Zo, ook dat hebben we achter de rug, Gent Festival van Vlaanderen 2016. Althans de veertiendaagse. Er komen nog wat echo’s en dan kan de staf, intussen bekaf, als straf naar het Heilig Graf in Jeruzalem. Om boete te doen voor een Gent Festival Light.

Over de eerste week werd al omstandig bericht met Gent Festival, een tussenstand. In die beschouwing werd een eindoordeel aangekondigd. Belofte maakt schuld. Jongeman… aan het werk!

Maandag 26 september

Het concert ging door in de Floraliënhal, Gent, waar ook een ander onderdeel van het Gent Festival plaatsvond, Die Fremden. Een groot deel van naar schatting 600 aanwezigen was zeer jong.

Een pluim voor de staf die jonge mensen kan ronselen voor klassieke muziek en ze al even enthousiast huiswaarts sturen. De omgeving speelde ongetwijfeld een rol. Een basic gebouw met een zeer goede akoestiek. Waarschijnlijk zal ook een lage toegangsprijs meegespeeld hebben om de jongeren de zaal in te krijgen.

Een schitterende plek dus voor een pracht van een avond. Lichtelijk ontsierd echter door het programma, Anima Eterna Brugge, o.l.v. Jos Van Immerseel. De dirigent en het orkest denken dat ze wereldwijd tot de topklasse behoren. Dat is fataal. Voor wie de Brugse club en hun baas – die schrijdt als een generaal der huzaren over de Fö ucta, en dirigeert als een turnleraar – voor het eerst meemaakt was de kwaliteit van het gebrachte netjes. De meer ervaren concertganger echter klasseert het gepresenteerde verticaal.

Extra minpunt was de componist. Antonín Dvořáks 9de symfonie is versleten. Is er een gat in het programma van Klara gooien ze er een beweging in. Negen op de tien keer het scherzo. Dvořáks muziek kan geklasseerd worden als eclairs gepresenteerd als haute patisserie. Wat komt hij eigenlijk doen op Gent Festival? Ach ja, natuurlijk! De volksmuziek. Wat slaat op de kreet van het festival: Roots. Maar dan zijn er toch betere componisten als je geen schade wil toebrengen aan de eigen naam en faam.

Dinsdag 27 september

Als je voor een kerk kiest, is de Sint-Michielskerk qua akoestiek de beste keuze. Helaas, twee blokken langs een middengang die langer is dan de Via Dolorosa, wat maakt dat vanaf rij vijftien het orkest en de solisten nog te horen waren, maar de nuances aan kwaliteit inboetten. Bovendien zit iedereen gelijkvloers. Vanaf rij twintig is het over en tussen de hoofden loeren om de actie te volgen. Als iedereen vanaf rij zeventien en plus het hoofd rekt, wordt het vanaf rij dertig pijnlijk voor de nekwervels van de toeschouwers.

Een foute plek dus voor The Chamber Orchestra of Belgium o.l.v. Frank Agsteribbe. Vergeten we die plek, dan was dit concert zo heerlijk als het klankspel van aanrollende golven bij vloed en weerbarstige bij eb.

Helemaal top was het concert door de cellisten Pieter Wispelwey en Harriet Krijgh. Speelde eerstgenoemde op de ervaring van een grootmeester, bij de tweede hoorde je de geologie van haar talent. Dat ze al heeft maar koppig wil verbeteren. Elk concert is een zinkend zoeken naar het groene wier en de koraalrif. De keuze van de muziek was raak. Composities voor het orkest en voor orkest met cellisten, en cellisten solo, met als afsluiter een concerto van Vivaldi voor twee cellisten. Een unieke belevenis. Historisch tevens wegens de eerste maal dat ze samen optraden.

Woensdag 28 september

Komaan! Allen naar het Muziekcentrum De Bijloke en alle registers opengetrokken voor het Athens State Orchestra met als vaste dirigent Stefanos Tsialis en pianist Evgeni Bozhanov, goed voor de tweede prijs Koningin Elisabethwedstrijd 2010.

Greet Samyn hield als naar gewoonte een welkomstwoord en duidde het programma. Te beginnen met Ludwig van Beethoven en diens Die Ruinen von Athen. Terecht verwees zij naar de Turkse dans, het beste van deze compositie, maar eenmaal de dirigent aan het zwaaien sloeg, hield hij het bij de ouverture – zo aangekondigd in het programmaboekje, geen verwijt aan de staf. Een communicatiefoutje vermoedelijk, en als troost voor de toeschouwer die aanwezig was en mijn vonnis leest, begint deze blog met de vierde beweging van dit om den brode gecomponeerde werk.

Houden wij het kort. Het beste van dit concert was het tweede deel, Rhapsody in Blue van George Gershwin. Niet zozeer de dirigent – een nakomeling van Demeter, maar dan zonder de stijl eigen aan de klasse der goden – maar de pianist zorgde ervoor dat de toeschouwer zich niet bekocht voelde.

Samengevat

Bekijken we het geheel dan moet besloten worden dat de 59ste editie van Gent Festival niet tot de top tien behoort. Wat is de oorzaak? Die ligt niet bij de staf, laat dat duidelijk zijn. Is het geldgebrek? Overhaaste programmering door een wissel aan de top van het bestuur? Bon, wat ook de reden is, waarom niet gekozen voor een concertavond minder? Dan kan men twee budgetten samenvoegen en een orkest en een dirigent van een hoger kaliber engageren. Akkoord, de uitkoopsommen rijzen de pan uit, maar dat is geen reden om den volke een Gent Festival Light aan te bieden.

Er waren nog nevenactiviteiten, onder meer OdeGand en Artbreak, maar het eerste is een voorgerecht en het tweede een nagerecht. Het hoofdgerecht blijft de concerten, zoals ze de stichter, wijlen professor Jan Briers voor ogen stonden.

Jazeker, alles slijt en wil het niet stuk is vernieuwing noodzakelijk. Wil men echter het niveau behouden eigen aan de betere klasse waar Gent Festival zich toe rekent, dan is een extra inspanning noodzakelijk. Met andere woorden, de kernploeg behoort tot de betere klasse, zonder zucht naar parade en pretentie, maar nu nog werken aan een programma dat in de lijn ligt van het eigen edele karakter, en dat van de losse medewerkers die schoonheid aan bescheidenheid koppelen, zonder enige waardigheid te verliezen.

Envoi

Eens te meer blijkt dat Gent nood heeft aan een behoorlijke concertzaal. Het zich behelpen met kerken of een voormalige ziekenzaal knaagt aan de goede naam van het bestuur. Op de recepties na afloop van de concerten werd door oude en pasgeboren vrienden bevestigd dat mits kleine inspanningen de Floraliënhal de ideale concertzaal zou zijn, te vergelijken met Vredenburg Utrecht en PSK Brussel. En beide genoemde zalen bieden een intieme sfeer, ondanks hun ruimte met een kleine tweeduizend plaatsen. Ideaal voor elk orkest van waarde en weelde, en voor de cello in het bijzonder.

Bij de ombouw moet men niet een paleissfeer betrachten. Een geluidloze airco en moderne accommodatie voor de gasten, het publiek en de eigen mensen, meer moet dat niet zijn.

Begrepen meneer de burgemeester, waarde vriend Daniël Termont en mevrouw de schepen van Cultuur, Annelies Storms? En nu ik u toch aan de lijn heb, mevrouw Storms. Elke politicus moet op zijn gebied trachten iets te scheppen van blijvende waarde. Zo is men zeker van een ereplaats op het Forum Flandriae.

Stefanos Tsialis

Gent Festival: Het laatste Oordeel