De ECB is één van de 7 hoofdinstellingen van de Europese Unie en is de centrale bank van de 19 landen van de Europese Unie die de euro gebruiken. De taak van de ECB is het monetaire beleid in de eurozone te voeren en dat houdt onder andere het vaststellen van de rentevoet in, maar ook het opkopen van staatsschulden en beïnvloeden van de inflatie.

Belangenvermenging

Volgens de mededelingen van de ECB bleek dat in 2020 13 van de 25 leden van de Raad van Bestuur nog steeds zelf handelden op de beurs. In bepaalde gevallen belegden ze ook in staatschulden die de ECB opkoopt of in bedrijven waarvan de ECB de schuld opkoopt.

Om belangenverstrengeling te voorkomen horen de ECB-toplui eigenlijk enkel via vermogensbeheerders te beleggen. Dit om te voorkomen dat ze zelf effecten of schuldpapier in handen krijgen die voordeel ondervinden van de opkoopprogramma’s van de ECB. Bij veel centrale banken is het absoluut verboden om zelf te beleggen in aandelen, obligaties of afgeleide beleggingsproducten. In de Verenigde Staten is dit zelfs tamelijk recent omwille van schandalen met zelfverrijking en handel met voorkennis.

Dit neemt niet weg dat bij een summier onderzoek door Reuters twee leden van de Raad van Bestuur staatsleningen bezaten die vielen onder de massale aankopen door de ECB. Dit zijn investeringen waarvoor voorafgaandelijke goedkeuring door het Ethics Committee nodig is. Vier leden van de Raad van Bestuur belegden in aandelen waaronder een aantal bedrijven waarvan de ECB via het Corporate Sector Purchase Programme (CSPP) de schuldpapieren opkocht als onderdeel van de pandemiemaatregelen.

Ons kent ons

Het Ethics Committee wordt aangesteld door de Raad van Bestuur en telt twee voormalige leden van diezelfde Raad van Bestuur van de ECB: de Ierse voormalige centrale bankier Patrick Honohan en de Finse ex-Eurocommissaris Erkki Liikanen. Een ander lid is de Amerikaanse advocate Virginia Canter, Chief Ethics Counsel bij de lobbygroep Citizens for Responsibility and Ethics in Washington (CREW) die dezelfde functie al uitoefende bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF) toen ECB-voorzitster Christine Lagarde daar de plak zwaaide.

Kortom, echt veel vertrouwen wekt het Ethics Committee niet op. De extreemlinkse Europarlementariër van de voormalige Franse communisten Manon Aubry hekelde daarom de huidige ons-kent-ons-benadering. Aubry wil een onafhankelijk EU-orgaan dat alle ethische onderwerpen betreffende EU-ambtenaren en EU-toplui zal aanpakken.

Groenlinkse activisten zeer mild voor ECB

De terughoudendheid van ngo’s valt op. Normaal ageren deze heel fel tegen vermeende corruptie, zelfverrijking of belangenconflicten. Activisten beweren dat ‘nog geen misbruiken werden vastgesteld’ en weigeren in te zien dat de huidige toestand de deur open zet naar indringende vragen inzake belangenvermenging.

De bekendste groenlinkse ngo die altijd sterk pleit voor transparantie rond de EU, Corporate Europe Observatory (CEO), verklaarde via haar analist Kenneth Haar dat ‘er geen nood is om de ECB-regels compleet te veranderen wat betreft private financiële transacties.’ Zo’n uitspraak is bijzonder merkwaardig. Wel suggereerde Haar om het werken met een vermogensbeheerder verplicht te maken. Ook andere anders zeer luidruchtige groenlinkse activisten zoals Alessia Del Vasto van de Positive Money Europe en de Poolse groene Europarlementariër Sven Giegold willen die vermogensbeheerder verplicht maken.

Die algemene terughoudendheid van drukkingsgroepen is vreemd. Positive Money lobbyt anders vooral heel agressief bij de ECB om klimaatdoelstellingen door te drukken. Het feit dat de ECB onder Christine Lagarde permanent over de Green Deal, klimaatverandering en ‘sustainable development goals’ (SDG’s) propaganda maakt zal daar niet vreemd aan zijn. Bovendien subsidieert de Europese Commissie Positive Money met 66.000 euro per jaar. De andere financiers van de ngo zijn de Open Societies Foundation van de controversiële valutaspeculant George Soros (met 62.000 euro) en de European Climate Foundation (ECF) (met 42.000 euro).

