De energie en de grondstoffen om munitie aan te maken worden nu zo goed als volledig geleverd door olie en gas. Poetin’s arrogantie is dus ergens begrijpelijk als je beseft hoeveel hij van beide bezit. Maar de technologie van de nieuwe oorlogsvoering ondergaat wel een grondverschuiving.

Paniek in de VS en de EU

Net als voor de energietransitie zijn er voor de nieuwe technologieën veel meer zeldzame aarden en lithium nodig. Dit veroorzaakt paniek in de Verenigde Staten (VS) en de Europese Unie (EU), maar ook in Rusland en het Midden-Oosten. Want die chemische elementen blijken mogelijk niet zo zeldzaam, maar toch verschrikkelijk moeilijk te ontginnen.

De grote wereldspelers kopen die elementen in China. Zowel de groene technologie als de oorlogtechnologie kunnen niet zonder. Het belang van die kwestie komt naar boven door de Oekraïense oorlogsvoering via kleine gevechtsdrones. Het conflict in Oekraïne leert dat kleinere gevechtsdrones super efficiënt zijn in tactische omstandigheden. Maar de drones werken liefst met een Lithium-ion-batterij en met een hightech uitrusting. Vooral belangrijk is hun lage prijs en hun uiterst vernietigende en trefzekere projectielen. Dit maakt ze geschikt voor groeperingen die over kleine budgetten beschikken in vergelijking met de grote wereldspelers. Turkije bijvoorbeeld.

Turkije

Het was eerst wel de twaalf meter wijde, Turkse ‘Bayraktar TB2’, die verrassend paniek zaaide voor de Russen in Oekraïne, met propellers, aangedreven door een verbrandingsmotor, en enkel uitgerust met Lithium-ion-batterijen om de elektronica te besturen. Selçuk Bayraktar had zijn toestellen al kunnen optimaliseren in conflicten in de Caucasus (Nagorno-Karabach, anti-PKK, Irak, Syrië…) en in Afrika.

De bommen die het toestel meesleurt zijn aangedreven door fossiele brandstof en worden met een laser precies naar hun doel (schip, tank, schutterspost, persoon…) geleid. Hun aantal in Oekraïne is (was) beperkt tot een veertigtal en Turkije riskeert geen nieuwe leveringen want het land is afhankelijk van Russische olie, gas en graanproducten.

De Verenigde Staten vullen het tekort aan Turkse TB2’s snel aan met grote ‘MQ-9 Reapers drones’, die zo’n zesmaal duurder zijn. Maar het ontwikkelingspotentieel van de Verenigde Staten viseert nu vooral kleinere, goedkopere gevechtsdrones, gebaseerd op chemische elementen van de energietransitie: lithium en zeldzame aarden. Die worden zowat overal ter wereld ontworpen en veroorzaken een revolutie in tactische oorlogsvoering. En daarnaast een nog meer nijpend gebrek aan die chemische elementen.

Kleine drones

Ook in Oekraïne wordt veel verwacht van die kleine drones, waaronder de ‘Switchblade’ van de Verenigde Staten en van in allerijl verbeterde versies ervan. Die Switchblade is ongeveer één meter lang, werkt op een Lithium-ion-batterij en kan anderhalve kilogram explosieven meedragen. Het is een ‘kamikaze-drone’, dus goed voor één operatie.

Belangrijk: hij is ‘portable’, erg mobiel dus. Typisch: hij is ontworpen door een uitgeweken Afghaan. Een goed deel van het 800 miljoen dollar budget van de Verenigde Staten voor de ondersteuning van Oekraïne behelst Switchblades en een nieuwere, kleine gevechtsdrone, de ‘Phoenix Ghost’. Ze cirkelen als een roofvogel boven een potentieel doel, hoog genoeg om voor het blote oog slechts als een stip zichtbaar te zijn en vuren enkel als ze iets interessants observeren.

Nieuwe wapenwedloop

De eerste Russische systemen zijn operationeel, zoals de ‘Orlan-10’. Die is ongeveer twee meter lang, wordt ook aangedreven door een batterij en wordt nu heel recent ook uitgerust met projectielen met munitie die met hoge precisie naar hun doel gestuurd worden.

We hebben dus een nieuwe wapenwedloop. Dit is een enigszins onverwachte evolutie, maar wel ééntje die wereldwijd verstrekkende gevolgen heeft. Tot nu toe kwam de technologie meestal van China, Israel, Iran, Rusland, Taiwan, Turkije, en de Verenigde Staten. Maar… dergelijke drones zijn maakbaar in de hele wereld.

Extreme moslims

Recent lanceerde ‘The New Yorker’ een vrij ontluisterend artikel over de evolutie van de Turkse Bayraktar TB2. Ontwikkelaar Selçuk Bayraktar belijdt, net zoals zijn schoonvader Erdogan, een vrij extreme moslimdoctrine. Hij ziet in de TB2 en zijn verdere ontwikkelingen mogelijkheden om die doctrine te ondersteunen in een zo groot mogelijk deel van de wereld.

Zo zien Erdogan, of dus de moslimelite van Turkije, Afrika als een recrutatiegrond voor hun internationaal leger huurlingen schreef ‘European Eye on Radicalisation’ al in 2021.

Turkije volgt daarbij hetzelfde stramien als dat wat andere mogendheden doen: eerst humanitaire hulp aanbieden, dan wapens en huurlingen, om daarna vat te krijgen op de grondstoffen. Op het Turkse TB2-gevechtsdronelijstje vind je landen zoals Tunesië, Marocco, Angola, Togo… Ook Rusland is erg onethisch actief in Afrika.

Scholen sluiten

Ook Ethiopië mag TB2’s kopen, maar de regering dient Gülenist scholen te sluiten, want die geven geen Koran onderwijs. Turkije sluit ook een TB2-deal met Nigeria om ‘terroristen’ uit te schakelen. Iedereen weet hoe dat vertaald moet worden. In ruil krijgt Turkije toegang tot Nigeria’ s mineralen voor de energietransitie en voor de drones (lithium en zeldzame aarden), en tot methaangas.

De Verenigde Staten kunnen de Turkse concurrent afhouden omdat sommige onderdelen in de TB2 voorlopig nog van hen komen. Turkije verkoopt ondertussen reeds kleine efficiënte Songar-gevechtsdrones aan Nigeria. De niets ontziende race naar ertsen voor de energietransitie-elementen is geopend in een reeds geteisterd Afrika.

Overal ter wereld

Mini gevechtsdrones zien er dus niet alleen ideaal uit voor Oekraïne, maar zullen snel overal ter wereld ingezet worden. Andere gretige afnemers en fabrikanten zijn explosieve landen zoals Kyrgystan en Kazachstan, maar evengoed drugskartels in Latijns Amerika.

In de Europese Gemeenschap is sinds 2013 een ‘drone club’ gevormd om militaire drones te ontwikkelen. België heeft een verbod op killer robots. Het Midden-Oosten daarentegen, heeft weinig last van dit soort ethische vragen. Het lijkt er niet op dat we met deze verbeterde technologie het conflict in Oekraïne snel gaan oplossen. Wel integendeel: we gaan het aanwakkeren.

De kleine gevechtsdrone is reeds een succesvol wereldproduct. De oorlog in Oekraïne werkt als een katalysator voor zijn technologische perfectionering, die pijlsnel zal gaan. Het conflict in Oekraïne draait trouwens rond de vraag wie de Oekraïense ertsen voor de groene- en militaire transitie zal kunnen bemachtigen.

Selçuk Bayraktar

Nieuwe oorlog drones bepalen mee het lot van Oekraïne