Vier maanden na de breuk tussen huidig president Félix Tshisekedi en zijn voorganger Joseph Kabila, is er terug een regering in Congo. De ‘Union Sacrée pour la Nation’, zoals de coalitie door het leven gaat, telt 57 leden, waarvan 15 vrouwen. Op 12 april werd ze boven de doopvont gehouden via een ordonanntie van de president.

Op 15 februari 2021 werd eerste minister Sylvestre Ilunga Inlukamba bedankt voor bewezen diensten, en stelde Tshisekedi Sama Lukonde Kyenge aan als vervanger. Kyenge kreeg de opdracht een nieuwe regering te vormen, nadat het pro-Kabilakamp de meerderheid verloor in de Senaat en Nationale Assemblee. De ‘Union Sacrée’ moet alle politieke krachten in het land verzamelen rond president Tshisekedi en een nieuw begin worden voor Congo.

Bemba, Katumbi en Bahati

President Tshisekedi hield eerder dit jaar al brede consultaties. Verschillende grote namen uit de Congolese politiek werden uitgenodigd en hun politieke partijen werd gevraagd leden te nomineren voor de ‘Union Sacrée’. Eén van hen: Jean-Pierre Bemba, voorzitter van de Mouvement Libération du Congo (MLC). een van de 4 vice-presidenten van de overgang in 2003 tot 2006 met Kabila als president, maar ook voormalige gevangene van het Internationaal Strafhof. Zijn veroordeling uit 2016 tot 18 jaar gevangenis werd in 2018 verbroken door het Strafhof.

Ook Moïse Katumbi werd geconsulteerd, de voormalige populaire gouverneur van Katanga en vandaag voorzitter van Ensemble. Senaatsvoorzitter Bahati Lukwebo kwam ook langs bij de president. De consultatieronde stelde president Tshisekedi in staat om de meerderheid van Kabila en diens platform FCC te breken.

Nieuwe figuren

En dus vinden we in de nieuwe ‘Union Sacrée’ figuren die dicht bij Bemba staan. Eve Bazaiba Masudi bijvoorbeeld, secretaris-generaal van Bemba’s MLC, werd benemd tot vicepremier belast met Milieu en Duurzame Ontwikkeling.

Jean-Jacques Mbungani (MLC) wordt belast met Volksgezondheid, Hygiëne en Preventie. Mbungani werkte overigens lange tijd in Brussel als arts. Hij vervangt Eteni Longondo op een departement dat voor een moeilijke taak staat: de tweede coronagolf in Congo, het problematische AstraZenecavaccin, en uitbraken van o.a. ebola, mazelen, cholera, chikungunya. Ook moet hij het chaotische gezondheidsstelsel aanpakken.

Ook uit het kamp van Katumbi worden ministers aangesteld. Christophe Lutundula wordt belast met Buitenlandse Zaken, Christian Mwando met het ministerie van Planning. Vital Kamerhe’s UNC kreeg Begroting voor Aimé Boji en Landzaken voor Sakombi Molendo. Kamerhe zelf — Tshisekedi’s voormalige kabinetschef — werd vorig jaar veroordeeld tot twintig jaar dwangarbeid voor verduistering van fondsen. De beroepsprocedure is nog hangende.

Tshisekedi controleert veiligheid

President Tshisekedi’s eigen partij, de Union pour la Démocratie et le Progrès Social (UDPS), haalt haar slag thuis op de veiligheidsdepartementen. Gepensioneerd generaal-arts Gilbert Kabanda wordt minister van Defensie, Daniel Aselo Okito minister van Binnenlandse Zaken. Nicolas Kazadi wordt minister van Financiën. Kazadi werkte in het verleden voor de VN, de Centrale Bank van Congo en de Afrikaanse Ontwikkelingsbank. Hij was ook rondreizend ambassadeur voor president Tshisekedi.

Na de controversiële presidentsverkiezing van 2018 kreeg president Tshisekedi het verwijt de macht in de regering in handen te hebben gelaten van Kabila-getrouwen. Nu, met het gewicht van Bemba, Katumbi en Bahati achter zich, kan hij eindelijk ten volle wegen op de regering.

Jonge regering

Opvallend in Tshisekedi’s ‘Union Sacrée’ is het aantal ‘jongeren’ — ministers onder de veertig. Patrick Muyaya bijvoorbeeld, die minister van Communicatie en Media wordt. Muyaya heeft een diploma journalistiek en was communicatieverantwoordelijke voor Antoine Gizenga en Adolphe Muzito, twee voormalige eerste ministers.

Muhingo Nzangi krijgt het ministerie van Hoger en Universitair Onderwijs onder zijn hoede. Yves Bunkulu — hiervoor minister van Toerisme — verhuist naar het ministerie van Jeugdzaken. Ook Sport en Recreatie gaat naar een jonge man: Serge Konde. Hij krijgt de moeilijke taak om het beeld van de Congolese sport in ere te herstellen.

Aminata Namasia is met haar achtentwintig jaar het jongste lid van de regering-Lukonde. In 2018 was zij al het jongste verkozen parlementslid. Zij zal nu de post bekleden van onderminister van Primair, Secundair en Technisch Onderwijs (EPST). Namasia heeft ook een stichting die haar naam draagt en haar zetel bevindt zich op het grondgebied van Bambesa, in het noordoosten van Congo. Haar doel is het welzijn van de Congolese bevolking te verzekeren. Zij is ook geïnteresseerd in de opvoeding van de jeugd en de emancipatie van de Congolese vrouw.

Prioriteiten

De regeringsvorming was geen gemakkelijke opdracht. Lukonde deed er uiteindelijk net geen twee maanden over. Hij krijgt de leiding over vier vicepremiers, negen ministers van Staat, 31 ‘gewone’ ministers en 11 onderministers.

Naast jongeren krijgen ook vrouwen prominente posities in Lukonde’s regering. Rose Mutombo wordt minister van Justitie, Antoinette N’samba minister van Mijnbouw. In totaal bestaat 27% van de ‘Union Sacrée’ uit vrouwen, en de gemiddelde leeftijd bedraagt 47 jaar.

Lukonde heeft alvast ook zijn prioriteiten vastgelegd voor de volgende jaren: veiligheid, gezondheid, onderwijs, economie en justitie. Ook de landbouw, visserij en veeteelt krijgen de nodige aandacht, net zoals infrastructuur en digitalisering. Ten slotte staat ook nog het verkiezingsproces met stip aangeduid als een werf voor deze regering.

Rose Mutombo

‘Union Sacrée’ moet nieuw begin zijn voor Congo