Aanleidingen tot dit artikel waren er voor het grijpen, want het thema ‘herstelbetalingen’ is niet meer uit het openbare debat weg te slaan. Maar wat er echt de aandacht op vestigde, was een column in De Standaard, ‘Rechtvaardig en in ons eigen belang’ van redactrice Ine Renson.

In haar column pleit ze voor Westerse herstelbetalingen aan Pakistan, wegens de grootschalige overstromingsramp die daar pas heeft plaatsgevonden. Geen liefdadigheid, zoals nu gebeurt, maar voor een tribunaal afdwingbare herstelbetalingen, aangezien de Westerse politieke wapenfeiten die tot de Pakistaanse natuurramp geleid hebben een misdaad waren.

Zwijgen en betalen

Zelf wens ik een wereld waarin landen elkaars waardigheid eerbiedigen, maar in woke kringen heeft men koortsdromen over bevoorrechte landen die het Westen strafvoorwaarden opleggen. De bodemlijn is uiteindelijk – wat anders? — een despotisch ‘zwijgen en betalen’.

Pas dus maar op, waarschuwt ze: ‘Waar de rijke landen erin slaagden hun verantwoordelijkheid inzake kolonialisme en slavernij grotendeels te ontlopen, lijken ze er dit keer niet mee weg te komen’. Let op de anachronistische uitdrukking ‘rijke landen’: voor kaviaarlinks wellicht, maar niet voor onze werkende klasse.

Slavernij

‘Op de internationale bühne klinkt de roep om herstelbetalingen luider dan ooit tevoren’, schrijft Renson, en als vaststelling van een rauw feit valt daar niet op af te dingen. Maar hoewel dat hier met een ontwapenende zelfzekerheid als een natuurlijke en rechtvaardige oplossing wordt voorgesteld, is het een zeer betwistbaar voorstel, eerst al uit beginsel en ten tweede in allerlei aspecten van zijn gebeurlijke praktische uitvoering.

Herstelbetalingen worden vooral geëist als compensatie voor de slavernij. Dat betekent dat binnen de huidige generatie sommigen die nooit slaven gehad hebben, moeten betalen aan anderen die zelf nooit slaaf geweest zijn. Dit geval van Sippenhaftung, van Oud-Testamentische bestraffing van het nageslacht voor de zonden van zijn voorouders, is in strijd met onze rechtsstaat die schuld en de gebeurlijke straf daarvoor individueel bepaalt.

En dan nog: die voorouders, deden die wel aan slavernij? Terwijl enkele rasgenoten in Alabama of Jamaica zwarte slaven verhandelden, hadden de meeste Europeanen zelfs niet het beginkapitaal om daaraan mee te doen. De toenmalige voorouders van de talrijke Russische inwijkelingen in de Verenigde Staten waren zelf nog lijfeigenen. Moeten zij mee betalen om de schuld van enkele langgeleden begraven vermogenden te delgen?

Herstelbetalingen al gebeurd

Bovendien zijn er al herstelbetalingen gebeurd. Sowieso is deelname aan de VS-samenleving materieel al een voortdurende beloning voor wie anders in Afrika had moeten wonen. Verder zijn er vandaag de talrijke voorrechten onder het stelsel van Affirmative Action, dat informeel stukje bij beetje ook in de Europese landen ingevoerd wordt. Dat ontneemt aan blanken (en in het toewijzen van studieplaatsen nog meer aan Aziaten, die met de trans-Atlantische slavenhandel al helemaal niets te maken hadden) levenskansen die aan zwarten toegewezen worden.

Want let wel, iedereen is nu aan het idee gewend geraakt, maar eigenlijk is het merkwaardig. Niet het individu, maar wel het ras is de relevante eenheid in het bepalen van wie er herstelbetalingen krijgt en wie ze betaalt. Dat betekent dat een recente immigrant uit Afrika er automatisch van kan genieten zonder te moeten bewijzen dat zijn voorouders gevankelijk op een slavenschip naar Amerika gebracht zijn. Bekendste voorbeeld is Barack Obama uit de Luo-stam, die met de Arabische slavenhalers collaboreerde.

Betaling in bloed

Ten tweede is er de betaling in bloed. In de Amerikaanse Burgeroorlog die tot de afschaffing van de slavernij leidde, hebben 2% van de Amerikaanse blanken hun leven gegeven. Ook de Engelsen en de Belgen hebben militaire middelen gebruikt om onwillige regimes tot de afschaffing te dwingen en dat was niet gratis, getuige het offer van hun leven door luitenant Lippens en sergeant Debruyne in de Kongolese Manyiema-oorlog (1892-94), werkelijk de ultieme ‘herstelbetaling’. Ook de talrijke rasmoorden op blanken in de hedendaagse Verenigde Staten of Zuid-Afrika worden door de neoracisten als een vorm van herstelbetaling gerechtvaardigd.