ECF is ook een spin in het web van de klimaatlobby bij de EU. ECF groeide met geld van de Nederlandse Postcodeloterij en subsidies van de Europese Commissie uit tot één van de machtigste lobby’s bij de EU. Ook het reeds vermelde CEO ontvangt jaarlijks 178.000 euro van Soros’ Open Societies Foundation.

Gevoelige kwestie

Die banden met valutaspeculant George Soros en diens invloed binnen het Europees Parlement en allerlei organisaties in en rond de EU is een zeer gevoelig onderwerp. Zo overschaduwde de zogenaamde ‘Soros-puppets-tweet’ van Sloveense premier Janez Janša de EU-top van 21 en 22 oktober.

Enerzijds volgden meteen beschuldigingen van antisemitisme omdat Soros een van origine Hongaarse Jood genaamd Gyorgy Schwartz is. Anderzijds maakte de Nederlandse premier Mark Rutte zich ontzettend boos omdat zijn recent overleden vriend en liberale Europarlementariër Hans van Baalen (zeer actief met pro-EU-campagnes in Polen, Hongarije en Oekraïne) op het lijstje stond.

Over de al dan niet kwalijke invloed van Soros volgde echter geen debat. Daar brandde niemand in de Europese media zijn vingers aan.

George Soros

Dat dit privé-beleggen serieuze ethische vragen oproept en een zeer strikte deontologische code zich opdringt is voor de acolieten van Soros echter geen probleem. Erg consequent klinkt het alvast niet. Wie is hun gulle weldoener die de Hongaarse premier Viktor Orbàn en de Sloveense premier Janez Janša zo verfoeien?

George Soros verdiende in 1992 1,5 miljard dollar op één maand door te speculeren tegen de Britse pond. Soros viel de pond en andere Europese munten in de Europese muntslang aan omdat ze volgens hem te hoog noteerden ten opzichte van de Duitse mark. De pond ging ten onder en de crisis bij de Europese Commissie was zo groot dat zelfs econometristen vele nachten op hun kantoor kampeerden rond Zwarte Woensdag.

The Bank of England moest haar munt met 15% devalueren en miljoenen Britse spaarders en kleine bedrijven waren de dupe. Op enkele maanden tijd verdiende Soros zo rond de 7 miljard dollar aan zijn valutaspeculatie. Later deed hij hetzelfde nog eens over met aanvallen op munten zoals de Finse mark in 1996. In 1997 veroorzaakte hij de Aziatische crisis die tal van Aziatische munten in waarde halveerde en landen als Thailand, Maleisië en Indonesië in een jarenlange economische crisis dompelde. Allemaal uit pure hebzucht.

Interne meningsverschillen

Ook ECB-voorzitster Christine Lagarde is trouwens niet van onbesproken gedrag. In december 2016 werd ze als directeur van het IMF veroordeeld voor ‘schuldig verzuim’ in een dossier uit 2007 over haar rol als minister van Financiën bij de uitbetaling van een enorme schadevergoeding aan de Franse ex-politicus Bernard Tapie in het kader van de verkoop van de voormalige staatsbank Crédit Lyonnais.

Lagarde kwam voor een rechtbank van twaalf politici en drie magistraten. Het Cour de Justice de la République (CJR) is een Franse rechtbank die zaken van ministerieel wangedrag berecht. Het CJR veroordeelde Lagarde voor schuldig verzuim, maar sprak geen straf uit.

De woordvoerder van de ECB zei aan het persagentschap Reuters dat de centrale bank haar deontologische code bekijkt en deze in overeenstemming brengt met de nationale overheden van de lidstaten. De zes uitvoerende bestuursleden en de 19 gouverneurs van de deelnemende centrale banken zijn gebonden aan een gedragscode uit 2019.

Na het plotse vertrek van de doctor in de economie Jens Weidmann als voorzitter van de Deutsche Bundesbank uit de Raad van Bestuur van de ECB eind dit jaar telt deze een tegenstander van advocate Lagarde minder. In zijn ontslagbrief vermeldde Weidmann ‘schwierigen Diskussionen’ in de Raad van Bestuur van de ECB. Met name qua inflatiebeleid en de oprukkende politisering van de ganse organisatie verschilde de Duitse centrale bankier sterk van mening met ex-politica Lagarde.

Sven Giegold

Top ECB belegt ongegeneerd met voorkennis