2005 Op één dag is de Londense metro het doelwit van vier bomaanslagen, maar geen van de bommen ontploft zoals gepland.

1973 In Lillehammer (Noorwegen) wordt de Algerijnse kelner Ahmed Bouchiki (°1943) met dertien kogels midden op straat doodgeschoten door een commando van de Israëlische geheime dienst. Maar dat was een vergissing. De Mossad had het slachtoffer verward met de terrorist Ali Hassan Salameh die het brein was achter de gijzelneming en moord op 11 Israëlische atleten tijdens de Olympische Zomerspelen van 1972. De betreffende Mossad-agent is nooit vervolgd omdat de Mossad weigerde de naam van de dader te onthullen. De echte Ali Hassan Salameh wordt vermoord met een autobom in Beiroet op 22 januari 1979.

1969 Na de landing van Apollo 11 op de maan zet de astronaut Neil Armstrong, voor zover bekend als eerste mens voet op een ander hemellichaam.

1948 Geboorte van Cat Stevens in de chique Londense wijk Marylebone. Deze Engelse zanger en songwriter werd bekend met folkrock- en softrock-liedjes. Hij bekeert zich tot de islam en laat in juli 1978 zijn naam officieel veranderen in Yusuf Islam. Het jaar daarop trouwt hij in een Londense moskee met de Keniaanse Fauzia Mubarak Ali. Het paar heeft zes kinderen, waarvan één op jonge leeftijd is overleden: Yoriyos, Maymanah Islam, Abd al-Ahad Islam, Hasanah Islam, Aminah Islam en Asmaa Islam.

Hij richt verschillende islamitische middelbare scholen op en sticht in 1992 The Association of Muslim Schools UK, een vereniging die alle moslimscholen in het VK samenbrengt. Van 1985 tot 1993 is hij voorzitter van de liefdadigheidsinstelling Muslim Aid. In 1989 wordt hem, na een toespraak tot studenten aan de Londense Kingston University, gevraagd naar de fatwa waarin wordt opgeroepen tot moord op Salman Rushdie, auteur van de roman The Satanic Verses. Hij antwoordt: ‘Rushdie moet worden gedood. De koran maakt het duidelijk: als iemand de profeet belastert, moet hij sterven’.

In 2004 wordt aan Cat Stevens/Yusuf Islam de vredesprijs Man for Peace toegekend.

Duitse postzegel voor Hans Fallada

1893 Geboorte in Greifswald (Pommeren) van de Duitse schrijver Hans Fallada, pseudoniem van Rudolf Ditzen. Na eerst ambtenaar en nachtwaker te zijn geweest, stort hij zich op het schrijven. Hij wordt in 1931 plots erg bekend door zijn eerste roman Bauern, Bonzen und Bomben (Boeren, bonzen en bommen) over de ‘Landvolkbewegung’, het boerenverzet in de jaren 1920 in Sleeswijk-Holstein.

In 1932 komt zijn roman Kleiner Mann, was nun? uit. Deze roman, die in meer dan 20 talen is vertaald, maakt hem wereldberoemd. In Nederland verscheen hij als Wat nu, kleine man? Hans Fallada overlijdt in 1947 op de leeftijd van 53.

1886 Overlijden in Sint-Lambrechts-Woluwe van Jules Malou (75), West-Vlaams advocaat uit Ieper die het bracht tot leider van de Katholieke Partij, volksvertegenwoordiger, senator en eerste minister. Hij wordt ook directeur en vicegouverneur van de Generale Maatschappij van België en verzamelt zo tientallen beheersmandaten in de meest diverse ondernemingen. Hoe katholiek hij ook was, toch hechtte Malou als minister van Financiën meer belang aan een goed economisch beleid, met onder meer de ontwikkeling van de spoorwegen, dan aan een klerikale politiek.

Franz Liszt (1811-1886)

1886 In Bayreuth overlijdt de befaamde componist Franz Liszt (74), lichtelijk gefrustreerd. Hij had geschreven: ‘Iedereen is tegen mij […] De Duitsers walgen van mijn muziek omdat ze te Frans is, de Fransen omdat ze te Duits is, voor de Oostenrijkers maak ik zigeunermuziek, voor de Hongaren buitenlandse muziek. En de Joden haten mij en mijn muziek zonder reden’.

