Nigeria staat in rep en roer. In het hele land vinden manifestaties plaats om het politiegeweld in het land aan te klagen. De situatie escaleerde snel nadat op het internet een video verspreid werd van 3 oktober 2020. De video toont hoe agenten van de SARS (Special Anti-Robbery Squad, nvdr) in de zuidelijke Nigeriaanse staat Delta een man doden. Die beelden gingen onder de hashtag #EndSARS de wereld rond. Daarop kwamen hele groepen mensen in opstand tegen deze praktijken.

Op dinsdag 20 oktober werden opnieuw meerdere personen gedood. Er vielen ook minstens 25 gewonden. Ze waren de straat op gekomen om te protesteren tegen het uitgaansverbod. Dat was door de overheid ingevoerd net om een einde te maken aan de volkopstand die het hele land in vuur en vlam zet.

De SARS werd in 1992 opgericht in de strijd tegen gewapende overvallen en andere zware misdaden. Maar de eenheid maakt zich al sinds haar oprichting schuldig aan systematische mensenrechtenschendingen, foltering, onwettige aanhoudingen en een hele reeks andere onmenselijke behandelingen. Dat staat te lezen op de website van Human Rights Watch. Ook Amnesty International veroordeelt het politiegeweld.

Onvoldoende daadkracht van Buhari

De Nigeriaanse president Muhammadu Buhari kondigde op 11 oktober aan dat de eenheid ‘met onmiddellijke ingang’ ontbonden zou worden. Buhari dacht op die manier de opstandige jeugd in het land tot bedaren te brengen. Dat was echter verre van het geval. De protesten duren tot op heden voort. De politie pakte talrijke betogers hardhandig aan. Een aantal werd door kogels van de ordediensten gedood. De politie zet ook traangas en waterkanonnen in. Bovendien mengen zich gewapende criminelen onder de demonstranten. Zij proberen de demonstraties te verstoren en vallen deelnemers aan.

Volgens journaliste Diana Liu hebben de betogers vijf strenge eisen voor de overheid: de vrijlating van alle aangehouden betogers, gerechtigheid voor alle slachtoffers van politiegeweld en schadeloosstelling voor hun families, een onafhankelijke instantie die mogelijk politiegeweld onderzoekt, omscholing van ontslagen SARS-agenten, en een loonsverhoging voor politieagenten.

Beroemdheden steunen protesten

Nigeria is de grootste olieproducent in Afrika, maar de economische groei van het land vertraagt en de jeugdwerkloosheid neemt toe. De coronacrisis die momenteel de hele wereld treft, maakt de situatie nog moeilijker.

Op sociale netwerken — waar de protesten begonnen — hebben een tiental vrouwen die de betogingen steunen, al 200.000 dollar ingezameld. Daarmee betalen ze de facturen van de gewonden en delen ze voedsel, water en mondmaskers ter bescherming tegen covid-19 uit.

Zangers zoals Runtown en Falz hebben hun fans opgeroepen de protesten te steunen. Zo ook afropopsterren zoals Davido, die president Muhammadu Buhari vraagt af te treden. De Amerikaanse superstar Kanye West en voetballer Kylian Mbappé spraken eveneens hun steun voor de betogingen uit op hun Twitteraccounts. De aanvaller van PSG zei dat het triest was te zien wat er in Nigeria gebeurt, en dat hij de betogers steunt. Ook Victor Osimhen bleef niet onaangeroerd door de situatie in zijn land. Nadat de aanvaller scoorde voor Napels in de wedstrijd tegen Atalanta Bergamo, toonde hij een T-shirt met de boodschap: maak een einde aan het politiegeweld in Nigeria.

De Amerikaanse presidentskandidaat Joe Biden reageerde eveneens. Hij riep president Buhari en de politie op om het geweld tegen Nigeriaanse burgers te stoppen. De Amerikaanse ster Rihanna zei op haar Twitteraccount dat ze de folteringen en de wreedheden die naties zoals Nigeria nog steeds in hun greep houden, niet kon aanzien. Ze moedigt de betogers — hoewel het haar hart breekt — aan niet bij de pakken neer te gaan zitten en hun strijd niet te staken. Een strijd die volgens haar gerechtvaardigd is.

Politiegeweld in de wereld

Nigeria is niet het eerste land dat te lijden krijgt onder politiegeweld, en dan vooral dit jaar 2020. Denk maar aan de talrijke Amerikanen die tijdens hun arrestatie het leven lieten: Eric Garner, Jonathan Ferrel, John Crawford, Ezell Ford, Walter Scott, Freddie Gray en Sandra Bland. De recentste zaak — en één die de hele wereld in rep en roer zette en tot betogingen in vele grote steden leidde — is de verstikkingsdood van de Afro-Amerikaanse George Floyd na een ruzie met een agent. Zijn dood gaf de leuze van een militante beweging die al in 2013 werd opgericht, opnieuw momentum: Black Lives Matter. Deze beweging strijdt tegen politiegeweld en racisme in de VS.

In maart, tijdens de coronalockdown, trad ook de Keniaanse politie hardhandig op tegen burgers die de door de overheid opgelegde maatregelen niet respecteerden. Zes mensen kwamen daarbij om het leven.

En ook in de Democratische Republiek Congo, voor de verkiezingen in 2018, werden heel wat mensen gedood door kogels van de Congolese Nationale Politie (PNC). Ze waren op straat gekomen om het aftreden van de president te eisen. Die wilde namelijk een derde termijn binnenhalen, hoewel de grondwet dat niet toelaat.

Sandra Bland

Manifestaties tegen politiegeweld in Nigeria