Vorige week raakte bekend dat het financiële internetbedrijf PayPal van plan was gebruikers te beboeten voor het verspreiden van ‘misinformatie’. Dat is tegenwoordig een paraplubegrip voor afwijkende meningen. PayPal zal uiteraard zelf uitmaken wat fout is en wat niet.

Het bedrijf maakt al jaren bepaalde klanten het leven zuur, bijvoorbeeld als die van mening zijn dat het verschil tussen man en vrouw geen grijs gebied is, maar een biologisch gegeven. Ook wie bedenkingen heeft over coronavaccinaties of lockdowns niet als een juiste maatregel beschouwt, kan maar beter geen PayPal-account hebben.

Lat nog hoger

PayPal wilde onlangs de lat nog hoger leggen met een nieuwe en aangescherpte ‘Acceptable Use Policy’ (AUP). Het maakte bekend in november een nieuw verbod in de gebruikersvoorwaarden te zullen zetten op ‘het verzenden, posten of anderszins publiceren van berichten, inhoud of ander materiaal dat misinformatie bevat’. Genderidentiteit en seksuele oriëntatie zijn expliciet beschermde categorieën.

De klap op de vuurpijl was het voornemen boetes uit te delen aan klanten die specifiek deze gebruikersvoorwaarden zouden overtreden. ‘Schending van de regels tegen misinformatie en haatspraak kan met 2.500 dollar per gebeurtenis worden beboet, die PayPal rechtstreeks van uw tegoed kan halen’, luidde de tekst die in de AUP zou worden opgenomen.

Uiteindelijk is PayPal niets meer of minder dan een bank die online transacties verzorgt. Dat het bedrijf in het verleden neonazigroepen en terroristische organisaties weigerde als klant, valt te begrijpen. Maar aan dit voorgestelde boeteconcept is juridisch en qua aantasting van de vrijheid van meningsuiting zoveel tegelijk fout, dat PayPal de deuren wel had kunnen sluiten als het had volhard. Aangezien zowel de reputatie als de beurskoers van het bedrijf meteen na de bekendmaking van dit plan stevige averij opliepen, trok PayPal het idee van de boete bliksemsnel weer in.

Niet de eerste keer

Toch was dit niet de eerste keer dat PayPal de fout inging. Afgelopen september werd het Amerikaanse bedrijf op de vingers getikt door een dertigtal Britse parlementariërs. Zij beschuldigden het van ‘georkestreerde en politiek gemotiveerde aanvallen op groepen die opkomen voor de vrijheid van meningsuiting’.

Aanleiding was het sluiten van de PayPal-rekeningen van twee websites over actualiteiten; de ‘Daily Sceptic’ en de ‘Free Speech Union’. Beide zijn eigendom van de bekende Britse journalist Toby Young. Hij beschreef in opinieblad De Spectator hoe hij financieel dreigde te worden gecanceld. De rekeningen van zijn sites waren zonder tekst en uitleg opgedoekt,. Hij kon nergens verhaal halen. Niemand van PayPal verwaardigde zich om te reageren op zijn vragen…

Demonetiseren

Er was eerder al een Britse oudervereniging financieel gecanceld, of ‘gedemonetiseerd’ zoals dat nu heet – niet te verwarren met gedemoniseerd, al liggen overeenkomsten voor de hand. Demonetiseren is een nieuw woord voor het uitsluiten van het betaalverkeer van groepen of personen met een onwelgevallige mening. Genoemde oudervereniging, ‘UsForThem’, komt op voor de rechten van ouders, en had onder meer campagne gevoerd om scholen open te houden tijdens de pandemie.

De Engelse columnist Colin Wright zag de PayPal-rekening van zijn website ‘Reality’s Last Stand’ bevroren. Wright is evolutionair bioloog en vanuit dit vak bijna vanzelfsprekend ‘genderkritisch’. Dat mag helemaal niet van de wokies die PayPal runnen. Voor een kleine zelfstandige als Wright is dat bijzonder hinderlijk, omdat hij gedeeltelijk leeft van de giften en abonnementen die via PayPal binnenkomen.

