De kosmopolitische elite kokhalst van de Vlaamse identiteit. De deconstructie van onze identiteit moet eindigen in een dystopie van een gemeenschap met vele identiteiten, zonder gemeenschappelijk verleden, zonder een gedeeld verhaal.

De Vlaming bestaat niet?

Vorig jaar liet Steven Maes, educatief medewerker van het Museum aan de IJzer, weten dat de Vlaming niet bestaat. ‘De IJzertoren vormt juist de plek om de Vlaamse identiteit ter discussie te stellen.’ Volgens Maes moet Vlaanderen inzetten op diversiteit. De verschillen tussen de mensen vormen juist de rijkdom. ‘De Vlaming bestaat niet. Net als de allochtoon en de “nieuwe Belg” niet bestaan. Dat zijn gewoon allemaal mensen met verschillende inzichten.’

Bestaat er zoiets als een Vlaamse identiteit? Dat deze vraag wordt gesteld door een medewerker van wat ooit een monument van de Vlaamse ontvoogdings- en emancipatiestrijd was, toont aan hoe diep de deconstructie van de Vlaamse identiteit is doorgedrongen. ‘Het verleden is een leugen, een gemanipuleerd verhaal.’

De Vlaamse identiteit is een aflopend verhaal…?

Marc Lebrun, historicus en prominent lid van de sp.a, windt er in De Morgen geen doekjes om. Door nadruk te leggen op Vlaamse symbolen en een gemeenschappelijk, gedeelde cultuur plaatst de N-VA zich volgens Lebrun de facto in ‘het verbindende project dat Vlaanderen steeds had moeten zijn’. De historicus twijfelt eraan of er een consensus bestaat over de symbolen en het gemeenschappelijke verhaal. Maes waarschuwt: ‘Het kan toch niet de bedoeling zijn de Vlaamse identiteit of natievorming op een dwingende en repressieve manier van bovenaf op te leggen.’

‘Dwingend’, ‘repressief’… Lebrun refereert hier heel subtiel naar de Duitse bezetting met haar poging tot Eindeutschung van het gewest. Het Vlaamse identiteitsdebat wordt niet alleen verdacht gemaakt met ontsporingen, uitwassen uit het verleden. Ieder streven naar het scherp stellen van het identiteitsverhaal wordt eveneens geculpabiliseerd tot een gesloten discours dat zou aanzetten tot uitsluiting en discriminatie. Crevits over de extra eisen aan nieuwkomers: ‘We willen geen A- en B-burgers.’ Het boek van De Wever mag dan al vlot over de toonbanken gaan, de deconstructie van de identiteit is diep in het Vlaamse weefsel doordrongen.

De transmutatie van Vlaanderen

De diversiteitsgedachte met zijn postmodernistische identiteitsbeleving is dominant aanwezig. De verbrijzeling van het identitaire is een belangrijk gevolg van de internationalisering van Brussel en Vlaanderen. Het Vlaamse ‘heimatdenken’ vormt – aldus de internationale elite – een hinderpaal voor de vrijhandel, het vrije verkeer van geld, goederen en vooral van mensen.

Om het Vlaamse identiteitsverhaal verder te demoniseren, wordt de diversiteitsgedachte tot in het absurde doorgedacht. Identiteit is niet alleen gelaagd, ze doet tevens denken aan een honingraat, samengesteld uit eindeloos veel cellen. Iedere cel vertegenwoordigt zijn eigen identiteit. Als je uitzoomt dan zie je een pallet aan sterke contrasten, uiteenlopende kleuren en een bonte verzameling van culturen.

