In Gent zitten het stadsbestuur en de politie met de handen in het haar: de recente incidenten in het recreatiepark de Blaarmeersen volgen een vast patroon van ‘jongeren’ uit Brussel die er keet komen schoppen en de gewone recreanten terroriseren. Niemand durft echt optreden, want dat zou ‘racistisch’ kunnen overkomen, al zeker in de blauwgroene stad Gent, hoofdstad van woke Vlaanderen.

Dus blijven de incidenten zich herhalen, gewoon omdat die jongeren ook weten dat het kan en mag. Soms is een stevig pak rammel gewoon de beste oplossing, zegt de de ondertitel van deze column. Laten we echter wel wezen: het is niet alleen een probleem van losgeslagen ‘jongeren’, maar van ons allemaal. De maatschappij heeft dit niet meer in de hand, en daar zijn oorzaken voor te benoemen.

Om die provocerende uitspraak te staven, ga ik nu eens niet te rade bij Vlaams Belangers, noch bij cultuurpessimisten die het Avondland zien uiteen vallen, maar bij een zekere Serge Dupont, docent psychologie aan de UCL, die van een aantal zaken één maakt: de pamperpedagogie, het toenemende narcisme bij kinderen en jongeren, de teloorgang van het onderwijs, en het verdwijnen van zoiets als algemene kennis en levenswijsheid.

‘De cultus van het kind’

Serge Dupont, docent psychologie UCL: In een Knack-interview van 23 juni zegt Dupont enkele behartenswaardige dingen die ook onderwijsminister Ben Weyts (toevallig ook minister van dierenwelzijn) zeker eens moet lezen. Hij vat er de denkbeelden samen die in de studie ‘De cultus van het kind’ werden uitgewerkt, samen met collega’s Isabelle Roskam en Moïra Mikolajcak. Voor hen is de pedagogische slinger veel te veel doorgeslagen naar de doctrine van het ‘welbevinden van het kind’.

We maken er narcistische wezentjes van, die vooral met zichzelf bezig zijn, al vroegtijdig worden ingewijd in de depressie, en nauwelijks nog opvoedbaar zijn. Overbescherming maakt dat kinderen tegelijk onhandelbaar worden, geen waarden of normen meekrijgen, én niet in staat blijken om zelfstandig tegen het leven aan te kijken. De zorgtirannie van de ouders creëert een omgekeerde tirannie van het kind (‘Il faut laisser les enfants surmonter des épreuves sans la présence étouffante des parents’). Ouders krijgen vervolgens een burn-out en betalen zich blauw aan psychologen die allerlei syndromen bespeuren en willen remediëren.

De kinderen baas: dat is een late erfenis van mei ’68 waarin de filosofie van Jean-Jacques Rousseau doorschemert, de man die opvoeding beschouwde als corrumpering van de onbedorven kinderziel. Het resultaat is, dat leerkrachten niets meer te vertellen hebben en ontgoocheld afhaken, dat allerlei onderwijsexperten proberen in die ziel van het kind te kijken en op basis daarvan leerplannen opstellen die het minimum minimorum bevatten.

De overbescherming en betutteling ziet Serge Dupont onder meer in de leegte van het straatbeeld. Alleen allochtoontjes, ook bekend als kutmarokkaantjes, spelen nog buiten, wij houden onze kinderen binnen, uit angst voor het gevaarlijke verkeer, pedofielen, covid, het weer, de ongezonde lucht, en, jawel, misschien ook die allochtone ‘jongeren’ die karpers over de glijbaan gooien.

Het onder-wijsprobleem

Het gebrek aan autoriteit in allochtone gezinnen loopt dus parallel met hetzelfde gebrek aan autoriteit in heel het maatschappelijk en pedagogisch systeem. Dupont aarzelt niet die kijk als un danger pour la démocratie te noemen.

Wat we recent weer meemaakten in verschillende Vlaamse recreatiecentra – en nu voeg ik zelf een paar bedenkingen toe aan Duponts analyse – heeft te maken met een gebrek aan weerbaarheid, waardoor ‘jongeren’ van een bepaalde achtergrond de publieke ruimte monopoliseren en terroriseren. Ondenkbaar dat een groep ouderen zou opstaan om deze ettertjes gezamenlijk een ouderwets pak rammel te geven. De pamperpedagogie laat het niet toe en je zou trouwens direct zelf met de politie te maken hebben. De ‘normale’ kinderen zitten ondertussen thuis, achter hun pc, te gamen en zijn niet in staat maatschappelijke wantoestanden te detecteren, laat staan actief in te grijpen.