Ook in Nederland is het verschijnsel van financiële quarantaine inmiddels doorgedrongen. Het overkwam feministe Caroline Franssen van de stichting ‘Voorzij’. Met haar stichting zet Franssen zich in voor de rechten van vrouwen, vooral nu zij die bedreigd ziet door de nieuwe Nederlandse transgenderwet. Uiteraard een standpunt waar PayPal zich niet in kan vinden. ‘Tot 1956 mochten vrouwen zelf geen bankrekening hebben, nu raken ze hun rekening kwijt als ze opkomen voor de rechten van vrouwen’, benadrukt Franssen.

Wie ook de rekening van Voorzij bij het vuil zette, was de succesvolle nieuwe internetbank ‘Bunq’ – die zichzelf ‘the bank of the free’ noemt. Procederen tegen dit soort acties heeft weinig zin. Deze bedrijven hebben immers oneindig veel diepere zakken dan hun slachtoffers.

Monopolie

Het probleem is natuurlijk de monopoliepositie van internetgiganten als PayPal, Google, Amazon, enzovoort. Zij zitten in de ‘tollbooth’, het tolhuisje. Wie de weg wil gebruiken moet erlangs. Daarom wordt soms de vergelijking gemaakt met middeleeuwse roofbaronnen, die meedogenloos handelaren en andere reizigers afpersten als die over hun land moesten.

Megakruidenier Amazon heeft bijvoorbeeld 65% van de wereldwijde boekverkoop in handen. Het bedrijf kan naar willekeur censuur plegen en doet dat ook. Bijvoorbeeld in 2018, toen het weigerde ‘When Harry became Sally’ te verkopen, een boek waarvan de titel een woordspeling is op die van de verfilmde bestseller ‘When Harry met Sally’. In het gecensureerde werkje wordt genderdysforie als een psychisch probleem beschreven.

Dat is zo ongeveer de erfzonde in de woke kerk, al zijn meer dan genoeg psychiaters en psychologen het er niet mee oneens. Amazon besloot het debat op voorhand te blokkeren. Misschien omdat genoemd idee lijnrecht indruist tegen de ideologie van de Democratische Partij. Toevallig is Jeff Bezos – oprichter en toenmalig CEO van Amazon – daar een grote sponsor van.

Standpunten opdringen

Over wat grote techbedrijven allemaal doen om gebruikers woke standpunten op te dringen, raak je niet snel uitgepraat. De beïnvloeding van verkiezingen door sociale media is nog niet eens ter sprake gekomen, noch de routinematige manipulatie van zoekresultaten door Google. Ook zo’n bedrijf in een tolhuisje. Dat massamoordenaar Khamenei van Iran ongehinderd Twitter mag gebruiken maar ex-president Trump er voor eeuwig werd afgegooid, blijft opmerkelijk.

De tijd lijkt daar om via regelgeving de vrijheid van onlinebedrijven met monopolieposities in te dammen. Zulke regels bestaan immers al voor nutsbedrijven als gas en water. Stel je voor dat het water afgesloten kan worden als je iets over transgenders zegt dat het waterleidingbedrijf niet bevalt…

Helaas, van de meeste overheden valt weinig te verwachten. Integendeel. Het was juist premier Trudeau van Canada die openlijk banken aanspoorde bepaalde klanten uit het financiële systeem te gooien, omdat ze protestdemonstraties financieel hadden gesteund.

Europese Unie

Maar wie dat bij ons nog niet zo snel ziet gebeuren, raad ik aan het ‘Actieplan voor Europese Democratie’ van de Europese Unie eens door te nemen. Het is gemakkelijk te vinden. Het staat pontificaal op de website van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Eén van de genoemde ‘richtsnoeren ter versterking van de Praktijkcode’ blijkt ‘demonetiseren’ te zijn. ‘Demonetiseren: samenwerking tussen platforms om de geldstromen naar verspreiders van desinformatie dicht te draaien en blokkades op te werpen’, luidt het.

Het staat er echt. Elders wordt met trots gemeld dat ‘bedrijven als Facebook, Twitter en Google al sinds 2018 hieraan meedoen’. Kijk eens aan, dat zogeheten demonetiseren van mensen met een ‘verkeerde’ mening blijkt zowaar tenminste gedeeltelijk uit de koker van de EU te komen… Misschien kunnen we Elon Musk zo gek krijgen dat hij na Twitter meteen PayPal koopt? Hij was tenslotte al betrokken bij de oprichting ervan. En voor het geld hoeft hij het niet te laten.

Toby Young

Weg met PayPal