Volgend jaar zal, als God het wil met een kerkleider die niet meer van de jongste is, paus Franciscus een kort bezoek brengen aan België. Wat brengt Franciscus tot bij ons?

Zonder twijfel de viering van 600 jaar Katholieke Universiteit Leuven. En dus ook van de Université Catholique de Louvain die eind jaren zestig de oude Vlaams-Brabantse stad verliet om langs de andere kant van de taalgrens in Ottignies te verrijzen.

Dit gaat om meer dan symboliek. De Heilige Vader zal in feite definitief en in saecula saeculorum de verzoening tussen de twee Alma Maters bestendigen. Zes eeuwen na de oprichting van de universiteit, toen op initiatief van paus Martinus V.

Na het toch wel een beetje racistisch getinte Walen buiten! en dus de verhuizing van de Franstaligen, verkoelde de meer dan vijf eeuwenoude relatie tot een echte koude oorlog. Maar men weet dat katholieken de gave van de vergeving moeten beoefenen. En dat ze niet onverschillig mogen blijven tegenover de aanvallen van diegenen die de invloed van de religie willen verminderen. En dus ook de invloed van de katholieke universiteiten.

Eendracht maakt macht

Terug naar het post-Walen buiten-tijdperk. Na twintig jaar wederzijdse boycot, werd men ervan bewust dat samenwerking eigenlijk interessanter was.

In 2021, na aanleiding van de 50ste verjaardag van de eerste steenlegging in Louvain-la-Neuve zakte de Vlaamse rector Luc Sels af naar le plateau de Lauzelle om er de nieuwe samenwerkingsakkoorden te vieren met zijn Franstalige collega Vincent Blondel. In aanwezigheid van koning Filip, spraken ze beiden zowel Frans als Nederlands…

Nu komt er dus een nieuwe stap. Die ook anders zal zijn dan bij het dubbelbezoek aan de KULeuven en de UCLouvain van Johannes-Paulus II in 1985.

Pools op zijn best

Op 20 mei 85 was de Poolse paus in Leuven; de dag nadien in Louvain-la-Neuve, toen de nieuwste Waalse stad sinds 1666. Johannes-Paulus II werd er op de Grote Markt toegesproken door een halve landgenote, de voorzitster van de Assemblée générale des étudiants de Louvain, Veronique Oruba, dochter van een vakbondsleider van de CSC. Die had haar toespraak op het allerlaatste nippertje veranderd.

Haar geplande tekst was sommige journalisten bekend. Die had ook het fiat gekregen van het universiteitsbestuur. De woorden van Oruba waren niet extreem kritisch, de Kerk werd niet frontaal aangevallen. Het ging over de nieuwe armen, de gevaren van het neoliberalisme en de toen zeer actuele anti-racistische Touche pas à mon pote-actie.

Uitgejouwd door Opus Dei

Maar plots ging het ook over contraceptie en zelfs over de bevrijdingstheologie. Een deel van het publiek was daar blij mee, maar Oruba werd ook uitgejouwd door leden van Opus Dei dat, op dat moment, zeer actief was in het plaatselijke studentenleven. Oruba sprak hen direct toe: ‘Merci l’Opus Dei’. Een zinnetje dat bij veel mensen is blijven plakken.

Men had toen verwacht dat Johannes Paulus haar zou berispen maar… hij omarmde haar. In zijn eigen toespraak bleef de Paus wél bij zijn tekst…

Eind goed, al goed ? Niet helemaal. Oruba botste finaal op monseigneur Massaux, de laatste religieuze rector van de UCL. Hij weigerde haar einddiploma te tekenen. Maar onder druk van een aantal professoren en ook van de pers moest hij die weigering intrekken.

Massaux was een van de grootste opponenten van het Walen buiten! Om die reden heeft hij altijd geweigerd in Louvain-la-Neuve te gaan wonen. En voor zijn begrafenis, weigerde hij ook het eerbetoon van zijn eigen Alma Mater.

Normaal gezien zal paus Franciscus van een betere sfeer kunnen genieten: hij is erg populair bij de katholieken, maar het kan verkeren.

Meteen na het nieuws over het pauselijk bezoek sprak Rik Devillé over een ‘afleidingsmanoeuvre’ en ‘kost voor cartoonisten’. Advocaat Van Steenbrugge zei dat de slachtoffers van het seksueel misbruik zeker niet op de paus zaten te wachten. Hannelore Goeman, de socialistische voorzitster van de speciale commissie over seksueel misbruik in het Vlaams parlement, eist dat de paus eerst excuses aanbiedt. Een gedachte die door politici van allerlei signatuur is gevolgd.

Dat is vreemd. Want in kerkelijke kringen wordt nu al gezegd dat Franciscus het zeker en vast ook zal hebben over de slachtoffers.

Het zou dus zeker geen kwaad kunnen dat sommige actoren uit Godvergeten zich een beetje objectiever opstellen. Moeilijk ? Waarschijnlijk. Er zijn verkiezingen in 2024. En kerkbashing brengt altijd stemmen op…

Veronique Oruba

Pauselijk bezoek