Het onderwijs is eens te meer de Achillespees van dit verhaal. Of zeg maar onder-wijs. Opvoeding op zich is iets verdachts geworden. Dupont raakt een punt aan waar ik ook al lang op hamer: de relatie tussen kennis, taalvaardigheid, morele weerbaarheid en kritisch vermogen. Dat we kinderen niet meer mogen lastig vallen met grammaticaregels, of met het van buiten leren van de hoofdsteden van elk Europees land, omdat het hun breintjes te zeer op de proef zou stellen, is een val waar nu pas de onderwijsspecialisten (!) zich van bewust worden. Met veel vertraging, en aankijkend tegen alarmerende cijfers voor begrijpend lezen bij 10-jarigen.

Begrippen als ‘algemene cultuur’, background en ‘parate kennis’ zijn dermate verwaarloosd dat er grote cognitieve witte vlekken zijn ontstaan, afstervend intellectueel vermogen dat juist die narcistische reflex nog versterkt. Het hoeft niet te getuigen van complotdenken om daarin een systeem te ontwaren: jongeren die niets weten, geen enkele bekwaamheid hebben ontwikkeld inzake logisch denken, geen probleem ten gronde kunnen analyseren, noch relativeren en achteruit gaan staan, zijn makkelijke prooien voor een totalitaire samenleving. De discreet maar gestaag opschuivende controlemaatschappij is niet gediend met kritische, mondige en wetende burgers.

Belga

Greta Thunberg in New York, 2019.

Klimaatspijbelen

Resten dus de kindrebellen. Op een bizarre manier loopt de onderwijsinflatie parallel met het oprukkende woke fenomeen: jongeren die niks van geschiedenis kennen, maar toch denken dat ze aan de juiste kant ervan staan. Ook dat is een bedenking die we aan de analyse van Dupont en C° kunnen toevoegen: onwetendheid en zwakke intellectuele ontwikkeling, aangeleverd door een structuurarm en ambitie-arm onderwijs, produceren narcisme en individualisme, maar vormen ook de voedingsbodem voor massahysterische pseudorevoltes.

Anuna De Wever en haar internationaal idool Greta Thunberg zijn, los van de goede bedoelingen die ze ongetwijfeld hebben, typische exponenten van de generatie Z, verwende kinderen die tot op het spreekgestoelte van de VN-klimaattop hun gal mogen uitspuwen tegenover een verbijsterd publiek. Anuna De Wever, grote bezielster van het klimaatspijbelen, vindt het onderwijs zelfs helemaal overbodig, en cultiveert de nieuwe domheid. Ze twittert dat ‘oude witte heteromannen’ beter zwijgen over de klimaatkwestie, en bevestigt op haar manier het syndroom van het onhandelbare kind. Haar simplistisch wereldbeeld werd al eens door Maarten Boudry aan de kaak gesteld, want helaas blinkt ze niet uit in feitenkennis, en soms zijn haar recepten ronduit lachwekkend.

‘White supremacy’

Tegelijk ontaardt die onwetendheid opnieuw in dictatoriale trekjes, die twee gaan samen. De cancel culture is deze van een onderontwikkelde én betweterige, totalitaire kindrebellie, waar maatschappelijk in feite niks mee aan te vangen valt. Het complete pakket verlichtingsfilosofen (Kant, Voltaire, Hume) wordt ontmaskerd en gedeclasseerd als ideologen van de white supremacy. Welke referenties, welke ijkpunten hebben we dan nog in onze pogingen om het systeem te doorgronden en te bekritiseren? Geen, alleen slogans.

Ook dit fenomeen kan men gemakkelijk kaderen in de devolutie die Serge Dupont beschrijft: de oprukkende woke ideologie is een opstand van het arrogante simplisme dat, laten we wel wezen, door het onderwijssysteem wordt bevorderd. De bevlogen, charismatische leerkracht is verdwenen, en samen met hem/haar heel het project van de Bildung, de eenheid van kennis, menselijke ontwikkeling en kritisch intellect.

De verguisde ‘witte’ wetenschap moet hier op haar strepen staan, man en paard durven noemen, ondanks de woke rectoren. Het is goed dat er vanuit de academische wereld eindelijk wat tegengas wordt gegeven. Naast Serge Dupont en collega’s heeft de karper van de Blaarmeersen een duidelijke kijk op de zaak, maar daar lees ik geen opinies over in de media. Groene linkiewinkies geven geen kik bij dit geval van dierenmishandeling. We weten waarom. De zwijgende meerderheid moet eindelijk haar bek durven open trekken en opstaan. Als dàt gebeurt, zal het systeem wakker schieten, ik verzeker u. Ook in Gent.

Serge Dupont

Met Koen Pelleriaux wordt het debacle in het onderwijs alleen maar groter

Stop de pamperpedagogie