Ten derde is het niet zo dat de zwarte slaven uit Afrika ‘geroofd’ zijn. Uit Europa zijn enkele miljoenen geroofd en tot slaaf gemaakt door de Barbarijse en Ottomaanse slavenhalers, dus volgens de De Standaard mogen Turkije, Algerije (dat door Frankrijk veroverd is als tegenzet tegen de slavenraids) en Marokko meteen met herstelbetalingen beginnen.

Maar Afrika en het zwarte ras zijn wel eerlijk betaald. De Afrikaanse slavenhandelaars hebben miljoenen rasgenoten zelf tot slaaf gemaakt en dan doorverkocht aan de Arabieren en vervolgens ook aan de Europeanen. De Nederlandse activist tegen Zwarte Piet en voor herstelbetalingen, Jerry Afriyie, behoort tot de Ashanti-stam, die een gezantschap naar Londen stuurde om de afschaffing van de slavernij terug te draaien aangezien slavenhandel hun inkomstenbron was. Dus als de Afro-Amerikanen herstelbetalingen willen, moeten ze die maar gaan halen bij wie aan hun voorouders verdiend heeft.

Pakistan

Pakistan heeft enkele jaren geleden ook een natuurramp meegemaakt. Gert Verhulst organiseerde er een liefdadige tv-show voor: HOOP, ‘Help Ons Overleven in Pakistan’. Die flopte echter, want de Vlaamse filantropen vonden niet dat hun geld goed besteed zou zijn aan een land met een groot (hoewel in elke oorlog verslagen) leger, een groot budget voor steun aan de Taliban en een resem terreurgroepen. Misschien kan het beginnen met zijn godsdienstige minderheden te eerbiedigen, en daarna zullen we nog eens over schenkingen praten.

In haar pleidooi om de overduidelijke volkswil te overtroeven en de terreurstaat tóch te financieren (zwijgen en betalen), moet Ine Renson een superieur argument uit de kast halen. Het komt hierop neer: ‘Je hebt niets te willen, je moét. Je hebt door je zonden deze penitentie op je geladen’. Immers, citeert zij econoom Jeffrey Sach: ‘wat Pakistan overkwam [is] het gevolg van een “misdrijf”, waarvoor rijke landen financiële verantwoordelijkheid dragen’. En daarom: ‘Pakistaanse ministers en opiniemakers struikelen over elkaar om transfers van hoge naar lage uitstoters te bepleiten’.

Eigen belangen behartigen

Dat Pakistan naar elk mogelijk argument grijpt om zijn eigen belangen te behartigen zal wel, en dat onze groenlinkse pennenlikkers dat gretig napraten is ook een bekende wetmatigheid. Dat enige geleding van de mensheid schuld draagt aan de klimaatopwarming is echter een stelling die niet bewezen is, ook al wordt zij door de media uit alle macht gepromoot.

Dat de westerse industrialisering tijdens haar puberteit stinkfabrieken gebouwd heeft in welke schaduw de even westerse arbeidersklasse moest wonen, was een fase van een vooruitgang die via veel vervuiling inmiddels veel betere productiewijzen heeft voortgebracht, waar ontwikkelingslanden hun voordeel mee doen.

Dat het verdwijnende benzine-autopark veel pollutie heeft voortgebracht, is zeker, maar de auto is allang geen westers voorrecht meer. Derdewerelders zijn echt niet van nature ecologischer, zie de cijfers uit 2018 over de plasticvervuiling. Van de tien meest vervuilende stromen liggen er twee in Afrika en acht in Azië, waaronder de Indus in Pakistan.

Misdrijf

Verder is een ‘misdrijf’, anders dan een ongeluk of een flater, iets dat bedoeld was. Hadden de Westerse vervuilers de intentie om door zeespiegelverhoging New York en Nederland (samen met Bangladesj en enkele tropische eilandstaatjes) onder water te zetten? Waarom investeren zij dan in properder nieuwigheden, zoals de elektrische auto? Een bewust begaan misdrijf zou een legitiem dossier vormen voor het tribunaal waarnaar zij watertandt, maar daarvan is hier geen sprake.

‘Geld kan geen probleem zijn’, aldus Pakistans milieuminister Sherry Rechman, met verwijzing naar ‘de superwinsten van de gas- en oliegiganten’. Het is mij niet bekend dat Pakistan ooit bezwaar geuit heeft tegen de superwinsten van de Arabische oliegiganten, voor wie geld geen probleem was om Pakistans islaminfrastructuur te bekostigen. Daag ze voor een tribunaal, dwing ze tot liefdadigheid. Of zo wil het toch de woke wereldorde.

Sherry Rechman

Verplichte herstelbetalingen in onze woke wereldorde