De Romeinse generaal Julius Caesar wordt vermoord op 15 maart van het jaar 44 vóór onze jaartelling, tijdens een bijeenkomst in het Senaatsgebouw, de Curia Pompei. Hetzelfde jaar was Caesar benoemd tot dictator van het Romeinse Rijk en dat nog wel voor het leven. Maar de Senaat vindt dat Caesar zich te veel als een koning gaat gedragen.

Deze moord is het onderwerp geweest van veel fantastische verhalen, toneelstukken en films, van het drama van William Shakespeare (1599) tot de film van Ulrich Edel (2002), om maar die twee te noemen. Maar wat zeggen de historische bronnen?

De Romeinse historicus Suetonius (69-140) schreef over de moord: ‘Terwijl hij plaats nam, kwamen de samenzweerders om hem heen staan, zogenaamd om hem eer te bewijzen. Toen greep Cimber zijn toga bij beide schouders vast. Caesar riep uit: “Maar dit is geweld” en op hetzelfde ogenblik bracht een van de gebroeders Casca hem van achter een wond toe even onder de keel. … Toen hij merkte dat hij van alle kanten met getrokken dolken werd belaagd, omhulde hij zijn hoofd met zijn toga en trok gelijk met zijn linkerhand de plooien van zijn toga strak omlaag tot aan zijn voeten, zodat hij er behoorlijk bij zou liggen. In deze houding werd hij drieëntwintigmaal doorstoken. Alleen bij de eerste stoot kermde hij zonder een woord, al hebben sommigen overgeleverd dat hij … tot hem (Brutus) heeft gezegd: “Ook jij, mijn zoon?!” (Tu quoque, fili mi)’.

In onze vaderlandse geschiedenisboeken vindt men vaak het verkorte citaat van Julius Caesar ‘De Belgen zijn de dappersten van alle Galliërs’. Maar dié Belgae zijn een verzamelnaam voor de Keltische stammen die destijds van de Rijnmonding tot vlak voor Parijs (toen Lutetia) woonden. De originele tekst bij Caesar luidt: ‘Van hen allen (d.i. de Galliërs) zijn de Belgae de dappersten, omdat ze het verst verwijderd zijn van de cultuur en de beschaving van de provincia, omdat er slechts zeer zelden kooplui tot bij hen reizen die dingen invoeren, die bijdragen tot het verweken van de geesten, en omdat ze vlak bij de Germanen wonen, die over de Rijn gevestigd zijn en met wie ze voortdurend oorlog voeren’.

Ulrich Edel

Vandaag -44: de moord op Julius Caesar, het ware verhaal