In de Vlaamse Beweging bestaat een haast natuurlijke neiging om voor Schotse onafhankelijkheid te zijn. Dat Engeland het kneusje is in de ‘Britse confederatie’, beseffen Vlamingen te weinig. Minderheden staan er sterker dan je zou durven denken. De meerderheid – de Engelsen – heeft relatief minder in de pap te brokken in Westminster, zeg maar het Britse Brussel.

Dat heet dan de ‘West Lothian Question’. Schotten hebben een eigen parlement, Noord-Ieren en Welsh een eigen assemblée (elk met eigen bevoegdheden; asymmetrisch (con)federalisme heet dat in de literatuur). De Engelsen … die hebben géén eigen parlement. Want ook geen eigen autonomie. Geen eigen onderwijs dus, geen eigen cultuurbevoegdheid, geen eigen sociale zekerheid …

Hoewel die laatste bevoegdheden veelal en zelfs in grote mate gedefederaliseerd zijn in de Devolution die Tony Blair realiseerde, kunnen de Engelsen fluiten naar eigen bevoegdheden. Die zaken worden door het federale parlement en de federale regering behartigd. En daar zitten ook Schotten, Welsh en Noord-Ieren (ook die Noord-Ieren die zich Iers voelen, en niet Brits – dat is ginds de tweede grootste partij Sinn Féin). Die beslissen mee over bevoegdheden die ze voor zichzelf hebben weten winnen. En beslissen dus mee over de Engelsen.

Komt daarbij dat drie van de ‘Four Nations’ belastingconsumenten zijn; netto-ontvangers. Slechts één ervan – Engeland – is belastingproducent; nettobetaler.

Als er dan al eens een enquête wordt georganiseerd in Engeland, dan schrikken sommigen er van dat zij – meer dan de Schotten zelf – voorstander zijn van Schotse onafhankelijkheid. Een oudere enquête uit 2012 van de veelgelezen Daily Mail leverde 29% ja-stemmen op in Engeland, 26% in Schotland. En meer: op 18 september 2015 mogen énkel de Schotten stemmen. In dezelfde enquête vond 38% van de Engelsen dat ze ook hun stem mogen laten horen. Slechts 17% van de Schotten vindt dat een goed idee.

In diezelfde periode organiseerde het gereputeerde YouGov een gelijkaardige enquête voor het linksliberale intellectuele blad Prospect. Resultaat: een kleine minderheid van de Engelsen ligt wakker van een eventuele afscheiding van Schotland. En 52 à 53% van de Engelsen wenst Schotland méér autonomie tot zelfs onafhankelijkheid. Bij uitbreiding: 36% van de Engelsen was er dan van overtuigd dat Engeland het beter zou doen zonder die Schotten, dan met. Zo kunnen we nog wel wat enquêtes vermelden – voor wat het waard is. U weet wel: ‘het is maar een peiling’. Maar we onthouden u niet graag de jongste ter zake. In een rondvraag van YouGov van 26 januari 2014 stelde maar liefst 46% van de Engelsen ‘I wouldn’t mind’ wakker te worden in een VK zonder Schotland op 19 september 2015. 11 % ‘would be delighted’.

Enkele jaren terug – toen de SNP wel al de grootste partij was in Schotland, maar er nog geen sprake was van een onafhankelijkheidsreferendum – trad een nieuwe partij naar voor. De English Democrats eisen een Engels parlement, Engelse bevoegdheden, zoals de Schotten en hun Keltische broeders die hebben. De partij boekt weinig successen. Maar het discours raakt wijdverspreid in de buik van Middle England, bij de Conservatives en de UKIP van Nigel Farage. Meer zelfs, een campagne voor een Engels parlement haalde in no time honderdduizenden handtekeningen. Maar kreeg geen politiek gevolg.

In diezelfde ‘blauwe’ onderbuik van het welvarende zuiden van Engeland duiken trouwens steeds meer stemmen en analyses op om Schotland te laten gaan. ‘Minder belastingen, minder uitgaven en “no free lunches”‘, zo vatte The Spectator in oktober jl nog een rapport van het degelijke Institute for Fiscal Studies samen.

Feit is, de gemiddelde ‘Engelander’ ‘does not care a jot’ om de bekende Schotse comedian Billy Connolly te citeren. Meer zelfs: de populaire auteur Simon Heffer stelde kortweg: ‘it would save the rest of us a fortune’, mocht Schotland uit de Unie stappen. Centennationalisme zonder nationalisme, enfin. Onbegrijpelijk dat de Vlaamse Beweging het discours van de Scot Nats volgen – zoals de separatisten uit het noorden worden genoemd.

@Karl_Drabbe

Foto: © Reporters

Simon Heffer

Meer YES in Engeland dan in Schotland