Tijdens de lockdown moesten we ons dagelijkse routine anders gaan inrichten. Sommigen hebben misschien geprofiteerd van de extra tijd om meer te lezen. Maar dat lijkt niet uit de cijfers.

Vé Bobelyn van Boek.be zegt dat de boekenverkoop een zware klap heeft gehad door de sluiting van de winkels. Boekenwinkels die extra inspanningen hebben gedaan om online hun aanbod aan te bieden en per fiets te leveren, zagen nog iets van hun omzet terug. De verkoop — inclusief online — kreeg zware klappen.

De online verkoop zelf is met meer dan 50% gestegen, maar die verkopen zijn van een andere soort dan in de boekenwinkels. Daar kan je een boek vastnemen, inspiratie opdoen. ‘Opvallend bij onze Nederlandse collega-uitgevers is dat ondanks het feit dat in Nederland de boekenwinkels wel zijn open gebleven, de boekenverkoop ook nog met 20% is terug gevallen’, zegt Bobelyn.

Boekenwinkels zeker nog niet afgeschreven

Dit alles toont aan dat de boekenwinkels zeker niet afgeschreven zijn. ‘Het snuisteren in boeken, titels ontdekken zonder gericht op zoek te zijn, blijft een ervaring die je enkel in boekhandels kan beleven’, vertelt Bobelyn. Vooral voor literaire werken en non-fictie blijven boekenwinkels uitermate belangrijk. Zeker in België blijven de boekhandels belangrijker dan de online verkoop.

De heropening van de boekhandels vraagt extra inspanning. Social distancing is één ding, maar gaan mensen durven boeken vastnemen? De sector zelf heeft nog geen richtlijnen vastgelegd. Boekenwinkels zullen ook zelf keuzes moeten maken.

‘Voor ons als uitgevers heeft deze crisis ook veel gevolgen. Als de boekenverkoop in elkaar stuikt, dan vallen voor ons ook de inkomsten weg. Bijgevolg moet je ook alles waarmee je bezig was on hold plaatsen.’ Veel boeken die op het punt stonden uitgegeven te worden, worden daarom ook uitgesteld naar latere momenten. Soms naar het najaar, maar soms ook met een heel jaar.

Omgekeerd wordt de betrokkenheid van auteurs wel veel groter. Auteurs worden zelf creatiever, gaan vaker online en maken zelf filmpjes. Ze zoeken ook meer het contact met hun lezers op, zodat de beleving rond hun boek groter wordt. ‘Dat heeft wel een positief effect’, volgens Bobelyn. ‘Als zoiets de media haalt, dan zag je de week nadien een piek in de verkoopscijfers.’ Het is dus meer dan vroeger belangrijk om als auteur online aanwezig te zijn.

#verspreidhetleesvirus

De uitgevers hebben meteen in de crisis zich naar de jeugd gericht om te blijven lezen. ‘Lezen is belangrijk voor de ontwikkeling en is ook ontspannend. We vonden het uitermate belangrijk dat kinderen ontspanning zouden vinden tijdens de lockdown’, vertelt Bobelyn. Daarom hebben de uitgevers samen met de overheid de campagne #verspreidhetleesvirus opgezet: een digitaal platform waar iedereen die van dichtbij of veraf met boeken te maken heeft, inhoud kon delen om jongeren aan te zetten tot lezen.

Een andere actie van Boek.be was om iedere minister een boekenpakket op maat te bezorgen. ‘Daar is een beetje research aan vooraf gegaan om te weten wat ze graag lezen’, zegt Bobelyn.

Vé Bobelyn

Vé Bobelyn: ‘Boekenwinkels zeker nog niet afgeschreven’