Het jaarverslag van de Brusselse vicegouverneur over het naleven van de taalwetgeving bij de Brusselse gemeenten en OCMW’s zorgt andermaal voor een donderslag bij heldere hemel. Bijna 60% van de beslissingen bij de gemeenten en OCMW’s zijn niet conform de taalwetgeving. In de gemeenten voldeed 15,4% van de contractuele aanwervingen aan de bestuurstaalwet. Voor de OCMW’s bedroeg dat slechts 4,7%. Slechts 20% van de aanstellingen is wettelijk in orde. Voor de Brusselse instellingen — die zich roemen voor hun diversiteit en hun verdraagzaamheid — is dit een zoveelste schandvlek. Een paar jaar geleden werden 140 agenten aangeworven, van wie er nog geen 20 tweetalig waren. Uit onderzoek blijkt dat nog geen 60% van de politieagenten het Nederlands beheerst.

Vlaamse publieke opinie reageert onverschillig

Zowel de N-VA als het Vlaams Belang reageren scherp en verontwaardigd. Dominiek Lootens-Stael (Vlaams Belang) spreekt onomwonden van ‘de sabotage van de tweetaligheid’. Mathias Vanden Borre (N-VA) maakt dan weer gewag van ‘schuldig verzuim’. Beide partijen zullen onafhankelijk van elkaar een resolutie indienen bij de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) om deze discriminatie aan te klagen. Het optreden van zowel N-VA als Vlaams Belang is verworden tot een jaarlijks ritueel dat amper de achterban, laat staan de Vlaamse publieke opinie, beroert.

De Brusselse progressieve regeringen hebben er de afgelopen jaren niets aan gedaan om deze discriminatie weg te werken. Integendeel. De Brusselse progressieve regering proclameert wel de interculturele dialoog en de theorie van de superdiversiteit, maar bevestigt enkel de apartheidspolitiek en de Franstalige superioriteitsgedachte die ze al jaren voorstaat.

Dat vertaalt zich in een bestuurlijke dystopie met een ongeziene toename van de armoede in het Brussels Gewest. Het gemiddeld inkomen ligt er 15% lager dan het nationaal gemiddelde. Ook de toekomst voorspelt weinig goeds. Het Franstalig onderwijs zit zowat aan de grond. 1 op 3 leerlingen slaat ongekwalificeerd de schoolpoort achter zich dicht. De kennis van het Nederlands is schabouwelijk.

Het niet naleven van de taalwetgeving maakt deel uit van het institutionele racisme van een deel van de Brusselse instellingen. We moeten dan ook het bredere plaatje zien. De oude francofone eis om Brussel totaal te verfransen en het Nederlands te bannen, leeft nog steeds voort. In 1966 pochte Henri Simonet (PS) dat de verfransing van Brussel totaal was en dat geen enkele taalwet daar iets zou aan veranderen.

Überracist Roger Nols

Maar symbool bij uitstek van de onverdraagzaamheid, is nog steeds Überracist Roger Nols (FDF en PRL). Diens buste nog altijd in het Schaarbeeks stadhuis prijkt. Ooit reed Nols op een kameel naar het stadhuis om aan te tonen wat de gevolgen zouden zijn van het stemrecht voor vreemdelingen. De gewezen Luikse hotelkok overtrad de taalwetgeving door voor Franstaligen, Vlamingen en buitenlanders aparte loketten in het gemeentehuis te openen. Zo omzeilde hij de verplichte tweetaligheid van het gemeentepersoneel.

In de jaren tachtig van de vorige eeuw weigerde de notoire racist en Vlamingenhater vreemdelingen in Schaarbeek in te schrijven. Dat werd later vastgelegd in de wet-Gol. Waar de PS in Brussel niet graag wordt aan herinnerd, is dat vijf Franstalig socialistische burgemeesters van de wet-Gol gebruik maakten om bepaalde categorieën van vreemdelingen tijdelijk niet in te schrijven. De huidige verontwaardiging van de PS tegenover de N-VA en het Vlaams Belang laat maar een wrange nasmaak na. Zeker als je bedenkt dat onder Nols heel wat socialisten met de Schaarbeekse burgemeester meeheulden.

In 1984 nodigde Nols Jean-Marie Le Pen uit in het Neptunium te Schaarbeek. Terwijl het Vlaams Belang als racistisch wordt afgeserveerd, blijft Roger Nols van heel wat Brusselaars respect genieten. Zijn vreemdelingenhaat was er voor velen te veel aan. Maar over zijn Vlamingenhaat maakt men zich in Franstalige kringen niet al te druk.

Anciaux getuigt

Dat de misplaatste fratsen van Roger Nols geen geïsoleerde incidenten waren, getuigt Bert Anciaux op zijn persoonlijke blog. ‘Al mijn hele leven draag ik de nare ervaringen mee waarin ik in mijn tienerjaren te kakken werd gezet door het Francofone stadsbestuur, louter omdat ik Vlaming ben.’ Het woonzorgcentrum De Overbron — waar Anciaux nu directeur van is — moest tien jaar wachten op een bouwvergunning van de stad. ‘Al die tijd waren er betogingen en petities vanuit het FDF tegen de “apartheidspolitiek” van dat Vlaamse rusthuis. De duizend ééntalig Franstalige rusthuizen in Brussel vormden geen probleem.’

Een paar maanden geleden werd ‘ter gelegenheid van de 60ste verjaardag van de Onafhankelijkheid van de Democratische Republiek Congo’ door premier Sophie Wilmès (PRL) aan de inkomhal van het gemeentehuis van Elsene een gedenkplaat ingehuldigd. De Elsense burgemeester Christos Doulkeridis (Ecolo) wil met dit initiatief de culturele rijkdom van zijn gemeente omarmen. Dat in de Nederlandse tekst op de gedenkplaat drie taalfouten stonden, was de volledige Franstalige ambtenarij ontgaan. Blijkbaar behoort het Nederlands niet tot de multiculturele rijkdom van de gemeente.

Taaldogmatisme van Ecolo

Het toppunt van cynisme vormt ongetwijfeld Sarah Schiltz. Die legde — als staatssecretaris voor Gendergelijkheid, Gelijke Kansen en Diversiteit — haar beleidsverklaring volledig in het Frans af. Dit leidde zelf tot in Wallonië tot enige consternatie. ‘Maar de kans dat Ecolo enig oor zal hebben voor die kritiek is onbestaande. Daarvoor zitten in die partij de franskiljonse wortels te diep’, besluit Luckas Vander Taelen.

De combinatie van Franstalige minachting voor en de miskenning van de rechten van het Nederlands — verankerd in de instellingen — en de verkrotting, de versplintering in monoculturele wijken en de verpaupering van Brussel zorgen ervoor dat het Nederlands nog verder zal marginaliseren naar een taal die in het beste geval wordt gedoogd. De structurele discriminatie van allochtonen op onder andere de arbeidsmarkt zorgt voor algehele verontwaardiging. Maar het institutionele taalracisme tegenover de Nederlandstaligen zorgt amper voor een rimpeling op het water.

Sarah Schiltz

De geest van Nols dwaalt nog steeds door de Brusselse instellingen