Hét interview van het voorbije weekend is ontegensprekelijk het gesprek in De Morgen van hoofdredacteur Bart Eeckhout met premier Alexander De Croo. En dit alleen al voor de kop: ‘Na deze crisis moet de covidpas in een schuif, de schuif gaat op slot en de sleutel gooien we weg’. Waw, daar heeft een analist eten en drinken aan.

Na de bombastische belofte van gezondheidsminister Franck Vandenbroucke over Het Rijk van de Vrijheid, in feite een verwijzing naar Marx en regimes waar die vrijheid werkelijk is geworden zoals China en Noord-Korea, was het tijd voor een liberale correctie, in de geest van ‘optimism as a moral duty’. Reikhalzend keken we uit naar een boodschap van hoop, vanwege de premier die van besluiteloos geklungel en inconsistent beleid zijn handelsmerk heeft gemaakt.

Gesloten lade

En die boodschap is er ook gekomen: Alexander bezit een schuif waarin de grote shit die ons nu overkomt, via een grote stofzuiger zal opgezogen worden, waarna het ding op slot gaat en we, jawel, in grote euforie de sleutel weggooien. Dat ruikt een beetje naar bewuste vergeetachtigheid en het herschrijven van de geschiedenis, maar soit.

In feite verwijst de premier hier naar de welbekende doos van Pandora, maar dan in omgekeerde zin: zwermen in de Griekse mythe alle wereldkwalen uit, nadat de al te nieuwsgierige Pandora – een bijgift van Zeu s- het deksel lichtte, dan gaan ze met de hulp van Alexander ooit die doos weer in, die klotige covidpas inbegrepen. Dat is een sterk statement. Maar als we verder de metafoor ontleden: wat zit er nog meer in die gesloten lade waarvan Alexander het liefst de sleutel weg gooit? Zal dat wel lukken, die grote verdwijntruc? En wie is zijn Pandora, waarvan het woord ‘pandoering’ is afgeleid?

Juffrouw Eveline Dellai is naar verluidt een prinses in de keuken.

Het betere acteerwerk

Daarvoor verwijs ik naar de absolute bestseller van vorig jaar waarover de geaccrediteerde pers een oorverdovend stilzwijgen trachtte te bewaren: ‘De doodgravers van België’ van Wouter Verschelden. Deze journalist, die de mainstream media vaarwel zei en naar de overkant verhuisde, vertelt het ondertussen algemeen bekende verhaal dat de federale regeringsvorming in 2019 geblokkeerd geraakte omdat de kandidaat-premier, Alexander De Croo, in vieze papieren was geraakt en ‘chanteerbaar’ werd.

De details zijn belangrijk, en daarvoor verdient de bron van Verschelden, P-magazine, een persprijs. De Croo, toen nog minister van telecom, een niet bepaald opwindende bevoegdheid, had veel tijd om zich in internetporno te verdiepen en was gefascineerd geraakt door het betere acteerwerk van de Italiaanse Eveline Dellai, gespecialiseerd in plasseks, standjes met meerdere heren, fake ontmaagdingen en anale exploten, hierin bijgestaan door haar zus Silvia.

Dennis Black Magic

Het moet naar verluidt vooral de laatste specialiteit geweest zijn die de aanstaande premier boeide. Door zijn job kon hij aan haar geheim telefoonnummer geraken en nodigde haar meteen uit voor een wip. Wat De Croo niet wist, was dat Eveline Dellai bevriend was met de Vlaamse pornokoning Dennis Black Magic, alias Dennis Burkas, die een en ander aan P-magazine doorspeelde. Dubbele pech voor Alexander: de wip met Eveline ging niet door, en als dit nieuws buiten een kleine kring bekend geraakte, mocht hij de zestien wel vergeten. De P van Paniek in de Politiek.

En zo kwam operatie Pandora op gang: de instructies voor een absolute omerta vertrokken naar de krantenredacties… die er zich ook aan hielden. Dicht verdomme die doos, en u weet wat dat woord in de volkstaal betekent. Vervolgens werd maandenlang het rempedaal ingeduwd van de regeringsonderhandelingen, in de hoop dat het oud nieuws zou worden. Geen journalist die een vin verroerde. Dennis Black Magic werd met de belofte van een smak geld en snelle vrijlating -hij zat in de cel wegens zedenfeiten- onder druk gezet om zijn mond te houden over de zaak. Helaas, Dennis belde naar P-magazine, de doos van Pandora ging toch open, en de Pornokoning mocht verder in de doos blijven brommen. Noteer dat alles wat ertoe doet hier met een P begint.

