Op 26 januari 2021, aan het begin van de massale vaccinatiecampagne tegen Covid-19, stemde de Raad van Europa (RvE) een resolutie (nr 2361) waarin de leden duidelijk opnamen dat er geen sprake mocht zijn van vaccinatieverplichting, noch van enige sociale, politieke of andere vorm van dwang. De RvE stelt hier dat discriminatie van ongevaccineerden niet geoorloofd is. Dag op dag één jaar later gooit diezelfde RvE het roer om en draait het die beslissing terug met een nieuwe resolutie 2424. Vanaf dat moment is er geen probleem meer met vaccinatiedwang of verplichting.

De mensenrechten, waar de RvE over waakt, blijken een rekbaar begrip te zijn. Wat een jaar geleden nog pertinent een schending van de mensenrechten bleek te zijn, is dat nu plots niet meer. Dit wekt op z’n minst de indruk dat de RvE zich laat gebruiken om beslissingen van bepaalde lidstaten – in casu Oostenrijk en Italië – post factum te legitimeren. Een indruk die de geloofwaardigheid van het Europees orgaan ondermijnt.

De ‘rechtzetting’ van resolutie 2361 werd gestemd met 86 stemmen voor, 13 tegen en 10 onthoudingen. Bob De Brabandere, senator en lid van de RvE voor Vlaams Belang en de Europese fractie EC/DA, stemde als enige Belg tegen. ‘Ik verkondig daarmee gewoon het standpunt van mijn partij. Wij zijn al heel de crisis consequent van mening dat een vaccinatie een medische handeling is en dat ieder wilsbekwaam persoon in vrijheid mag beslissen die te ondergaan.’

Oostenrijk

Kunt u kort de geschiedenis van het standpunt van de RvE schetsen?

‘Op 27 januari 2021 stemden de leden van de vergadering de resolutie waarin ondubieus staat, in punt 7.3.1, dat burgers correct geïnformeerd moeten worden, dat vaccinatie nooit verplicht kan zijn en dat niemand onder politieke, sociale of andere druk mag gezet worden om gevaccineerd te worden indien ze dit niet willen. Bovendien staat daar ook in, onder punt 7.3.2, dat niemand gediscrimineerd mag worden omwille van niet-vaccinatie. Die twee punten duiden er op dat de RvE toen bepaalde praktijken veroordeelde die we nu in bepaalde landen zien.’

‘Dat was een jaar geleden. Nu zijn we 2022 en is er een nieuwe resolutie gestemd waarin de verplichting om te vaccineren wel wordt aanvaard. Dit is een bocht van 180 graden. Het is niet toevallig dat de trekker van deze resolutie een Oostenrijker is, de socialist Stefan Schennach. Laat nu net Oostenrijk het land zijn waar de getroffen maatregelen om mensen te verplichten tot vaccinatie het meest verregaand zijn.’

De nieuwe resolutie werd met een grote meerderheid gestemd. De RvE lijkt hiermee dit nieuwe standpunt algemeen te dragen.

‘De meerderheid is inderdaad overweldigend. Het zijn voornamelijk leden van mijn fractie die tegenstemden, waaronder ook een Oostenrijker van de FPÖ (de Freiheitliche, de rechts-liberale partij, WM). Vreemd genoeg stemde een Zweeds lid van de fractie vóór. Verder kwamen de overige tegenstemmen vooral uit de liberale ALDE-fractie.’

‘Ik stemde als enige Belg tegen. De overige Belgen, Fourat Ben Chikha van Groen en Christophe Lacroix van de PS, stemden voor. Lang niet alle stemgerechtigde leden hebben deelgenomen aan de stemming, maar ik meen dat de verhoudingen wel goed weergegeven zijn. Je kan dus inderdaad stellen dat dit standpunt breed gedragen wordt.’

Mensenrechten

In de nieuwe tekst staat wel dat maatregelen steeds in overeenstemming moeten zijn met de rechten van de mens.

‘Dat vind ik nu net vreemd. De RvE is natuurlijk het mensenrechteninstituut bij uitstek – of dat vinden ze toch van zichzelf -, maar discriminatie op basis van vaccinatiestatus lijkt helemaal in te gaan tegen die rechten van de mens. Dat hebben ze zelf vorig jaar ook terecht vastgesteld. Nu komen ze daar op terug. Ik meen dat dit instituut daarmee de eigen geloofwaardigheid ondermijnt.’