1880 Terwijl de regering druk bezig is met de viering van de 50ste verjaardag van de Belgische afscheiding is ook de schoolstrijd in volle gang. Het Belgische episcopaat weigert deelname aan de officiële plechtigheden. Bij deze viering vermijdt de regering alles wat Nederland aanstoot zou kunnen geven. Zelfs de ‘Septemberfeesten’ in Brussel die de Belgische afscheiding moeten herdenken, worden bij wet afgeschaft. Kamer en Senaat keuren ze beide eenparig goed. Daarmee komt ook een einde aan de gewoonte om tijdens die dagen het Nederlands gezantschap in Brussel te sluiten, terwijl de ambassadeur en zijn personeel de hoofdstad verliet.

Jan Michiel Dautzenberg (1808-1869)

1855 Met het oog op de viering van de 25ste verjaardag van de afscheiding van België wordt een ‘Vlaamse dichtwedstrijd’ uitgeschreven. Dadelijk komt er protest van Vlaamsgezinden. Jan van Rijswijck, Prudens van Duyse en ook de Gazette van Gent dringen scherp aan opdat de Vlaamse dichters zich zouden onthouden. De wedstrijd wordt dan ook een mislukking omdat de meest bekende Vlaamse dichters niet deelnemen aan de wedstrijd.

Als men in 1856 met het oog op de viering 25ste verjaardag van de troonsbestijging van Leopold I een tweede dichtwedstrijd uitschrijft, lokt dit onder invloed van Jan Michiel Dautzenberg en Constant J. Hansen een Manifest uit van het Nederlands Kunstverbond, een Vlaamsgezinde, politiek onafhankelijke vereniging, opgericht in juli 1855 te Antwerpen. Dit Manifest, dat ruim werd verspreid in heel Vlaanderen, stelt dat er voor de Vlamingen in België geen reden tot lofzang bestaat.

De meest bekende Vlaamse dichters kiezen nu voor een andere tactiek: onder politieke druk nemen ze wel deel, maar leggen in hun ingezonden dichtwerk de nadruk op de gewettigde Vlaamse taaleisen.

1831 Nadat België in juni 1831 de internationale regeling aanvaardt die de grote mogendheden in Londen hebben uitgewerkt na de Belgische afscheiding accepteert prins Leopold von Saksen-Coburg-Gotha de Belgische kroon en legt de eed af op de grondwet. Alles begint op zijn Belgisch met een perfecte compromisfiguur op de troon: Leopold is een Duitse prins, weduwnaar van Charlotte, de Engelse kroonprinses; hij heeft gevochten in het Russische leger en trouwt met een Franse prinses. Bovendien is hij noch katholiek, noch vrijzinnig, maar protestant. Kan het mooier…?

1814 Dan toch wat te vieren op 21 juli? De Acht Artikelen van Londen, uitgewerkt door de Britse minister van Buitenlandse Zaken lord Henry Castlereagh (1769-1822), worden ondertekend door de prins van Oranje. Ze bepalen onder meer dat de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden weer tot één geheel zouden worden versmolten. Het gaat om de XVII provincies der oude Nederlanden, vermeerderd met het Prinsbisdom Luik.

Paus Paulus III met kardinaal Alessandro Farnese en Ottavio Farnese (Titiaan, 1546)

1542 Op bevel van paus Paulus III, geboren als Alessandro Farnese, wordt de inquisitie, die al sinds 1478 in Spanje aan het werk was, uitgebreid tot andere landen. Hij richt daartoe de centrale Romeinse inquisitie op, de Congregatio Romanae et Universalis Inquisitionis, bestaande uit zes kardinalen. Een sterk staaltje van nepotisme was zijn benoeming van zijn kleinzonen Alessandro Farnese (14 jaar) en Ascanio Sforza (16 jaar) tot kardinaal. Mede door hun toedoen zal de inquisitie van de gehele wereld worden gecentraliseerd.

In 1908 wordt de naam van de Inquisitiecongregatie door paus Pius X veranderd in ‘Congregatie van het Heilig Officie’ en sinds 1965 heet zij de Congregatie voor de Geloofsleer.

Rudolf Ditzen

21 juli. Historische dag: Vlaamse protesten tegen herdenking van de Belgische afscheiding