2012 In Amsterdam overlijdt filmactrice en fotomodel Sylvia Kristel (60) aan slokdarmkanker. Ze was vooral bekend van haar hoofdrol in de erotische Emmanuelle-films. Overige films: Julia, Naakt over de schutting, Pastorale 1943, Mata Hari, Casanova, Lady Chatterly’s lover, The nude bomb, Beauty school, De vriendschap, enzovoort. Theater: Wie weet overleeft de begeerte me. Ze werd in 1973 verkozen tot de eerste Miss TV Europe. Van 1973 tot 1978 had ze een relatie met Hugo Claus (1929-2008).

Bette Midler (°1945)

1978 De VARA-televisie neemt het optreden van Bette Midler in Den Haag op, maar de Amerikaans-Joodse zangeres, actrice en comédienne verbiedt de uitzending van de show omdat ze het Haagse publiek te tam vond: het had volgens haar te gereserveerd en te lauw gereageerd.

1966 Overlijden in München van Wieland Wagner, vernieuwer van het Bayreuth-festival.

1943 Het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) verbiedt aan al zijn leden lid te zijn van de Duits-Vlaamse Arbeidsgemeenschap (DeVlag).

1933 Geboorte in Groningen van de actrice en cabaretière Maya Bouma. Ze debuteerde in het ABC-cabaret van Wim Kan en Corry Vonk en was later betrokken bij de oprichting van het Tingel Tangel Cabaret. Op televisie was ze te zien in onder meer Pension Hommeles (VARA). Ze was ook een bereidwillige regisseuse bij het amateurtoneel en operetteverenigingen. Ze was de dochter van architect Siebe Jan Bouma (1899-1959), zus van presentator Bob Bouma en cabaretière Annelies Bouma. Ze overleed in 1998 in Den Haag op haar 64ste.

1933 Geboorte in Brussel van Waalse zangeres Sœur Sourire, voor de burgerlijke stand Jeanine Deckers, in het klooster zuster Luc-Gabrielle. Ze zong Dominique, dat vier weken op de eerste plaats stond in de Amerikaanse Billboard Hot 100. Verder: Une fleur, Petit Pierrot, The golden pill, enzovoort. In 1965 kwam er een verfilming over haar leven, getiteld The Singing Nun, met Debbie Reynolds in de hoofdrol. Ze verliet in 1966 het dominicanessenklooster in Fichermont, nabij Waterloo, en begon een schooltje waar zij autistische kinderen les gaf.

In 1985 pleegde ze zelfmoord samen met haar vriendin Annie Pécher, geplaagd door depressies, geldgebrek en alcohol- en drugsproblemen én omdat de Belgische belastingdienst haar een aanslag van ruim 70 000 euro had opgelegd. Ze had al haar inkomsten systematisch afgestaan aan het klooster, maar juridisch was zij de ontvanger en het klooster gaf niet thuis toen de belastingen op het toneel verschenen. In 2009 kwam de indrukwekkende film Soeur Sourire van Stijn Coninx uit, met in de hoofdrol Cécile de France.

Rita Hayworth (1918-1987)

1918 Geboorte in Brooklyn (New York) van de Amerikaanse actrice en danseres Rita Hayworth als Margarita Carmen Cansino. Haar bekendste film is Gilda, verder Pal Joey, Cover girl, Separate tables, They came to Cordura, You’ll never get rich, The road to Salina, The wrath of God. Ze trouwde vijf keer.

De Nederlandse auteur Adrian Stahlecker zei over haar, hier op Doorbraak: ‘Rita Hayworth was de dochter van de flamencodanser Eduardo Cansino met wie ze als jonge vrouw optrad. Ze kwam onder contract bij Columbia, de studio van Harry Cohn. De studiospecialisten veranderden haar uiterlijk door het epileren van de haargrens en het zwarte haar werd rood geverfd. Ze speelde in een aantal films, onder andere met Fred Astaire waar haar danstalent tot uiting kwam. Wereldberoemd werd ze in 1946 door de film Gilda. Daarin deed ze een suggestieve striptease waarmee ze filmgeschiedenis schreef. Na een mislukt huwelijk met een man die haar als investering behandelde, trouwde ze met “Hollywoods wonderkind”, regisseur Orson Welles. Met hem speelde ze in de door hem geregisseerde film The Lady from Shanghai. Zowel de film als het huwelijk flopten. Tijdens een verblijf in Parijs leerde ze de schatrijke en notoire vrouwenversierder prins Aly Khan kennen. Het werd volgens Imam “het grootste moslimhuwelijk van de eeuw”. Ze beviel van prinses Yasmin, maar miste het studiogebeuren en moest haar kleding aanpassen aan het nieuwe geloof. Ook dat huwelijk liep spaak en ze hervatte haar filmcarrière. De glans was er echter niet meer. Er volgden meer huwelijken. Rita wist waarom: “Ze gingen met Gilda naar bed, maar werden met mij wakker!” Rita was een goede actrice. Ze bleef tot op oudere leeftijd werken’.