‘Dat blijkt ook uit andere zaken. Veel burgers weten niet dat Canada observerend lid is van de RvE. Wanneer je nu ziet dat de leden wegkijken wanneer Justin Trudeau (de premier van Canada, WM) de bankrekeningen van protesterende mensen laat bevriezen en politie en leger met inzet van geweld afstuurt op vreedzame protestanten, durf ik dat hypocriet te noemen. Indien gelijkaardige zaken gebeuren in Rusland, wijst de RvE Poetin terecht met de vinger. Ook over het discrimineren van ongevaccineerden in Oostenrijk wordt zedig gezwegen. Er wordt duidelijk met twee maten en gewichten gewerkt.’

Eén jaar geleden vond de RvE dat verplichte vaccinatie regelrecht inging tegen de Rechten van de Mens. Nu vindt men plots dat dit wel kan. Dit instituut heft zichzelf op die manier op. Wat is nog hun meerwaarde indien ze zo hun kar volledig kunnen keren?

‘Er lagen verschillende amendementen voor die deze resolutie aanvaardbaar hadden kunnen maken, maar die werden niet weerhouden. Zo staat er dat het dragen van FFP2-maskers zowel binnen als buiten, en op scholen, moet gepromoot worden. We hadden gevraagd om die ‘buiten’ en ‘op scholen’ te laten schrappen. We vroegen ook om een amendement toe te voegen dat de vorige resolutie 2361, met het veroordelen van discriminatie, herbevestigde. Al die zaken werden verworpen. Ze hebben dus eigenlijk hun eigen resolutie weggestemd. Ik vind dat een vreemde situatie.’

‘Ik vermoed dat heel dit circus enkel de bedoeling heeft om de situatie in landen als Oostenrijk post factum te legitimeren. Het is namelijk voor een zogenaamd vrij en Westers land bijzonder beschamend om in de RvE gewezen te worden op een schending van de mensenrechten. Nu zijn hun maatregelen weer in lijn met de richtlijnen van de RvE.’

Resolutie

In Oostenrijk werd ondertussen – nog geen twee weken na deze resolutie – beslist om alle maatregelen -inclusief vaccinatieverplichting- op te schorten. Zijn ze hier dan niet wat laat mee?

‘Het voorbereiden van deze tekst is al een tijd geleden begonnen. De resolutie was dus al lang in de maak. De parlementaire assemblée van de RvE komt ook niet elke week samen. Het mag dan ook niet verbazen dat ze hier in snelheid worden gepakt door de realiteit.’

Men kan ook stellen dat er in een jaar tijd voortschrijdend inzicht is opgetreden. Sommigen stellen dat dit aan uw partij en uw fractie voorbij gaat door uw verzet tegen verplichte vaccinatie.

‘Ik sta achter vaccinatie en heb zelf ook drie prikken ontvangen. Mijn partij, en ikzelf, hebben altijd gesteld dat vaccinatie een medische behandeling is waarover iedereen vrij moet kunnen beslissen of hij die wel of niet wil ondergaan. Dat gaat om een fundamenteel principe.’

‘Voortschrijdend inzicht is interessant wanneer je verkeerd bent. Ik zie nu vooral voortschrijdend inzicht bij de andere partijen, die, na de hoorzittingen in de commissie Volksgezondheid, de plannen voor een vaccinatieplicht stilaan laten varen. Ook over de vaccinatieplicht bij het zorgpersoneel hoor je steeds minder. Dat wordt op de lange baan geschoven. Enkel Vooruit, met Conner Rousseau en Frank Vandenbroucke, lijken nog krampachtig vast te houden aan hun achterhaalde standpunten.’

Houden de Belgische regeringen rekening met wat er in de RvE wordt beslist?

‘Net zoals de andere regeringen doen zij dit alleen wanneer het hen uitkomt. Is dat niet het geval dan negeren zij welgezind wat er wordt beslist. Dat hebben ze het laatste jaar ook gedaan. De resoluties van de RvE zijn niet bindend. Het is zogenaamde soft law. Maar naar die nieuwe resolutie zullen ze wel verwijzen indien Vandenbroucke zijn agenda toch wil doorduwen.’

Stefan Schennach

Bob De Brabandere (VB): ‘Raad van Europa neemt bocht van 180º rond vaccinatiedwang’