In deel I schetste ik de woelige beginjaren van Paul Gheysens en Ghelamco en had ik het over zijn eerste voetstappen in de Poolse vastgoedwereld en over de rechtszaak, valsheid in geschrifte, fiscale en sociale fraude. Ook het politiek gesjoemel, waarbij vooraanstaande politici bouwvergunningen voor Paul Gheysens tot zelfs in Polen regelden, kwam aan bod. In deel II ging ik dieper in op de Russische connectie van Ghelamco en Paul Gheysens en de herovering van de Belgische markt. Deel III werd gewijd aan twee op zijn zachts gezegd vreemde transacties in Brussel. In het vierde en laatste deel van deze tetralogie over Ghelamco en Paul Gheysens heb ik het over Pauls dure hobby, paardenfokkerij, en belicht ik de plannen voor de bouw van een tweede golfterrein in Knokke.

De Knocke Arabians

Zoals reeds eerder geschreven richtten Paul Gheysens en Ghelamco zich begin deze eeuw met Pools (Russisch?) kapitaal op de Belgische markt. Knokke-Heist is een van de eerste gemeenten waar Ghelamco bouwprojecten realiseert en is ook de gemeente waar Gheysens zijn stoeterij en kweekstal Knocke Arabians uitbouwt.

De naamloze vennootschap Zoutekreken – verwijzend naar ‘Het Zoute’, het exclusiefste deel van Knokke-Heist – werd eind 2004 opgericht met als doel bouwprojecten te realiseren in Knokke. Nog geen jaar later werd het doel van de vennootschap aangepast en ‘Het houden en fokken van dieren onder meer paarden, het uitbaten van een manege, het verhuren van dieren en het uitbaten van een koetserij(sic) en ceremonie’ toegevoegd. Paul Gheysens koopt voor zijn stoeterij de boerderij ‘De Kalkhoeve’ eigendom van de toenmalige schepen van Ruimtelijke Ordening en Stedenbouw, Gilbert De Groote. Als Knokse politieke binnenkomer kan dat tellen voor iemand die straks nogal wat bouwvergunningen goedgekeurd moet krijgen.

Dure hobby

De paardenfokkerij is een uit de hand gelopen hobby van Paul Gheysens, maar dan wel een vrij dure. De stoeterij behoort tot de drie beste ter wereld, iets wat de weinige Belgische bezoekers ervan zonder enige twijfel beamen. De stallen zijn er properder dan menig badkamer en verspreiden minder geur dan het gros van de publieke toiletten. Het gras is netter gemaaid dan het beste golfterrein en de verblijfsvertrekken kunnen dienen als voorbeeld voor de renovatie van het Witte Huis.

In 2012 won hij met zijn hengst QR Marc het ‘International Arabian Horse Championship’ in Dubai. In een artikel in Het Nieuwsblad in 2017 laat Paul Gheysens optekenen dat het zaad van de hengst QR Marc gemiddeld 800 keer per jaar merries kunstmatig bevrucht tegen 8000 euro per transactie. Een inkomst van 6,4 miljoen euro per jaar. Vreemd want in geen enkel boekjaar van nv Zoutekreken is dergelijke jaarlijkse inkomst terug te vinden. QR Marc is de grootvader van het Arabische toppaard Gallard J. die Gheysens kocht voor 4 miljoen dollar van de Belgische Christine Jamar uit Balen (eventueel via een tussenpersoon). Paul zegt dat zijn Knocke Arabians een goudmijn is. Doch voor mij lijkt het eerder een gouddrain.

In De Tijd van 23 juli 2022 staat over de jaarrekening van de nv Zoutekreken te lezen: ‘Uit een akte in het Staatsblad blijkt dat Gheysens toen een kapitaalverhoging van 20 miljoen euro doorvoerde. Daarop volgde een kapitaalvermindering om 30 miljoen euro overgedragen verliezen uit het verleden aan te zuiveren…’ Dit is niet correct. De nv Zoutekreken had in 2017 een negatief eigen vermogen van 22 miljoen euro (het verschil tussen ingebracht kapitaal + reserves en het over te dragen verlies). Waarna in 2018 een kapitaalsverhoging van 24 miljoen euro werd doorgevoerd. Daardoor had nv Zoutekreken terug een positief eigen vermogen. (Slechts voor 1 boekjaar).

De nv Zoutekreken had in 2020 een gecumuleerd over te laten verlies van -36.373.723 euro. De vennoten namen 30 miljoen verlies over, — dat is geen kapitaalsvermindering, maar een boekhoudkundige constructie om een deel van de gecumuleerde verliezen naar de vennoten te verschuiven – en voerden een kapitaalsvermindering van 10 miljoen euro door. Zo vertoonde de jaarrekening van 2021, met het verlies van dat jaar -2.882.632 euro, een gecumuleerd over te dragen verlies van -9.256.355 euro en een eigen vermogen van 7,7 miljoen euro. Paul Gheysens noteert met zijn fokkerij dus 39,2 miljoen euro verlies op 17 jaar tijd wat neerkomt op 2,3 miljoen euro verlies per jaar. Van een dure hobby gesproken.