Geleidelijk aan transmuteert Vlaanderen. De sociogenese wordt sterk aangetast en muteert naar een verzameling van vele gemeenschappen. Vlaanderen is nooit monolithisch geweest. Er zijn altijd elkaar beconcurrerende en strijdende partijen geweest, maar er bestond steeds een gemeenschappelijke deler. De gemeenschappelijke deler wordt vervangen door een veelheid en een enorme verscheidenheid aan delers. Bart De Wever: ‘Het gedeelde culturele referentiekader is vervangen door een kluwen van elkaar bevechtende proposities. Er is geen leesbare broncode waaruit een individu zou kunnen afleiden wat de gangbare normen zijn waarvan verwacht wordt dat hij of zij zich eraan conformeert.’ Onze samenleving heeft daardoor geen manier meer om buitensporige excentriciteiten en excessen krachtig af te keuren, laat staan bij te sturen, waardoor een maatschappelijke declinatie optreedt. Verwarring alom. Twee recente voorbeelden illustreren dit fenomeen.

‘Je mag een vrouw slaan met een stok.’

In de Al Ishaan moskee in Leuven zegt een imam dat het toegelaten is om een vrouw te slaan met een stok als ze niet gehoorzaamt. De imam in kwestie werd door de Moslimexecutieve geschorst. Nu blijkt dat deze moskee diezelfde imam weer in dienst heeft genomen. Volgens het stadsbestuur is er geen vuiltje aan de lucht, terwijl de veiligheidsdiensten laten weten dat er wel degelijk een salafistisch probleem is met deze imam.

In diezelfde moskee worden aan jongeren lessen georganiseerd waarbij salafistische ideeën worden verspreid. Het stadsbestuur van Leuven beweert daarvan niet op de hoogte te zijn, terwijl de lesgever in kwestie op zijn Facebookprofiel gewoonweg aangeeft dat hij tijdens de lessen in de moskee salafistisch gedachtegoed verspreidt. De stad Leuven en de plaatselijke politie adviseren om de moskee toch open te houden omdat er niets aan de hand is, terwijl Liesbeth Homans de erkenning wil intrekken omdat er extreem, ontoelaatbaar gedachtegoed wordt verspreid. Werkelijk hallucinant. Stel je eens voor dat er een geestelijke tijdens een eucharistieviering zou zeggen dat het toegelaten is om zo nu en dan eens een vrouw met een stok af te ranselen. De roodgroene goegemeente zou walgen van verontwaardiging en de VRT zou het probleem dagenlang in de ether gooien. Selectieve verontwaardiging.

Nodig eens een pedofiel uit…

Dorianne Ayssems – presentatrice en DJ bij de zender MNM (VRT) – zou graag eens in haar programma ‘Generation M’ een pedofiel aan het woord laten… een misdadiger. Bij de VRT – de staatszender waar wij belastingen voor betalen – is men het idee genegen. Ayssems zegt in De Standaard: ‘Ik heb veel respect voor wie de moed heeft om daarover te getuigen. Tegenwoordig is er zo weinig inleving in anderen.’ Ik verzin het niet. Het staat er echt. Wat verder laat de VRT-presentatrice weten: ‘Wat zou ik graag vrijende jongeren bespioneren.’ Als dat geen voorbeeld is van een maatschappelijke declinatie…

Het cultuurrelativisme neemt de overhand. Normen en waarden worden stuk gerelativeerd. Onze normen en waarden zijn niet meer dominant, terwijl deze van de migrantengemeenschappen niet in twijfel worden getrokken, hoe aberrant deze ook mogen zijn.

Richtinggevend metaverhaal

In de publieke ruimte gelden waarden en normen zoals die in onze verlichte grondwet zijn neergeschreven. Niemand kan putten uit eigen gemeenschap of cultuur om rechten te verwerven. Nieuwkomers moeten Nederlands leren en kunnen het burgerschap krijgen als ze voldoen aan een aantal voorwaarden. Maar dit alles klinkt nogal hol indien er geen ‘richtinggevend metaverhaal’ is, dat cohesie en richting aan onze samenleving geeft. Deze discussie moet dringend ten gronde worden gevoerd. Het opstellen van een Vlaams canon kan daartoe een eerste stap zijn, als hij niet vervalt tot het opstellen van een simplistisch lijstje van Vlaamse verwezenlijkingen en lekkernijen. Het opstellen van een Vlaams canon moet een aanzet zijn tot een richtinggevend discours over datgene wat ons verbindt.

Steven Maes

Schaft Vlaanderen zich af ?