Een jonge software engineer is verontwaardigd. Zijn bedrijf pakt kwesties van gender & race hardhandig aan: de managers worden stiekem en zonder discussie verplicht nieuwe richtlijnen uit te voeren over hoe vrouwen en etnische minderheden voor te trekken. Hij schrijft er een interne memo over, stuurt die naar de betrokken echo chamber, de memo wordt gelekt, er komt veel heisa over. De volgende werkdag wordt hij ontslagen. En de heisa wordt wereldwijd. Er zijn weinig mensen die Google verdedigen in het conflict met James Damore over de gender gap in het bedrijf.

Uit liefde voor Google

Zijn verontwaardiging is groot. Niet alleen lijken in de diversiteitscursus de mannelijke deelnemers te worden aangezien als Neanderthalers die eindelijk moeten leren hoe dagelijks om te gaan met vrouwen. Niet alleen dreigen de voorgestelde maatregelen qua aanwervingen en promoties illegaal te zijn. Niet alleen zijn de (niet bediscussieerbare) premissen van de cursus volgens Damore verkeerd, onwetenschappelijk. Niet alleen dreigt er een sfeer van conflict en onderling wantrouwen te ontstaan binnen het bedrijf. Maar vooral, de geheimzinnige en autoritaire sfeer in heel de operatie staat dwars op de zogenaamd ‘open’ cultuur van Google. In hun jaarrapport 2015 zijn ze er zo fier op: die open cultuur die leidt tot creativiteit. Blijkbaar gelooft Damore er zelf meer in dan CEO Sundar Pichau.

Damore – nomen est omen – ziet zichzelf niet als een rebel of beeldenstormer, maar als een bruggenbouwer (uit liefde). Hij ziet de Google-gemeenschap en de Amerikaanse samenleving als door en door gepolariseerd en wil door openheid de kloof verkleinen. De samenleving lijdt onder de cultural/political divide, waar de bestrijders van de gender gap hun kant hebben gekozen, en ondertussen strategische posities in de media, in de cultuur, en nu ook in de grote bedrijven hebben veroverd.

Pas op voor de ‘angry mob’

In een interview met CNBC (15-08-2017) zegt hij dat niemand van het upper management het zich kon veroorloven hem te verdedigen. De premissen van de omstreden diversiteitscursus ter discussie stellen wordt beschouwd als leaning to the right. Geen manager die zich daaraan wil verbranden, uit angst de angry mob over zich heen te krijgen. Google boycotten vindt Damore niet gepast, het is de hele cultuur van Google zelf die moet veranderen.

In dit (lange) interview is het CNBC er vooral om te doen de zachtaardige Damore te plaatsen (framen) in de culturele strijd: “Hoort hij bij de Alt-Right? …steunt hij de oproep uit die hoek om Google te boycotten? …steunt hij Trump?” James Damore vreest dat hij nu op een blacklist terecht is gekomen. Binnen het zogenaamd open, progressief en inclusief maatschappijmodel is het gevaarlijk om een dissidente stem te laten horen. Het scenario is bekend: wij zijn zó inclusief dat we jou uitsluiten.

In dit dwingende diversiteits-en inclusiviteitsdenken dient de gender gap beschouwd te worden als bewuste of, bijna nog erger als onbewuste discriminatie. Voor vrouwen is dit vreselijk. De politieke strijd wordt op hun rug uitgevochten.

Wij zijn slecht, en wie dit ontkent is nog slechter

Met zijn diversiteitstrainingen zegt Google als het ware: “Wij zijn slecht, moreel slecht, wij bestaan een kleine 20 jaar en hebben slechts 30 % tech-vrouwen in dienst! kijk eens hoe slecht wij zijn, wij moeten veranderen!”

Wat meent James Damore? “Wij zijn niet zo slecht, wij kunnen de zaken open en objectief onderzoeken, de kwestie bespreken, wij kunnen fier zijn op wie, wat en hoe we zijn. Wij kunnen de gender– en de divide-kwestie ‘demoraliseren’, uit het morele veld lichten. We moeten ophouden deze zaak in termen van goed en kwaad te zien, we moeten ze bespreekbaar maken. Meer feitelijkheid, meer redelijkheid, geen taboes, dat is goed voor iedereen.” Het impulsieve antwoord van Google: You are fired!

Door af te wijken van de cultuurrichtlijnen zou James Damore vrouwen pijn hebben gedaan. Daarvoor moet hij worden gestraft. Susan Wojcicki, CEO van YouTube, vertelt in een tranerige column dat ze bijzonder veel pijn leed door zijn memo. Het deed haar denken aan al de kwetsuren en kaakslagen die ze heeft opgelopen in die kwade mannenwereld, en de solidariteit met andere slachtoffers welt op in haar gemoed. Terwijl Damore in zijn memo juist claimt dat minder emotionaliteit en meer rationaliteit de werkomgeving ten goede komt.

Google’s culturele revolutie, een wake up call

De culturele revolutie die Google aan het doorvoeren is, die doet vrouwen pas kwaad. Dat beleid kweekt taboes rond het verschil tussen vrouwen en mannen. Het roept twijfels op over de kwalificaties van vrouwen, en over de legitimiteit van hun posities. Het hitst de geesten van mannen op tegen vrouwen en verstoort de samenwerking. Voor vrouwen is dit even fnuikend als quota. Het associeert vrouwen met kinderachtige trainingen waar ingespeeld wordt op het onbewuste van de medewerkers. Het verplicht mannen zich te schikken naar simplistische handleidingen van social engineering. Het beledigt de mannen in de organisatie. En vooral, het maakt vrouwen meer ‘anders’ dan zij zijn. Het is een parodie geworden van waar het in de strijd voor vrouwenrechten ooit om ging. Grappig is wel dat Damore zich in zijn rechten als werknemer tegenover Google laat bijstaan door een allochtone topvrouw.

Laat de Google-rel ook een wake up call zijn voor gendertrainers: informatie en discussie over de verschillen tussen, of de competenties van mannen en vrouwen zijn niet het probleem, maar het horen geen geheime seances te zijn waar hersenspoeling plaatsvindt. Alleen, zo gebruikt Google ze blijkbaar wel en dat zint de intelligente jonge mannen niet. En ze hebben groot gelijk. Hopelijk verliezen de meest creatieve, de slimste en de workaholics hun goesting niet om bij Google en andere High Tech-bedrijven te werken.

Als jongens en mannen hun drive voor tech verliezen, dan hebben we pas een probleem. In Silicon Valley is Atlas Shrugged van Ayn Rand een populair boek. Bij Google zouden ze moeten weten wat er gebeurt als de meest gedrevenen het opgeven. Niet dus.

Susan Wojcicki

De gendergrap: Google bewijst vrouwen geen dienst