‘Ik ben niet bang om het te zeggen: de eerste dagen na de overstromingen werden we afgesnauwd en in de steek gelaten door de hogere machtsniveaus, van wie sommigen ons voor “simpele boeren” houden, terwijl zij de “koningen” van het crisisbeheer zijn. Jegens ons, kleine burgemeesters, zijn deze mensen zeer neerbuigend,’ zo liet Cédric Halin, de burgemeester van de gemeente Olne, zich op Facebook ontvallen naar aanleiding van de overstromingen vorige week. En hij ging verder. Wij nemen de vrijheid van ’s mans tekst hieronder in zijn volledigheid te citeren. Leest u vooral zelf mee, of op Facebook (link in het Frans), want het is meer dan de moeite waard.

‘Nog geen enkel telefoontje’

‘Het late aanbod van de provinciegouverneur bemoeilijkte ons beheer van de zaken aanzienlijk. Er was geen echte coördinatie. Wie ons toch kwam helpen had, in tegenstelling tot onze lokale politie en brandweerlieden, geen kennis van de geografie van ons gebied. Wanneer we dan tegen het weekend tientallen brandweerwagens en de civiele bescherming kregen, was het dan ook meer dan te laat!

Terwijl ik dit op maandag schrijf, heb ik nog geen enkel telefoontje gekregen van een openbare instelling om de slachtoffers psychologische hulp te bieden. Ondertussen ontmoet ik mensen die in shock zijn en vreselijk getekend zijn door wat ze hebben meegemaakt. Duizenden dreigen vrijdag dakloos te worden, maar toch heb ik van het gewest nog geen enkele noodoplossing gekregen. De brandverzekering dekt vaak slechts één week accommodatie in een hotel.’

Ivoren toren

Er komt een dag dat ik de tijd zal nemen om de totaal Kafkaiaanse situatie uit te leggen waarmee we hier worden geconfronteerd.Vaak heb ik mijn kalmte verloren en tegen bepaalde hogere ambtenaren moeten schreeuwen om een kleinigheidje te krijgen, of om de puinhoop aan de kaak te stellen waarin zij ons hebben gebracht. Ik maak van de gelegenheid gebruik om mijn excuses aan te bieden aan mensen tegen wie ik een agressieve toon heb gebruikt, maar de situatie hier is voldoende om me gek te maken.’

De operationle mensen die ter plaatse zijn gestuurd, verwijt ik niets. Zij voeren orders uit. Ook zij kampen met een flagrant gebrek aan coördinatie en communicatie van de kant van de hiërarchisch verantwoordelijke “experts.” Zonder het pragmatisme en de beschikbaarheid van onze lokale politie en brandweer, onze eigen OCMW’s, lokale verkozenen, burgers en vrijwilligers, zou de situatie ongetwijfeld tien keer chaotischer zijn geweest.

Ik haat populisme. Maar ik zie steeds meer dat onze elites losgekoppeld zijn van de realiteit en dat pragmatisme en “boerenverstand” ernstig lijken te ontbreken,’ zo besluit de brave burgervader zijn tirade.

Publifin

De Franstalige media pikten Halin’s betoog gretig op. In Vlaanderen bleef het eerder stil en stond de berichtgeving vooral in het teken van de klimaatverandering, de minuut stilte, en het teveel aan vrijwilligershulp dat er in de getroffen regio zou zijn.

Cédric Halin is niet de eerste de beste. Deze jonge burgemeester van Olne – aan de benedenloop van de Vesder – is tevens inspecteur van financiën. In 2016 bracht hij de Publifin-affaire onder de aandacht, waarna hij uit het cdH stapte wegens de verwevenheid van zijn partij in die affaire. Hij ging toen als onafhankelijk politicus verder. In 2018 werd hij burgemeester.

De Publifin-affaire, voor zij die het zich nog herinneren, draaide rond valse adviesraden bij de intercommunale Publifin, waarin lokale politici vergoedingen konden opstrijken zonder dat er reële prestaties tegenover stonden. Op die manier zou twee miljoen euro onrechtmatig uitgekeerd zijn. Alle traditionele Franstalige partijen waren erbij betrokken. Vooral de PS liep in de kijker, onder meer met de riante vergoedingen van voormalig Publifin-voorzitter Stéphane Moreau.

Plattelandstad

De kritiek van Halin op de ‘elite’ doet ongewild denken aan wat de burgemeester van Chiny, Sébastian Pirlot, enkele weken geleden nog aan Doorbraak zei. Ook in het Luxemburgse plattelandsstadje klonk toen door dat de Franstalige machtscentra Namen, Luik, Charleroi en Brussel, geen flauw benul hebben van de actuele noden op het platteland. Het traject van Pirlot doet erg denken aan dat van Halin: die groeide ook de voorbije jaren weg van zijn partij, de PS, na de Publifin-affaire, en raakte nadien als onafhankelijk ondernemer verkozen.

Enkele weken geleden stapte Pirlot over naar de MR, omdat die partij volgens hem de enige is die nog opkomt voor de neutraliteit van de overheidsambtenaar. Pirlot gruwt van een Waalse machtspartij als de PS die zich steeds vaker de wet laat dicteren door ‘grootstedelijke noden,’ in concreto: de hoofddoekenkwestie bij de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB.

Een ander, complexer debat dat momenteel eveneens de Franstalige gemoederen verhit, is de hypothese van ingenieur Damien Ernst (Université de Liège), dat de sluizen van het Vesderstuwmeer in Eupen enkele dagen vroeger hadden moeten opengezet zijn om op het hogere debiet dat er zat aan te komen te anticiperen. Volgens Ernst heeft men ondanks Europese waarschuwingen te laat gereageerd, en heeft dat tot de overstromingsramp in Luik geleid. Zo proberen de Waalse en federale overheden die fout nu weg te moffelen, zegt Ernst.

Sébastian Pirlot

‘Onze elites zijn losgekoppeld van de realiteit’