Animatiefilms zijn niet langer louter voor kinderen (of het kind in ons) bedoeld. Het genre van de documentaire wordt bijvoorbeeld verrijkt met animatie. En in de week dat William ‘Hurricane Billie’ Friedkin overleed, moeten we het toch ook over een horrorfilm hebben.

Italianen werden Fransen

Aandoenlijk hoe filmmaker Alain Ughetto in zijn excellent geanimeerde familiegeschiedenis Interdit aux chiens et Italiens (****, vanaf deze week in de bioscoop) het levensverhaal vertelt van zijn grootouders Luigi en Cesira. In het begin van de 20ste eeuw werden zij gedwongen naar Frankrijk te emigreren. De wieg van Ughetto’s voorvaderen, landbouwers, stond in het Noord- Italiaanse Ughettera (Piemonte), waar op een bepaald ogenblik ‘alleen nog maar kastanjes te eten waren’.

Luigi trok met zijn gezin de Alpen over en hoopte met tal van andere Italianen op een beter leven in Frankrijk. De boer werd arbeider. Zo hielp Luigi een tunnel graven van Frankrijk naar Zwitserland.

De uitsluiting in de titel duidt op het feit dat Italianen in Frankrijk met de nek werden aangekeken toen het Italië van Mussolini de kant van Hitler koos en Frankrijk de oorlog verklaarde. Nog voor dat een feit werd, liet Luigi zijn naam veranderen in Louis.

Ughetto’s stem vertelt een en ander met een timbre vol dankbaarheid.

De prachtig, ambachtelijk gemaakte, kleurrijke poppenfilm, opgenomen beeld per beeld, kreeg op het prestigieuze animatiefilmfestival van Annecy de Prijs van de Jury.

Het spinnenweb in Cobweb

Cobweb

Cobweb

Een zwartgallige tekening waarin een jongetje om hulp schreeuwt, die de 8-jarige Peter in de klas heeft gemaakt, alarmeert de juf. Eenzaat Peter, door medeleerlingen zwaar gepest, wordt na een incident op school door zijn overbezorgde ouders afgeschermd van vreemden en buitenstaanders.

Een horrorfilm is doorgaans vrij moraliserend. Peter moet eindelijk maar eens volwassen worden – dat vindt zijn vader tenminste -, zichzelf verdedigen – dat dicteert zijn innerlijke ik – en zich van zijn dichtste demonen bevrijden.

Het niet onverdienstelijke, omstreeks Halloween gesitueerde Cobweb (**, vanaf 16 augustus in de bioscoop) van de debuterende Samuel Bodin is met bekwame hand gefilmd (in Bulgarije). Toch is een mate van voorspelbaarheid ook deze griezelfilm, die verleer een psychologische thriller lijkt, niet vreemd.

RIP William Friedkin (1935-2023)

Wikimedia Commons

William Friedkin

Voorbije maandag overleed William Friedkin, de cineast van klassiekers met een cultstatus zoals The Exorcist (1973) en The French Connection (1971). Films waarmee hij begin de jaren ‘70 de codes (tot dan toe) van respectievelijk de horrorfilm en de policier kraakte. Op slag werd hij samen met Francis Ford Coppola, Martin Scorsese en George Lucas een van de exponenten van New Hollywood. Jonge cineasten die een verfrissende wind door Hollywood deden waaien.

Toch zou het vier jaar duren vooraleer hij een volgende film kon maken: Sorcerer (1977), een remake van de klassieker Salaire de la peur van Henri-Georges Clouzot: genegeerd door het publiek en verguisd door de filmpers. Vandaag geldt de film als meesterlijk. Met zijn latere films (Cruising, Bug en Killer Joe) zou Friedkin nooit meer het niveau halen van zijn innoverende films uit zijn prille beginperiode.

De in Chicago geboren William Friedkin, zoon van aan het begin van de 20ste eeuw uit Oekraïne gevluchte Joodse ouders, leerde het filmvak al doende. Eerst met het maken van publiciteitspots. Na twee jaar, op zijn 18de, mocht hij al voor tv gaan werken als regisseur. Pas op zijn 23ste ging hij zichzelf aanzien als een filmregisseur nadat hij het meesterwerk Citizen Kane van en met Orson Welles had ontdekt. Hij zou deze film op dezelfde dag vijf keer na elkaar bekijken.

Zijn fictiefilm The French Connection filmde Friedkin, geïnspireerd door de politieke thriller Z van Costa-Gavras, als was het een documentaire. Bij de Oscaruitreiking kreeg de film de Oscar voor Beste Film, William Friedkin de Oscar voor Beste Regisseur en hoofdacteur Gene Hackman die van Beste Acteur.

In Venetië op het filmfestival volgende maand gaat zijn laatste film post mortem in première: The Caine Mutiny Court-Martial, een remake van The Caine Mutiny (1954) met Kiefer Sutherland in de rol van Humphrey Bogart.

Friedkins personages tasten meestal de grenzen af tussen goed en kwaad.

Geen wonder dat hij zich in een documentaire aan hem gewijd liet ontvallen dat voor hem Hitler en Jezus Christus de interessantste figuren uit de wereldgeschiedenis waren want: ‘In elke mens zit iets goeds en iets slechts’.

Samuel Bodin

Animatiefilm en het horrorgenre werden volwassen