Er is opnieuw veel discussie in de media over seksuele intimidatie op straat. De straat kan een plek van bedreiging zijn, maar ook een oord van kennismaking. De vrouw is niet enkel het opgejaagd wild, maar ook een mens die van zich af kan bijten. Of ‘ja’ zeggen indien het haar bevalt.

Een toevallige ontmoeting

Mijn huidige partner heeft mij op straat aangesproken. Ik moet toegeven, het was klaarlichte dag. Maar onze buurt, in het hart van Brussel, staat niet bekend als de veiligste van de hoofdstad. Achter me sprak een man me in het Nederlands aan. Dat vond ik zo uitzonderlijk dat ik me omdraaide. Deze toevallige ontmoeting vond plaats in de schaduw van een toneelgebouw. Hij vroeg me of ik een artistieke functie in dit gebouw uitoefende. Hij had me al eerder gezien. Als toenmalige functionaris van de Europese Unie vond ik dit een leuke mop. Hij bood mij geen drugs aan en zag mij ook niet als een van de talloze dames die in ons buurtje met ‘kennismaking’ geld verdienen.

Aangemoedigd door mijn vrolijkheid stelde hij mij de vraag die op straat inmiddels no-go is: ‘Mag ik u zeggen dat ik u mooi vind?‘ Dat mocht hij. En hij mocht mij ook een week later op een aperitief uitnodigen. En nog een week later op een etentje. Duidelijk pre-coronatijden.

Word ik seksueel geïntimideerd?

Ik lees de berichtgeving naar aanleiding van de moord op Sarah Everard. Daaruit begrijp ik dat 86% van de vrouwen die in Brussel wonen, met seksuele intimidatie te maken krijgen. Daar behoor ik blijkbaar nog bij. Ik herinner me dat ik tijdens mijn leven mij vier keer op straat heb laten aanspreken. Twee van deze ontmoetingen zijn geëindigd in relaties, de rest in leuke ervaringen.

Toen ik nog jong was, floten de bouwvakkers naar de vrouwen. Vanaf een bepaalde leeftijd voelde dit als een compliment. Vandaag zouden ze het niet meer durven.

De straat is steeds van ons geweest

‘Vrouwen eisen opnieuw de publieke ruimte op’, is een van de huidige slogans. Ik vraag mij af wanneer wij die afgegeven hebben. Publieke ruimte was vroeger niet alleen een plek waar mannen vrouwen lastigvielen, maar ook een ontmoetingsplek waar vrouwen zich toonden en lieten bewonderen. Als men niet wilde, kon men zich verzetten.

Einde jaren 80 woonde ik in Rome. Bij de publieke ruimte behoorden de lijnbussen, die op ieder moment van de dag vol zaten als blikjes sardienen. Zitplaatsen waren niet te vinden. Dus schommelde je als vrouw heen en weer, gekneld tussen de passagiers. Onder hen mannen die zich van achteren in hun pracht en glorie lieten voelen. Tijdens iedere bocht zagen ze hun kans schoon hun mannelijk orgaan nog eens goed langs het vrouwelijke lichaam te laten schuiven.

Niet alleen hulp, maar eigen verzet!

De vrouwenbeweging kende toen haar hoogtepunt. Maar voor de problemen op straat hadden de feministische collega’s praktische oplossingen. Met je hakken op de tenen van de man achter jou gaan staan, bijvoorbeeld. Of gewoon omdraaien en hardop beginnen over de miserabele dimensies van zijn geslachtsdeel. Met als gevolg hilarische speculaties onder de andere passagiers over of hij al dan niet thuis aan zijn trekken kwam.

Verlaten straten, donkere steegjes. Een groep mannen die zich warmlopen om de vrouw die zij in de verte zien komen, eens even goed lastig te vallen. Een gevoel, een angst die alle vrouwen kennen. Direct op hen afstevenen en hen aanspreken, om het uur of de weg vragen, kan hen — tenminste tijdelijk — van hun a propos brengen.

Tijden veranderen en nieuwe culturele invloeden veranderen de speelregels. Men kan in Brussel van alles tegenkomen. Drie verloren gelopen Algerijnse mannen op de vismarkt die als nationale ambtenaren aan een internationale conferentie deelnamen. Hun geluk een blonde vrouw tegen het lijf te lopen die hun de weg naar het Noord Station wijst, was grenzeloos. En de vloed aan complimenten niet in lijn met de politieke correctheid die nu op straat gevraagd wordt. Een leuke ervaring met mannen die respect en verering voor een vrouw nog met elkaar kunnen combineren.

Zelfverdediging

Minder leuk zijn de ontmoetingen met sommige mannen die het islamitische geloof aanhangen, los van of zij tot de eerste, tweede of derde generatie behoren. Er zit een portie agressie ingebakken die het gevaarlijk kan maken. Ik herinner mij een prostituee in mijn straat die me vroeg bij haar in de buurt te blijven. Ze voelde zich omsingeld door een groep jongeren van Noord-Afrikaanse afkomst. Hun respect voor ons, westerse vrouwen, is sowieso niet groot. Ik vroeg een behoorlijk lastig exemplaar of hij niet besefte dat ik zijn moeder zou kunnen zijn. Zijn koele antwoord: ‘Kan mij toch niets schelen!’

Door te overreageren op de moord op Sarah Everard, maken we van vrouwen weer het slachtoffer dat in onveiligheid leeft. Londense parkwachters zullen nu een opleiding krijgen, maar is dat een geruststellende maatregel? Ik betwijfel het. Everards moordenaar was een agent.

Nee, dan zou ik eerder vertrouwen op zelfverdediging. Pepperspray, bijvoorbeeld (een verboden wapen in België, nvdr). Wat niet zal helpen is angst, of een paar decennia terugkeren in de tijd door ons ’s avonds te laten begeleiden als een klein meisje dat bescherming nodig heeft.

Sarah Everard

‘Ik heb mijn vriend op straat leren kennen’