken met de prehistorie van de ‘rode burcht’, de korte lijn tussen de Vlaamse socialisten en de VRT-nieuwsredactie waarover tal van anekdotes bekend zijn. Toen was alles nog simpel, en konden de recepten van het cultuurmarxisme vlotjes toegepast worden: je had een journalistiek-intellectuele elite, en een gewillige beeldbuiskudde die zich liet voorlichten. Met nonkel Bob en Armand Pien als halfgoden, de ene om de jeugd stichtelijk te vermaken op woensdagmiddag, de andere om de kust van goed weer te voorzien, en tussendoor aardappelen en bieten met rare vormen te presenteren.

Groenlinkse mainstream

In de drukte van het schrijven van open brieven hebben de VRT-journalisten de tijd niet meer om de bordjes juist te hangen.

Het is deze oude nomenklatura met namen als Walter Zinzen die de actuele groenlinkse mainstream binnen de VRT voortbracht. Ze bewaakt zorgvuldig de hegemonie van de zogenaamde constructieve journalistiek, en duldt geen rechts-identitaire stemmen. Ze is ondertussen door de MeToo-filter gepasseerd en heeft de woke-kretologie overgenomen. De trefwoorden zijn ‘toxisch’, ‘autoritair’ en ‘grensoverschrijdend’, met de zaak De Pauw als een soort supersymbool. Van die mainstream was Lotte Vermeir de stuwende kracht.

Jansegers moest een VTM-light in de markt zetten, die kijkcijfers opleverde en het ivoren toren-gehalte van de nieuwsdienst kon compenseren. Een onmogelijke spreidstand

Tegelijk dienden er kijkcijfers gehaald en bleef concurrent VTM een obsessie. Moesten ze nóg harder indoctrineren en gelijk hebben? Of integendeel mee de toer van de ondraaglijke lichtheid opgaan? Het werd een beetje van beide, zonder dat iemand zich nog bekommerde om de missie van een echte kwaliteitszender.

En zo kwam Ricus Jansegers, iemand die ze van VTM (!) hadden weggeplukt, met publiekstrekker Niels Destadsbader en formats als The greatest dancer aandraven. Jansegers moest een VTM-light in de markt zetten, die kijkcijfers opleverde en het ivoren toren-gehalte van de nieuwsdienst kon compenseren. Een onmogelijke spreidstand. Daarboven op moeide deze ‘directeur content’ zich ook met de zaak De Pauw, na gekonkelfoes met CEO Delaplace en Bart De Pauw zelf, en probeerde hij de serie Godvergeten in de diepvries te stoppen. De clash met de Vermeir-clan was dan onvermijdelijk.

Achterhoedegevecht

CEO Frederik Delaplace: verdwaald tussen de linies. (Belga)

Plotwending in deze slechtste film van het jaar: er wordt een bemiddelaar van boven de Moerdijk aangesteld, die, zoals het een echte Hollander betaamt, een gepeperde factuur stuurt voor een ‘welzijnsrapport’ waarin geadviseerd wordt Jansegers én Vermeir wandelen te sturen. Waarop elke hond met een bril op binnen het Huis een open brief lanceert om zich achter een van beiden te scharen. Het krabbennest ontaardt in een mini-cultuuroorlog. De [vakbonden scharen zich achter Vermeir, evenals de coryfeeën van de nieuwsdienst, waaronder Phara de Aguire en Bart Schols. Niet toevallig de twee presentatoren van De Afspraak, het duidingsprogramma waarbij de grootste vragen worden gesteld inzake objectiviteit en relevantie.

Het kernpubliek van televisiekijkend Vlaanderen bestaat in hoge mate uit die vermaledijde 25 procent VB-stemmers en heeft zich al lang van de openbare omroep afgekeerd. Phara, Bart en co happen in het luchtledige

De oorlog tussen de Lottisten en de Ricussiards is weinig meer dan een achterhoedegevecht, want de kijkcijfers zakken als een pudding in elkaar ondanks de vet betaalde schermgezichten. Het kernpubliek van televisiekijkend Vlaanderen bestaat in hoge mate uit die vermaledijde 25 procent VB-stemmers en heeft zich al lang van de openbare omroep afgekeerd. Phara, Bart en co happen in het luchtledige. De jeugd kijkt sowieso nauwelijks nog televisie en sprokkelt haar informatie zelf op het web.

Binnen de clash der titaantjes loopt CEO Frederik Delaplace tussen de linies als een verdwaalde poedel. Hij heeft het gisteren mogen uitleggen in het Vlaams Parlement, waarna de commissieleden eendrachtig vaststelden dat de slechtste film van het jaar nog wel even zal doorgaan. Op uw en mijn kosten. Ook wie niet kijkt, betaalt, en dat vergalt toch ietwat het zapplezier.

Ricus Jansegers

De Lottisten versus de Ricussiards: burgeroorlog binnen de VRT