‘Riool en roddelpers’

Waarom ik dit smeuïg verhaal nog eens oprakel? Niet omwille van de interesse van de federale premier in anale standjes, ook al is de associatie met de term cacistocratie verleidelijk. Wel om de reden die Verschelden aangeeft: de gewilligheid van de reguliere pers om te zwijgen als dat van hogerhand gevraagd wordt. Met de seksuele context als alibi. Dat zei ook Liesbeth Van Impe, hoofdredacteur van Het Nieuwsblad, met zoveel woorden: wij zijn geen schandaalkrant, het is een ‘privé kwestie’.

Dat is het natuurlijk niet. We hebben het hier over raakpunten tussen privé en politiek, en, jawel, de corrupte aanleg van een regeringsleider. Dat geen enkele hoofdredacteur dit durfde uitbrengen, uit schrik om met de Wetstraat gebrouilleerd te geraken, is in feite onvoorstelbaar. De zwijgcultuur zelf is het schandaal, ze behoort intrinsiek tot het politiek bedrijf.

Regimepers

Meteen vragen we ons af, welke geheimen en geheimpjes die fameuze lade nog allemaal bevat, en hoever de ‘discretie’ van de zelfverklaarde kwaliteitspers wel reikt. Vermoedelijk is dit slechts het topje van de ijsberg en worden er nog elke dag geheimen gemaakt en aan de lade toegewezen. Het weze duidelijk: de media moeten niet informeren, laat staan onthullen, ze moet vooral discrete, tactvolle en smaakvolle journalistiek bedrijven. Ze moeten met andere woorden de doos met ‘Top Secret ‘ vooral gesloten houden. Deze discretie bevordert de verstandhouding met de macht, die de papierpers beloont met overheidssubsidies. Terecht mogen we dan spreken over een regimepers.

Dat wij en journalist Verschelden het coulissenverhaal over de Italiaanse pornoster en de impact op de regeringsvorming nooit aan de weet zouden zijn gekomen zonder de medewerking van deug-nieten als Dennis Burkas, betekent ook dat de goden en godjes van de onderwereld hun belang hebben in het ontmaskeren van de hypocrisie. En dat de rol van de zogenaamde riool- en roddelpers, genre P-magazine, danig onderschat wordt in het democratische spel. Er moeten media zijn die zich niét aan het protocol en de zwijgplicht houden. Er moeten onderzoeksjournalisten zijn die op eigen houtje stenen gaan optillen om te zien wat eronder zit. Helaas is de onderzoeksjournalist een uitstervende soort in het alsmaar steviger wordende concubinaat van regime en pers, wereldwijd eigenlijk.

Aan de ingang van de onderwereld

Ondertussen blijven journalisten ijverig ministers interviewen die beterschap beloven. Ook dat DM-interview is niets meer dan window-dressing, en de bewuste hoofdredacteur weet dat: het opzet vertrekt zonder twijfel vanuit het De Croo-kabinet. De desinformatie gaat hand in hand met communicatietechnieken, in feite bedot-de-boer methodes die in het politieke discours schering en inslag zijn.

De doos is ook een trukkendoos, en de journalisten juichen dit toe, een politicus die vooral goed kan ‘communiceren’, lees: lullen. De liberalen hebben er sinds Verhofstadt en zijn spin doctor Noël Slangen school in gemaakt. Pas vooral op voor politici die het hebben over transparantie en oprechtheid: het zijn de grootste raddraaiers.

De beeldspraak van de lade en de weggegooide sleutel vormt een onbedoelde illustratie van heel deze demagogie. Tegelijk met de zwijgcultuur voert de politicus een theaterstuk op, waarin het publiek wordt wijs gemaakt dat het morgen beter gaat, en dat duurt zo lang tot we letterlijk doodvallen. Deze valse beloftes van slechte stuurlui doen ons beseffen dat van alle kwalen de macht an sich, het mysterieuze mechanisme dat het op onze vrijheid gemunt heeft, misschien wel de ergste is en de meest onuitroeibare kwaal.

Op het einde van de Pandora-mythe blijft er in de doos alleen nog de Hoop over. Daar moeten we het mee doen. Als ook dat een handigheidje is, een fata morgana, rest alleen nog de spreuk die bovenaan de ingang van Dante’s inferno prijkt: ‘Lasciate ogni speranza voi ch’entrate’ – Laat varen alle hoop, gij die hier binnen treedt. In 2024 gaan al onze wensen en aspiraties in een grote doos, de doos met stembrieven. Met de sleutel erop. Alexander en C° weten wat hen te doen staat.

Silvia Dellai

Alexander De Croo, de man die Pandora klein kreeg