Ze werd echter getroffen door Alzheimer, waaraan ze in 1978 overleed op haar 68ste.

1910 De jonge Italiaanse dichter en filosoof Carlo Michelstaedter, auteur van La persuasione e la rettorica (1909) pleegt zelfmoord in Gorizia. Hij was drieëntwintig jaar oud.

1898 Geboorte in Harlingen van de schrijver en dichter Simon Vestdijk. Hij begon als huisarts en scheepsarts, maar in 1932 gaf hij zijn artsenpraktijk op en wijdde hij zich geheel aan de literatuur met onder meer De koperen tuin, Het verboden bacchanaal, De leugen is onze moeder, Het vijfde zegel, De ziener, enzovoort. Eredoctor aan de Rijksuniversiteit Groningen, P.C. Hooftprijs 1950 voor De vuuraanbidders, Constantijn Huygensprijs 1955, Prijs der Nederlandse Letteren 1971. Hij overleed in 1971 op zijn 72ste.

1887 Overlijden in Berlijn van de Duitse natuurkundige Robert Kirchhoff (63). Hij ontdekte met Robert Bunsen de spectraalanalyse en de straling van zwarte lichamen onder verhitting. Zowel in de elektrotechniek als in de spectroscopie ontdekte hij concepten die naar hem werden genoemd: de wetten van Kirchhoff. Hij was geboren in Königsberg (Oost-Pruisen), nu Kaliningrad, Rusland.

1849 Overlijden in Parijs van Frédéric Chopin, geboren als Fryderyk Franciszek Chopin, Poolse componist-pianist. Hij sterft op zijn 39ste aan een erfelijke metabole stoornis, en niet aan tuberculose zoals vaak wordt beweerd. Hij had zijn hele leven al een zwakke gezondheid. Hij was een briljante pianist en componeerde een groot, romantisch oeuvre met onder meer pianoconcerten, ballades, walsen, mazurka’s, preludes, polonaises, enzovoort.

1810 Het Oktoberfest wordt voor de eerste keer gehouden in München, op de esplanade Theresienwiese. Dit bierfestival bestaat nog steeds.

1797 Ondertekening van het Verdrag van Campo Formio waarbij keizer Frans II van Oostenrijk de Zuidelijke Nederlanden aan Frankrijk afstaat en de Franse bezetting van onze gewesten erkent.

1662 De Franse koning Lodewijk XIV koopt voor de som van 5 miljoen pond de oude Vlaamse havenstad Duinkerke af van de koning van Engeland, Karel II. Er wordt onmiddellijk een Franse drukkerij geïnstalleerd om in de Franse taal te kunnen publiceren.

1563 Geboorte in Wakken (West-Vlaanderen) van Jodocus Hondius (Joost de Hond), Vlaams wiskundige en cartograaf. Hij brengt zijn jeugd door in Gent en is aanvankelijk graveur. In 1584 vlucht hij met zijn zuster Jacomina naar Londen om aan de Spaanse Inquisitie te ontsnappen. In Leiden verzorgt hij met groot succes een heruitgave van de kaarten van Mercator, aangevuld met 36 nieuwe kaarten: de Mercator-Hondius Atlas. Hij overlijdt in 1612 te Amsterdam op zijn 48ste.

Rita Hayworth

17 oktober. Net binnen: Soeur Sourire geboren, getekend door verslavingen en schulden

Adrian Stahlecker: ‘De censuur in de VS begon met een aantal seksschandalen en Joodse zelfcensuur’