Kent u dat gevoel? Het gevoel waarbij je je afvraagt: hoe het nog zou zijn met X waar je al maanden of jaren niks meer van gehoord hebt. En dat je dan een paar uur later plots daarover nieuws krijgt en denkt: ‘Dat moet nu toch wel eens lukken, ik heb er nog net aan gedacht.’ Dat gevoel.

Ik had dat vorige week. Een jong meisje met staartjes in het haar was op de tram openlijk aan het schelden op een ander meisje. Dat ze ‘een ongelooflijk kalf’ was en dat ze nooit meer met haar zou praten. Ik dacht nog op te merken dat ze daar nochtans heel luidruchtig mee bezig was, maar dat deed ik niet. Het zijn ten slotte mijn zaken niet en als blanke cisgender hou je je maar beter koest in de publieke ruimte.

Maar meteen dwaalden mijn gedachten af naar Greta Thunberg. Ja, die staartjes en dat gegil hadden het hem gedaan. Waarmee zou die zich dezer dagen bezighouden? Is die ooit nog terug op school geraakt? Dat kan je googelen natuurlijk, maar dat leek me er wat over. Het was een gedachte om de tram te verdrijven.

Brusselse ring

Nauwelijks een paar uur later was Greta Thunberg op het VRT-journaal. ‘Dat moet nu toch wel eens lukken, ik heb er nog net aan gedacht’, riep ik mijn zoon toe. Greta bleek opgepakt te zijn geweest op onze eigenste Brusselse ring. Die was ze aan het blokkeren uit protest tegen de Europese subsidies voor fossiele brandstoffen. De Brusselse ring godbetert!

Vijf jaar geleden was Greta nog ‘Person of the Year’ van Time Magazine, was ze genomineerd voor de Nobelprijs en schold ze wereldleiders de huid vol voor de Verenigde Naties: ‘How dare you!’. Waarna diezelfde wereldleiders mekaar verdrongen om met haar op de foto te gaan. En nu blokkeert ze de meeste trieste ring van Europa die ook zonder haar hopeloos stil staat.

Het had iets triests, hoe ze daar zat op ons deplorabel asfalt, tussen pubers die net iets te jong waren om te beseffen dat ze naast een wereldster zaten. En de VRT-journaliste die Greta nog snel een vraagje kon stellen voor ze werd weggesleept, maakte de ellende nog groter met een ronduit stupide vraag. Was ze van slag door de aanblik van het icoon, of gewoon vreselijk dom? Ik blijf u het antwoord schuldig.

Als activisme wordt ingekapseld in het systeem, wordt het triest theater. En daar ontsnapt zelfs Greta Thunberg niet aan

Maar ze wou dus weten of Thunberg nu voor of tegen die subsidies voor fossiele brandstoffen was? Alsof je Nelson Mandela zou vragen of hij nu eens eindelijk klare wijn wil schenken over de apartheid: voor of tegen? Oordeelt u vooral zelf. De journaliste had ter plaatse ontslag moeten krijgen. Uit fatsoen.

Een ogenblik later werd Greta weggeplukt van de ring. Pro forma wat spartelen? Het zat er niet in. Ze onderging het als een ambtenaar die naar kantoor sloft. Je zou spartelbewegingen ook nauwelijks merken onder de gigantische Arafat-sjaal die ze rond haar hals droeg.

Vorig jaar heeft Greta de Israëlische slachtpartijen in het Midden-Oosten onderdeel van de klimaatcrisis verklaard. Ook activisten op hun retour moeten compromissen maken om aan de bak te blijven. Greta is 21 ondertussen, blijft haar woord om niet te gaan studeren tot het klimaat geregeld is trouw, kreeg in ruil talloze eredoctoraten.

Als activisme wordt ingekapseld in het systeem, wordt het triest theater. En daar ontsnapt zelfs Greta Thunberg niet aan. Iconen zijn vliedende modeverschijnselen. Of beter: er zijn geen iconen meer.

Sukkelaars

De gelijkenissen met een ander nieuwtje van de week zijn treffend. In Rusland werd Roman Burtsev naar het front in Oekraïne gestuurd, samen met duizenden andere sukkelaars, met een overlevingskans van 35 procent. Al zal dat bij Roman misschien wat lager liggen omwille van zijn zwaarlijvigheid.

Een paar jaar geleden was de man nog gevierd als Russische lookalike van Leonardo DiCaprio. Van het één kwam het ander. Een eigen realityshow, tv-persoonlijkheid, meisjesidool, goed betaald reclamefenomeen… Maar uiteindelijk te veel gegeten. Voor dikke Leonardo’s is er geen plaats; dan wacht alleen nog het front.

Doe dan toch maar de Brusselse ring.

Roman Burtsev

Greta Thunberg, icoon op asfalt