69 procent van de studenten in het tweede jaar psychologie aan de Universiteit van Gent oordeelt positief over het vak ‘Cultuur- en Maatschappijkritiek’. Deze groep beoordeelt de lessen van de internationaal bekende psycholoog Mattias Desmet als goed tot zeer goed. 20 procent vindt de lessen gemiddeld. De overige studenten evalueren negatief. Dat blijkt uit de studentenevaluaties zelf, die Doorbraak kon inkijken.

Uit de lesevaluatie blijkt dat de studenten Mattias Desmet een eigenzinnige prof vinden. Toch antwoordt 87 procent onder hen dat Desmets houding tegenover hen correct was, en maar liefst 91 procent dat Desmet voldoende aanspreekbaar was. Van de 430 studenten namen 248 deel aan de evaluatie-enquête in het academiejaar 2021-2022. Voldoende om de evaluaties ontvankelijk te verklaren.

De positieve toon resoneert ook in de invulvelden waar studenten inhoudelijk commentaar kunnen geven. Wat terugkomt, is dat studenten geprikkeld worden door Desmets stijl van lesgeven en door de inhoud van zijn boek. Uit de meerkeuze-evaluatie blijkt dat 88 procent van de studenten zegt akkoord of helemaal akkoord te gaan met de stelling ‘ik werd aangezet tot kritisch denken’.

Wel zijn er in de inhoudelijke commentaren in het invulveld ook enkele uiterst negatieve neergepend. Die komen erop neer dat Desmets houding té eigengereid is en hij te weinig ruimte laat voor kritiek. Deze commentaren zijn in de minderheid – een tiental op meer dan vijftig ingevulde. De overige zijn ofwel genuanceerd kritisch en zeggen dat Desmet neutraler en breder moet doceren, maar dat hij wel open blijft staan voor tegenwerpingen. Of zijn erg lovend.

‘Oordeel van opleidingscommissie zelf’

Dat de ‘negatieve’ studentenevaluaties sterk in de minderheid en dus niet relevant zijn in Desmets evaluatie, besefte ook de onderzoekscommissie van de faculteit psychologie al in het najaar, toen de procedure werd opgestart. Desmet werkte volledig mee en overhandigde alle opnames van zijn lessen, zo staat in het verslag van die commissie te lezen. ‘Omdat er in de studentenevaluaties geen aanleiding toe was en om geen precedent te scheppen, besloot de commissie om de lesopnames niet mee in de analyse te betrekken’, zo schrijft de onderzoekscommissie.

Gevraagd om een reactie, zegt woordvoerder Tine Dezeure van de Universiteit Gent: ‘De opleidingscommissie heeft niet beweerd dat studenten de lessen van Mattias Desmet te eenzijdig vonden. Het is de opleidingscommissie zelf die, na screening van het lesmateriaal, heeft geoordeeld dat in het vak Cultuur- en Maatschappijkritiek meer referentiekaders aan bod moeten komen in functie van het bereiken van de eindcompetenties bij de studenten tweede bachelor.’

Neutraal handboek

Daarmee wordt het verhaal dat Mattias Desmet slecht ligt bij zijn studenten officieel genuanceerd. Dat verhaal werd in het najaar van 2022 in sommige media gebruikt om Desmets reputatie te beschadigen. Een officiële klacht van enkele studentenvertegenwoordigers ligt mee aan de basis van de tuchtprocedure tegen Mattias Desmet. Een kleine maand geleden besliste de faculteit psychologie dat Desmet het vak niet meer voltijds mag geven. Ook mag hij zijn bekende boek ‘Psychologie van het totalitarisme’ niet meer in de bestaande vorm als lesmateriaal gebruiken.

Een andere commissie van de Universiteit Gent die zich boog over de wetenschappelijke integriteit van Desmet, wilde niet definitief oordelen over Mattias Desmet. De beslissing om Desmet in zijn lessen te beperken ligt met andere woorden volledig bij de faculteit psychologie zelf. De onderzoekscommissie suggereert de faculteit om een neutraler en internationaal erkend handboek te gebruiken voor het vak Cultuur- en Maatschappijkritiek.

Tine Dezeure

Meerderheid van zijn studenten kan Mattias Desmet wél appreciëren