De Rus Suleiman Kerimov

Het is geen geheim dat wijlen graaf Leopold Lippens, burgemeester van Knokke van 1971 tot 2021, van zijn gemeente het Europese Dubai wou maken. Daarom droomde Graaf Lippens luidop van 2000 Luxe hotelkamers en een tweede golfterrein, want in de prestigieuze Royal Zoute Golf Club, nummer vijf op de Europese ranglijst van Golfterreinen, stonden 700 kandidaat spelers op een wachtlijst.

Leopold Lippens wou dit begin deze eeuw oorspronkelijk zelf realiseren met zijn naamloze vennootschap Compagnie Het Zoute, maar begin 2007 belandt het in de portefeuille van Ghelamco en Paul Gheysens. Rond deze switch circuleert in Knokke een wild gerucht.

In de nasleep van het Fortisdrama verschijnt in 2009 in De Standaard een artikel waar Francis Prégardien voorzitter van vzw Association De Défense Des Actionnaires De Fortis (Adaf) en andere gedupeerde investeerders een link insinueren tussen het investeringsverlies in Fortis (690 miljoen euro) van de superrijke Russische oligarch Suleiman Kerimov en compensaties via vastgoed in Knokke. Dergelijke artikels werden in Knokke veel gelezen. Er wonen of verblijven daar nogal wat gedupeerde Fortis-investeerders. Dat er toentertijd weinig onderscheid gemaakt werd tussen Russische oligarchen en de Russische maffia blijkt uit een artikel uit Het Nieuwsblad in 2008 dat blokletterde: ‘Voorzitter Fortis vreest Russische maffia’.

Maurice Lippens, broer van de voormalige burgemeester van Knokke Leopold Lippens, is naast voorzitter van Fortis ook voorzitter van het familiebedrijf van Lippens’ nv Compagnie Het Zoute, dat vele projecten in Knokke stuurt en beheert. Het gerucht van vastgoedcompensaties voor Kerimov werd vooral gevoed omdat hij, onverwachts en voor velen onbegrijpelijk, plots zijn klacht tegen Fortis intrekt. Omdat dit samenvalt met de overname van het golfproject en enkele op stapel staande lucratieve Knokse projecten van Ghelamco dat toen hoofdzakelijk actief was in Polen, Oekraïne en Rusland, zijn velen er in Knokke van overtuigd dat er een link bestaat tussen Kerimov en Gheysens.

Ik ben daar niét van overtuigd omdat de timing niet exact klopt. Het enige wat mij mogelijk lijkt, mocht er al een link zijn tussen Kerimov en Gheysens, is dat een eventuele compensatie startte met de eerste investering van 400 miljoen euro van Kerimov’s Zwitserse dochteronderneming Millenium Group in het toen noodlijdende Fortis. Dan klopt de timing wel enigszins en is de compensatie evenwichtiger. Dat het één met het andere gelinkt is, daar bestaan geen bewijzen van en het kan ook niet hard gemaakt worden. Wel verklaarde Paul Gheysens vorig jaar in de media dat hij in Knokke een nog te ontwikkelen grondreserve van 500 hectaren in portefeuille heeft. Dat is opmerkelijk veel voor één projectontwikkelaar in een relatief kleine kuststad.

Een tweede Knokse golfterrein

In elk geval komt het prestigieuze project voor de bouw van een tweede Golf in Knokke in handen van Paul Gheysens. Daarvoor richt hij de naamloze vennootschap Leisure Propety Invest op, die volgens de jaarrekening in zijn eerste jaar reeds voor 7 miljoen euro aan gronden aankoopt, bestemd voor ontwikkeling. In 2010 verklaarde Paul Gheysens in de media dat zijn firma Leisure Propety Invest 160 hectaren grond voor de ontwikkeling van de tweede golf aankocht. Het project dat in totaal 210 hectaren omvat is gelegen in het poldergebied tussen de Natiënlaan, de spoorweg en de Kalvekeetdijk in Knokke. De jaarrekening van Leisure Propety Invest van 2021 spreekt inmiddels over 60 miljoen euro gronden voor ontwikkeling. De vennootschap heeft 5 dochterondernemingen 100 procent in eigendom: Golf Amenities , Golf Co Re, Golf Hotel RE, Golf Hotel Units RE, Golf Mice RE, allemaal opgericht op 10 september 2021.

