Ik dacht, laat ik nog maar eens een knuppel in het hoenderhok gooien, nu de rust relatief is teruggekeerd in de olympische kwestie rond de al dan niet vrouwelijke bokser Imane Khelif. Net zoals velen verkeerde ik bij aanvang in de verkeerde veronderstelling dat het hier louter een transgender-kwestie betrof, zoals we eerder al zagen bij het wielrennen en zwemmen voor vrouwen: competitievervalsing met deze keer lichamelijk letsel als gevolg.

Omdat de internationale boksfederatie en het IOC elkaar bleven tegenspreken over welk geslacht Imane nu eigenlijk had – gedekt door het medisch geheim – begonnen ook de ‘specialisten’ het oneens te zijn met elkaar over wat nu precies je geslacht bepaalt: alleen chromosomen of ook hormonen?

De Amerikaanse endocrinoloog van Harvard Carole Hooven mengde zich in de discussie: want misschien was Khelif wel met uiterlijke vrouwelijke geslachtskenmerken geboren en dus in Algerije niet onlogisch meteen als vrouw geregistreerd, maar leed ze aan de zeldzame afwijking 5-ARD (ik dacht eerst dat het een nieuwe Duitse tv-zender betrof), waarbij in de foetus zowel teelballen -die testosteron produceren- worden gevormd als eierstokken, iets wat we vroeger gemakshalve een hermafrodiet zouden hebben genoemd, later werd dat interseksualiteit.

Grote spiermassa

Het gevolg is een vrouw met een hoog testosterongehalte en dus een grote spiermassa, vergelijkbaar met die van een man, iets wat we vroeger een ‘manwijf’ zouden hebben genoemd. Dat is niets nieuws. Denk aan de vele flink van oren en poten voorziene dames op de Olympische Spelen in het verleden en dan niet alleen met steroïden opgepompte Oostblokkers in het kogelstoten, maar bijvoorbeeld ook de Amerikaanse sprintster Florence Griffith die – hoe slim! – haar vrouwelijkheid benadrukte met haar opvallende lange roodgelakte nagels die de aandacht konden afleiden van haar bovenmaatse – ja, mannelijke – dijen.

Een verwarrende persconferentie van de Russisch geleide Internationale Boksfederatie die Khalif eerder had geschorst, begin deze week, bracht weinig nieuws aan het licht, buiten het feit dat de Griekse arts en de Russische voorzitter elkaar tegenspraken: de ene had het over chromosomen, de andere over hormonen, een oude kip-of-ei-discussie, die vooral een politiek doel moest dienen: lucht geven aan de Russische frustratie over de boycot van Rusland door het IOC.

Standaard genetica

Mijn dochter, een biologe, vroeg zich gisteren tijdens het ontbijt luidop af of in dit verband misschien niet álle topsporters genetische uitzonderingen zijn, die afwijken van wat wij als de standaard genetica zien. Want zijn de prestaties van een Pogacar en Evenepoel tijdens de Tour de France niet bovenmenselijk? De term ‘superman’ wordt dan door de sportpers ook graag en veel bovengehaald na een helse bergrit in de Alpen. Is de adembenemend mooie acrobatie van Simone Biles bij het turnen nog normaal? Hebben de Kenianen hun overwicht in de marathon te danken aan de genetica van de Kalenjin etnische groep (grotere longinhoud, langere spieren) waartoe ze behoren?

Laten we toch vooral ook de talloze uren training en de wilskracht die het allemaal vergt niet vergeten, al zou ook dat genetisch bepaald kunnen zijn natuurlijk. Moeten we iedereen zijn of haar hormonenspiegel op de apothekersweegschaal afwegen om de lat gelijk te leggen van bij de start? Het zou de magie van sportieve prestaties meteen wegnemen. Al is er een groot verschil tussen individuele sporten, ploegsporten en gevechtssporten.

Dit specifieke geval van de Algerijnse bokser Imane was uiteraard erg opgemerkt door haar sport, het boksen, waarbij de tegenstander een fysiek letsel wordt toegebracht. Khelif zelf had zich, de olympische gedachte in het hoofd, bij aanvang van haar wedstrijd wat terughoudender kunnen opstellen, in plaats van meteen zwaar in te beuken op de Italiaanse tegenstander, maar dat is iets dat we ook nooit zouden hebben gevraagd aan een Mohammed Ali (al heeft die zich wel ingehouden toen hij in Puerto Rico tegen Jean-Pierre Coopman bokste en tot de vijfde ronde wachtte om hem ko te slaan, reden waarom Coopman zijn tanden niet bij elkaar moest sprokkelen in de Puerto Ricaanse jungle en nu nog altijd door zijn neus kan ademen).

Hink-stap-sprong

Waarom koos de Algerijnse ooit precies het boksen als sport en niet – ik roep maar wat – de hink-stap-sprong (in dit geval de hink-stap-ei-sprong). Ook in de toestand rond het vrouwenboksen kan nog maar eens met de vinger naar het organiserende IOC worden gewezen, die tijdens de openingsceremonie het ordewoord ‘diversiteit’ louter interpreteerde als een gender-gegeven, wat bijzonder vreemd is als je de keuze hebt uit een diversiteit van 203 deelnemende landen en des te meer culturen. Het IOC oogst dus uiteindelijk de storm die het gevolg is van de verwarring die het zelf gezaaid heeft van bij de aanvang.

De vraag is nu of de volgende spelen in het teken zullen staan van de genetica en we bij de aanvang van een wedstrijd live een lichaamsscan te zien krijgen van de atleten, bloedanalyse incluis, met strafpunten voor aangeboren afwijkingen, berekend door artificiële intelligentie zoals in een dystopische sciencefictionfilm.

Blijft ook de vraag of we Imane Khelif nu als een vrouw of een man moeten beschouwen. Als ingewikkelde testen geen uitsluitsel kunnen geven, stel ik vijf eenvoudige oude proeven voor, met het risico dat Unia me op het dak valt: 1) in 30 seconden en in één vloeiende beweging parallel achteruit parkeren, 2) verwart ze een linkse hoek soms met een rechtse?, 3) slaagt ze er in om in de soek argeloos een kraampje met zilveren juweeltjes voorbij te lopen?, 4) gebruikt ze tampons alleen om het bloed te stelpen bij haar tegenstrevers?, en 5) de lakmoesproef voor de Algerijnse: draagt ze op straat een broek of loopt ze gesluierd zoals haar zusters? Duidelijk alweer een opdracht voor één van onze onderzoeksjournalisten!

Simone Biles

Topsporters: wonder der natuur?

Politiek op de Olympische Spelen