De comeback waar weinigen na Iowa en Hampshire nog in geloofden voltrok zich dan toch. Joe Biden haalt vernietigend uit in South Carolina en blaast zo zijn kandidatuur nieuw leven in.

Comeback kid

De voormalige vicepresident laat de andere gegadigden voor de Democratische nominatie ver achter zich. Hij kon om en bij de helft van het electoraat overtuigen. Eerste achtervolger Bernie Sanders, de (co-)winnaar van de voorverkiezingen in Iowa, New Hampshire en Nevada, moet zich tot dusver tevreden stellen met zo’n 20%. Tom Steyer, de hedge fund miljardair die miljoenen uit eigen zak in zijn campagne dumpte en haar slagen volledig afhankelijk stelde van een sterke prestatie in South Carolina, stelt teleur en wordt pas derde. Pete Buttigieg en Elizabeth Warren halen de 10% niet. Fun fact: in drie presidentscampagnes (1988, 2008 en 2020) is het de eerste keer dat de oud-vicepresident een staat wint.

Bidens zelfverklaarde ‘firewall’ houdt dus stand. Zijn aanhang onder het meer gematigde en (vooral) Afro-Amerikaanse electoraat behoedt hem voor een vernederend einde van een politieke carrière die verschillende decennia overspant. Minstens even belangrijk als zijn overwinning is de manier waarop. Met een kloof van bijna 30% laat hij de uiterst linkse Sanders ver achter zich. Op die manier haalt Biden net zo hard uit als Sanders, die één week eerder in Nevada 50% van de caucus-gangers kon overtuigen.

De comeback van Biden werd evenwel al tijdens die caucus ingezet. Barack Obama’s voormalige nummer 2 zette een knappe tweede plek neer die evenwel overschaduwd werd door Sanders’ overweldigende overwinning. Maar door Pete Buttigieg en Amy Klobuchar achter zich te laten, kon Biden opnieuw geloofwaardig het argument maken dat hij de geschikte man is om de revolutie van Sanders tegen te houden. Net als Bill Clinton in 1992 wordt Biden zo de comeback kid van deze voorverkiezingen.

Binaire keuze

Het meest positieve gevolg van deze voorverkiezing is de inkrimping van het aanbod aan presidentskandidaten. Amy Klobuchar heeft geen pad naar de nominatie. De senator uit Minnesota positioneerde zich als een gematigd alternatief voor Bernie Sanders en Elizabeth Warren, maar slaagde er, ondanks haar sterke prestatie in New Hampshire, niet in om de vaandeldrager van centrumlinks te worden. Zowel Biden, Buttigieg als Bloomberg konden meer kiezers overtuigen of peilen consistent hoger. De druk op Klobuchar zal de komende dagen toenemen om haar kandidatuur op te schorten en zodoende de consolidatie van de centrumlinkse, anti-Bernie stem te vergemakkelijken.

Als het Democratische establishment senator Sanders wilt stoppen voor de partijconventie in Milwaukee, zal het inderdaad van primordiaal belang zijn het electoraat een binaire keuze voor te schotelen. Daar waar Sanders de uiterst linkse stem quasi volledig consolideerde, is de centrumlinkse stem versplinterd onder een viertal kandidaten: Biden, Buttigieg, Klobuchar en Bloomberg. Hun afwisselend succes leidde tot de weigering van al deze centrumkandidaten om één van hen op het schild te hijsen. Niet zozeer omdat zij het belang van een verenigd front tegen Sanders niet begrijpen, maar wel omdat ieder van hen denkt het meest geschikt te zijn om op het spreekwoordelijke schild te staan.

Buttigieg, get out

Pete Buttigieg is misschien wel de meest getalenteerde politicus in de race. Telegeniek, welbespraakt en verstandig heeft hij alle troeven in handen om een belangrijke stem te worden in het publieke debat. Desalniettemin is het voor het anti-Sanderskamp van essentieel belang dat hij zo snel mogelijk de race verlaat.