Na een lange administratieve weg ligt de omgevingsvergunning voor de golf nu ter goedkeuring op het bureau van Vlaams minister voor omgeving Zuhal Demir, die uiterlijk op 3 augustus van dit jaar beslist. Zoals vorige week reeds werd gerapporteerd in diverse media is er één buur, Peter Taffeiren, die een 100 pagina’s tellende klacht indiende. De heer Taffeiren weigert momenteel elk interview, hult zich in stilzwijgen en rekent op een negatief advies van de minister.

We konden in Knokke toch enkele reacties over het project sprokkelen, maar ook hier leeft de omerta van de angst en wil iedereen anoniem blijven. (artikel vervolgt onder foto)

Waar het AZ Zeno een dure verplichte doorkijk naar de polders moest bouwen, mag Ghelamco het terrein helemaal ophogen.

Bescherming van het polderlandschap

Een anonieme bron binnen het Algemeen Ziekenhuis Zeno (AZ Zeno) omschrijft het bouwdossier van de golf als een onvoorstelbaar staaltje administratieve losbandigheid. Toen AZ Zeno zijn nieuwe ziekenhuis bouwde – oplevering 2018 in hetzelfde gebied achter de Natiënlaan – verplichtte de administratie het ziekenhuis op palen te bouwen om zo een landschappelijke doorkijk naar het polderlandschap te bewaren. We werden verplicht om zogenaamde vistas (landschappelijke doorkijken) te laten, vertelt de bron. Het bouwen op palen was een meerkost van ettelijke miljoenen euro’s, waarvan de helft overheidsgeld – lees ons belastinggeld. Nu mag Paul Gheysens in diezelfde zone vlak naast het ziekenhuis de grond met 1 tot 3 meter verhogen. Zo wordt de doorkijk naar de polders volledig weggenomen. Ook in het nieuwe GRUP zou het bewaren van een open zicht op de polders vanuit de Natiënlaan verplicht zijn.

Er zou in het omgevingsdossier van Paul Gheysens sprake zijn van minimum 2 miljoen kubieke meter nieuw aan te voeren grond, dat zijn +/- 200.000 vrachtwagens. Om dit visueel voor te stellen, betekent dat een file vrachtwagens (10m3) van Knokke tot in Barcelona om grond aan te voeren voor een onnatuurlijke verhoging van het polderlandschap te Knokke. Bij AZ Zeno verslikten ze zich in hun koffie toen ze vernamen dat Paul Gheysens een positief advies kreeg voor zijn project bij de Gewestelijke Omgevingsvergunningscommissie (GOVC) en bij de Afdeling Gebiedsontwikkeling, Omgevingsplanning en -projecten (GOP). Wordt hier met twee maten en gewichten gewogen of betreft het hier een klasse-administratie, waar de rijke klasse met politieke connecties volgens andere maatstaven beoordeeld wordt?

Illegaal aangevoerde gronden

Een anonieme bron in het gemeentebestuur heeft dan weer de mond vol over de gronden die nu reeds aangevoerd werden op de site van de nieuwe golf. Daar zou geen vergunning voor bestaan en er zou ook geen vergunning in aanvraag zijn. De illegaal gedumpte gronden, een berg van naar schatting +/- 800.000 m3, is afkomstig van andere projecten van Paul Gheysens, maar niemand weet van 100% zeker van waar. Stel je voor dat er PFAS in zit! Deze berg aarde ontneemt nu gedeeltelijk het zicht op het polderlandschap. Naar verluidt zou Paul Gheysens de polders met enkele beschermde graslanden van de golfsite eerst verhogen met 1 meter ‘Knokse aarde’ – de illegaal gedumpte grond aangevuld met nog uitgegraven grond binnen het project – om het dan te bedekken met een ecodoek en daarna nog extra te verhogen naar een glooiend golflandschap, met hoogtes van minimum 1 meter tot max 7 meter boven het maaiveld. Wordt na 3 augustus 2022 ongetwijfeld vervolgd.

Gelden in Knokke andere normen?

Ter afsluiting nog even dit. In een dossier van kunstenaar Wim Delvoye te Melle, dat ik persoonlijk opvolg, werd de kunstenaar door de rechter in beroep veroordeeld voor het verhogen van het reliëf in een bos, dus niet in een open landschap. Ook werd hij veroordeeld voor het illegaal aanvoeren van grond op zijn domein (het betrof in dat dossier maar enkele duizenden m3) Hij kreeg een boete, moest de reliëfverhoging afgraven en de aangevoerde gronden op straffe van een dwangsom verwijderen. Voor Paul Gheysens gelden kennelijk andere normen.

Suleiman Kerinov

Paul Gheysens, deel IV: de Knokke-files