Het gaat niet goed met Joe Biden. Peiling na peiling toont aan dat een meerderheid van de Amerikanen zich niet kan vinden in de manier waarop de president zijn ambt invult. De Democratische Partij, het politiek vehikel voor de presidentiële agenda, hangt ei zo na in de touwen en krijgt in november van dit jaar wellicht een stevige oplawaai te verwerken.

Democratisch merk

Er is niet één verklaring voor de tanende ster van de Democraten. Maar dat het Democratische merk momenteel als onaantrekkelijk, zelfs giftig, gepercipieerd wordt door veel Amerikanen die op het eerste gezicht logische bondgenoten van de partij zouden zijn, staat buiten kijf. De tekortkomingen van de Democratische Partij zijn velerlei, maar één, zo niet de belangrijkste en meest structurele, zijn de culturele offensieven die de partij het voorbije decennium lanceerde.

Sociaal progressieven zijn erin geslaagd om de Democratische Partij te associëren met een aantal standpunten – over misdaad, immigratie, ras, politie, vrije meningsuiting, genderidentiteit en seksualiteit – die ver afstaan van die van de doorsnee kiezer. Dat is een succes voor cultureel links, maar een electoraal risico voor de Democratische Partij.

Het nationale merk van een politieke partij bepaalt immers in grote mate de uitkomst van zelfs de meest lokale verkiezingen. En Democraten die opkomen op plaatsen buiten Amerika’s progressieve grootsteden, hebben steeds meer moeite om het cultureel-progressieve imago van de partij af te schudden. Het kleeft aan hen, op eenzelfde manier als de uitlatingen en uitspattingen van voormalig president Donald Trump aan iedere Republikeinse politicus, van kandidaat-gemeenteraadslid tot would be senator, kleven.

Links Amerika

De traditionele wortels van de moderne Democratische Partij in Amerika’s arbeidersklasse werden de laatste decennia één voor één uitgerukt. De partij wordt vandaag gedomineerd door ‘yuppies’, ‘young urban professionals’ (jonge, stedelijke professionelen) met een hoger diploma en financiële stabiliteit. Deze yuppies zijn oververtegenwoordigd in de ‘infrastructuur’ van de Democratische Partij: de traditionele en sociale media, denktanks, non-profitorganisaties, lobbygroepen en campagne-apparaten.

Die progressieve yuppies benadrukken de kwesties die hun engagement voor ‘sociale rechtvaardigheid’ het meest bezielen. Het recht op abortus, bijvoorbeeld. Of de rechten van transgenders en immigranten, legaal of illegaal. Ook de geschiedschrijving over de Amerikaanse republiek en de rol van slavernij en historische discriminatie krijgen een prominente plaats in het politiek engagement van deze Democraten. Andere voorbeelden zijn soft drugs, de defund the police– en black lives matter-bewegingen, wapenwetgeving, vrije meningsuiting en globalisering.

Elk van deze onderwerpen heeft een ‘juiste’ mening. Zo is het moeilijk om deel uit te maken van de Democratische infrastructuur zonder te denken dat vrijwillige zwangerschapsafbreking bijna altijd legaal moet zijn, dat raciale discriminatie institutioneel en wijdverspreid is, dat de wapenwetten dringend strenger moeten, dat sociale media een belangrijke, censurerende rol hebben (ten nadele van de vrije meningsuiting) en dat de natie als primaire politieke eenheid een achterhaald concept is.

Focus

Democraten hebben een aanzienlijke prijs betaald voor hun niet aflatende focus op bovenstaande issues. Ze wekken bij vele Amerikanen de indruk dat de partij wordt afgeleid door kwesties die voor het leven van de meeste kiezers weinig relevant zijn. Bovendien denken veel kiezers, in het bijzonder kiezers uit de lager opgeleide arbeidersklasse dat, indien zij het progressieve yuppie-wereldbeeld niet onderschrijven (en de taal ervan spreken), zij veroordeeld zullen worden als reactionair, intolerant en racistisch door degenen die beweren hun belangen te vertegenwoordigen.

De Republikeinse Partij, en dan in het bijzonder de conservatieve, grassroots vleugel, begrijpt dat haar Democratische tegenhanger heel wat logische bondgenoten in haar armen drijft. De focus van de Grand Old Party verschoof daarom tijdens het presidentschap van Barack Obama langzaam maar zeker van economische issues – belastingen, vrijhandel, (de)regulering van ondernemingen – naar culturele kwesties. Onder conservatieve Amerikanen nam immers het gevoel toe dat ‘hun Amerika’ onder vuur werd genomen door twintigers en dertigers die een radicale ommezwaai nastreefden.

Fox News

In hun ijver om hun nieuwe culturele ideeën voet aan de grond te doen krijgen, maakten progressieve Democraten een kapitale denkfout die conservatieve commentatoren de ‘Fox News fallacy’ (‘Fox News denkfout’) noemen. Deze denkfout werd genoemd naar de populaire tv-zender waarop conservatieve en bij wijlen populistische journalisten en opiniemakers het mens- en wereldbeeld van conservatief Amerika mee vormgeven.

De Fox News denkfout is het idee dat, als Fox News de Democraten bekritiseert over hun aanpak van een culturele aangelegenheid, de kritiek wel ongegrond moet zijn en het betwiste beleid koste wat kost verdedigd moet worden. Het loutere feit dat de spreekbuizen van Fox News – Tucker Carlson, Sean Hannity, Laura Ingraham en anderen – hun retorische duivels ontbinden, is voor leden van de Democratische infrastructuur een reden te meer – en soms de enige reden – om net harder in te zetten op de bekritiseerde plannen. Dat Carlson en co. wel eens gelijk zouden kunnen hebben, is uiteraard ondenkbaar.

Later dit jaar vinden parlementsverkiezingen plaats. Ook worden in heel wat staten gouverneurs verkozen. Republikeinen maakten de voorbije maanden duidelijk dat zij, naast het inflatieprobleem, zullen focussen op de (werkelijke en vermeende) radicaliteit van de Democratische Partij op sociaal en cultureel vlak. En de Democraten die zich in de aanloop van deze verkiezingen opnieuw laten vangen door de Fox News denkfout, die dreigen op 6 november, één dag na de stembusgang, wakker worden zonder het zitje dat zij op 5 november nog warm hielden.

Sean Hannity

De Fox News denkfout

Rechts Amerika verliest zijn radiostem

Een Trumpiaanse fata morgana