De vriendschap tussen Donald Trump en senator Lindsey Graham uit South Carolina lijkt tot het verleden te behoren. Het nieuwe boek Peril van Bob Woodward en Robert Costa is één van de oorzaken. Het boek biedt net zoals zijn voorgangers Fear en Rage een unieke inkijk in het presidentschap van Donald Trump. Het laatste deel in de trilogie focust voornamelijk op Trump’s laatste jaar in het Witte Huis.

Duivel in een wijwatervat

Eén van de onderwerpen die in het boek aan bod komen is uiteraard de verkiezingsnederlaag en Trump’s overtuiging dat de verkiezingen vervalst zijn en hij dus de rechtmatige winnaar is in plaats van Joe Biden. Het documenteert nauwgezet onder andere Graham’s verwoede en mislukte pogingen om Trump te overtuigen het verkiezingsresultaat toch te aanvaarden.

Als reactie op dit boek weert Trump zich uiteraard als een duivel in een wijwatervat. Hij reageerde op deze passage door Lindsey Graham en Republikeins senator Mike Lee uit Utah een veeg uit de pan te geven. In een verklaring uitgezonden door zijn PAC (Political Action Committee, nvdr) Save America liet Trump noteren dat hij vrijwel geen tijd met beide senatoren had doorgebracht en al helemaal niet om te spreken over de verkiezingsresultaten van 2020. Verkiezingen die, volgens Trump, door velen worden beschouwd als de ‘misdaad van de eeuw’. Verder verklaarde hij nog dat Graham en Lee zich zouden moeten schamen omdat ze niet de strijd hadden geleverd die nodig was om te winnen. Einde dienstmededeling, einde vriendschap.

CBS 60 minutes

Liz Cheney

Liz Cheney

Wie nog wel op de gratie van Donald Trump kan rekenen is Harriet Hageman. Al heeft dat meer te maken met een gemeenschappelijke ‘vijand’, en dat is Republikeins congreslid Liz Cheney uit Wyoming. Zij is de dochter van Dick Cheney, voormalig minister van Defensie onder George H.W. Bush en vicepresident van 2001 tot 2009 onder president Liz Cheney was één van de tien Republikeinse volksvertegenwoordigers die in het Huis van Afgevaardigden stemden om Trump af te zetten naar aanleiding van de bestorming en bezetting van het Capitool op 6 januari 2021. Verder maakt ze er hoegenaamd geen geheim van dat ze hoopt dat de voormalige president in de toekomst geen rol van betekenis meer heeft in de politiek en de Republikeinse Partij.

Als reactie heeft Trump er een erezaak van gemaakt ervoor te zorgen dat Cheney in 2022 niet meer herkozen raakt. De voormalig president noemde Cheney een ‘oorlogszuchtige en ontrouwe Republikein’ en zei dat haar uitdager, Harriet Hageman, op zijn volledige steun kan rekenen. Zo zou het wel eens kunnen zijn dat de uitkomst in 2022 in Wyoming een zeer belangrijke indicatie is voor de toekomst van de Republikeinse Partij en de macht die Donald Trump nog heeft binnen de GOP. Hoe zwaar weegt zijn endorsement in the Equality State, één van de meest conservatieve staten van het land, waar de Republikeinen alle politieke macht in handen hebben?

De macht van Trump

Liz Cheney zit voorlopig dus niet in een al te comfortabele situatie, want Trump is nog steeds zeer machtig binnen de partij. Zijn steunbetuiging aan en enthousiasme voor Harriet Hageman doen Cheney dus zeker geen goed. Maar in tegenstelling tot collega’s die dan maar besluiten om de handdoek in de ring te gooien en bijvoorbeeld op pensioen te gaan, is Cheney voorlopig vastbesloten hevig weerwerk te bieden.

Geen makkelijke opdracht, maar binnen de partij staat ze er als dochter van Dick Cheney uiteraard ook niet helemaal alleen voor. Zij geniet nog steun, zeker onder wat we het Republikeinse ‘establishment’ zouden kunnen noemen, dus Republikeinen zoals Mitch McConnell, John Boehner en Paul Ryan. Ook voormalig president George W. Bush wil haar een hart onder de riem steken en organiseert op 18 oktober in Dallas een fundraising event ten behoeve van de financiering van Cheney’s herverkiezingscampagne. Financieel staat Cheney er in elk geval niet slecht voor. Dit jaar alleen heeft ze al meer dan 3,4 miljoen dollar opgehaald.

George W. versus the Donald

Toen het nieuws van die fundraising bekend raakte kon een reactie van Donald Trump uiteraard niet uitblijven. Beide ex-presidenten zijn nu niet bepaald elkaars vrienden, integendeel zelfs. Trump bekritiseerde het militair beleid van Bush en zei dat hij degene was waardoor de Amerikanen in het ‘drijfzand van het Midden-Oosten’ waren terechtgekomen en ‘dat het Midden-Oosten er na 21 jaar slechter aan toe was dan toen hij (Bush, nvdr.) aan zijn domme avontuur begon’.

De ‘zaak’ Cheney lijkt dus de nieuwste veldslag te zijn in de strijd tussen Trump en het establishment van de Republikeinse Partij, te meer omdat hier en daar geruchten opduiken dat Liz Cheney voor veel prominente Republikeinen de ideale ‘never-Trump’ presidentskandidaat voor 2024 is.

Want nog steeds is Liz Cheney één van de meest uitgesproken critici van voormalig president Donald Trump en de greep die hij heeft op de Republikeinse Partij. Ze heeft onlangs ook nog eens gezegd ‘er alles aan te zullen doen’ om te voorkomen dat Trump opnieuw president wordt en heeft de mogelijkheid nog niet uitgesloten zelf een gooi naar het presidentschap te zullen doen.

60 minutes

In een interview deze week in 60 Minutes op CBS News veroordeelde Cheney nogmaals Trump’s aandeel in de gebeurtenissen van 6 januari door ze ‘onvergeeflijk’ te noemen. Ze bekritiseerde ook Republikeinen zoals Kevin McCarthy, de voorzitter van de Republikeinse fractie in het Huis van Afgevaardigden, die Trump bleven steunen. ‘Wat hij (Kevin McCarthy, nvdr) heeft gedaan, is Donald Trump omarmen. En als ik zou doen wat hij doet, zou ik me diep schamen’, zei Cheney.

Trump is duidelijk op zoek naar een weg om de politieke macht te heroveren. Binnen de Republikeinse Partij zelf lijkt deze weg minder en minder medestanders te kennen, maar Trump’s achterban blijft ontzettend groot en door hem makkelijk te enthousiasmeren. Een achterban die de Republikeinse Partij ook nodig heeft voor de midterms in 2022 en de presidentsverkiezingen in 2024.

En laat dat nu net de tragedie van de Grand Old Party zijn: ze kunnen niet met, maar ook niet zonder Donald Trump. Of brengt Liz Cheney de verlossing?

Robert Costa

De tragedie van de Grand Old Party