Buttigieg betreedt op Super Tuesday onherbergzaam terrein met een rits aan zuiderse staten waarin hij niet alleen achter Sanders en Biden peilt, maar ook Bloomberg en zelfs Warren moet laten voorgaan. In de drie staten die het hoogste aantal gedelegeerden naar de partijconventie sturen – Californië, Texas en North Carolina – peilt burgemeester Pete pas vijfde. Maar met een harde kern van om en bij de 8%, faciliteert hij Sanders (nakende) overwinningen. Met een pluraliteit van de stemmen weet de ‘democratische socialist’ uit Vermont als overwinnaar uit de bus te komen, maar in de staten waar de tegenstand goed georganiseerd was (Iowa en New Hampshire) haalde Sanders de drempel van de 30% niet. Dat lukt hem nu ook in South Carolina niet.

Deze conclusie is extra bitter voor een kandidaat als Buttigieg, wiens kandidatuur tegen alle verwachtingen in een werkelijke kans maakte op de Democratische nominatie. Hij won Iowa, werd tweede in New Hampshire waar hij winnaar Bernie Sanders het een tweede keer bijzonder moeilijk maakte en zette bijlange na geen slechte prestatie neer in Nevada, waar hij derde werd. Met een gemiddelde tweede plaats deed hij het stukken beter dan Joe Biden die hem nu, ondanks zijn geklungel in Iowa en New Hampshire (waar hij respectievelijk vierde en vijfde werd), weinig inspirerende media optredens en een gemeen harde uitval naar Buttigieg, desalniettemin verdringt als meest waarschijnlijke Sanders uitdager.

Super Tuesday aan de horizon

Nu kan het snel gaan. Op 3 maart worden meer dan 33% van de gedelegeerden uitgedeeld waardoor deze dag de toepasselijke naam ‘Super Tuesday’ (‘Superdinsdag’) draagt. De spoiler van de avond wordt waarschijnlijk oud-burgemeester van New York, Michael Bloomberg. De negende rijkste man ter wereld, dumpte honderden miljoenen van zijn eigen fortuin in de race om op korte tijd een nationaal profiel op te bouwen.

De massa advertenties op tv en sociale media konden evenwel niets veranderen aan de voormalige burgervaders zwaktes als politicus. Elizabeth Warren boorde Bloomberg volledig de grond in op basis van zijn beleid in het stadhuis van New York en het leiderschap van zijn vennootschap, Bloomberg L.P.

Prototype Democraat

Bloombergs financiële autonomie leidt tot de evidente vaststelling dat er slechts één persoon is die de voormalige burgervader uit de race kan duwen, en dat is Bloomberg zelf. Maar door zijn koppige weigering om zijn aanzienlijke financiële middelen aan te wenden om Bidens campagne uit het slop te trekken, spreidt hij misschien wel Sanders’ presidentieel bedje. In ieder geval ziet het er naar uit dat centrumlinkse, Superdinsdag-kiezers een keuze zullen moeten maken tussen de oud-vicepresident en de oud-burgemeester. Bernie wrijft zich in de handen.

Bernie Sanders is een kandidaat met unieke sterktes en unieke zwaktes, terwijl Joe Biden in vele opzichten het prototype is van ‘de’ Democraat. Het Democratische electoraat wordt na South Carolina een binaire keuze voorgeschoteld, ook al beseft het dat zelf nog niet. Pete Buttigieg, Amy Klobuchar, Tulsi Gabbard, Elizabeth Warren, Tom Steyer, allen draaien ze zichzelf een rad voor de ogen wanneer ze in het zoveelste interview uitleggen wat de raison d’être van hun campagne is. South Carolina herleidde de voorverkiezingen tot een Bernie vs. Biden race. De komende maanden zal deze tweepersoonsstrijd zich uiten in een ideologisch getouwtrek tussen de believers in revolutionaire transformatie enerzijds en voorstanders van incrementele evolutie anderzijds.

Let the games begin.

Tulsi Gabbard

Trump wint

Woke en establishment bijten tanden stuk op Joe Rogan

Biden is back

De grenzen van identiteitspolitiek