De hele wereld weet wat er zich al meer dan vier weken afspeelt in Kobani

In deze Koerdische stad aan de Turks-Syrische grens dreigen al de bewoners die hun stad niet hebben verlaten, afgeslacht te worden. Staffan de Mistura, VN-gezant voor Syrië, waarschuwt dat het om zo’n 12 000 burgers gaat die nog steeds in of nabij Kobane vertoeven; hierbij bevinden zich zeker een 700 oudere en zieke mensen in het centrum van de stad, die niet meer in staat zijn om zich te verplaatsen.

Van Stockholm tot Melbourne, van New York tot zelfs Kaboel in Afghanistan … wereldwijd komen momenteel honderdduizenden mensen op straat om hun protest uit te schreeuwen tegen de slachtingen die de barbaren van de islamistische terreurgroep ISIS aanrichten in Koerdistan in Irak en in Koerdistan in Syrië. Sinds generaties was de mensheid geen getuige meer van het soort wreedheden die ISIS begaat: systematische onthoofding van kinderen, gijzeling en verkrachtingen van vrouwen en jonge meisjes, waarvan sommigen nog geen tien jaar oud zijn, massaexecuties van mannen en tienerjongens …

Wie schittert door zijn afwezigheid, op elke betoging?

Het zijn de activisten van Amnesty International! Voor honderdduizenden christenen, Yezidi’s, Koerden komen de leden van deze ‘grote’ mensenrechtenorganisatie kennelijk niet op straat. Amnesty International zou nochtans actie kunnen ondernemen tegen de huidige etnische zuiveringen die plaatsgrijpen op historische schaal zoals ze zelf de schendingen van mensenrechten in Irak aangeeft in zijn laatste rapport, van nota bene meer dan een maand geleden. Waarom laat AI dan niet hardnekkig zijn stem horen? Waarom voert AI geen acties of zet het geen campagnes op poten? We meenden dat ze mensenrechten met vuur zou verdedigen, toch!

Amnesty International publiceert echter niets over Kobani, net zomin als het deed over het Sinjar-bloedbad; AI beweegt niet. Is de organisatie dan niet op de hoogte? Allicht wel, maar het is duidelijk dat ze of andere prioriteiten heeft, of dat ze haar werk niet meer naar behoren kan verrichten.

Waarom blijven de acties van Amnesty International überhaupt uit?

Het antwoord op deze vraag die ik stelde, op de Bewegingsdag van de organisatie vorig jaar, aan Karina Van Den Berg, voormalig voorzitster van Amnesty Vlaanderen, tergt alle verbeelding. ‘De criteria waarop we ons baseren bij de keuze om campagne te voeren zijn dubbelvoudig’, aldus Van Den Berg; ‘vooreerst moet de kwestie waarrond actie gevoerd wordt haalbaar zijn en resultaten kunnen afwerpen; verder willen wij dat de actie “wervend” is.’

Volgt men deze redenering dan kan men besluiten dat Amnesty de handen bewust afhoudt van erg moeilijke kwesties; het sluit de ogen voor de vreselijkste schendingen van mensenrechten, of althans, er komt totaal niets van naar buiten. Bovendien hoeven we ons niet langer te verbazen over de maximale aandacht die de organisatie schenkt aan haar fondswervende eindejaarscampagne in de vorm van kaarsenverkoop.

De uitspraak van ex-voorzitster Van Den Berg is volledig in overeenstemming met de kritische analyse van Francis Boyle over de doelstellingen en prioriteiten van Amnesty International. Boyle is hoogleraar Internationaal Recht aan de universiteit van Illinois; hij was eveneens een aantal jaren lid van de raad van bestuur van Amnesty International USA. Hij beweert dat aspecten van organisatorische continuïteit en het voortbestaan van de organisatie komen vóór de mensenrechten-doelstellingen. Hij verklaarde: ‘Amnesty International is in de eerste plaats bekommerd, niet voor de rechten van de mens, maar voor publiciteit; op de tweede plaats komt geld; op de derde komt ledenwerving; op de vierde plaats gaat de aandacht naar interne “gazongevechten”; en dan ten slotte komen pas de mensenrechten aan bod.’

Thema versus taboe?

In beginsel engageert Amnesty zich om de schendingen van mensenrechten strategisch en doeltreffend te bestrijden en daarbij in te spelen op de nationale en internationale actualiteit. Speciale aandacht zou zij schenken aan vrouwen- en kinderrechten. Hierbij focust de organisatie naar eigen zeggen haar campagnes op onder meer het beëindigen van extra buitengerechtelijke executies en verdwijningen. Althans dat lees je op de website.

Het is dan ook totaal onbegrijpelijk dat AI met geen woord rept over de genocidale gebeurtenissen in Koerdistan, die nochtans zowat alle nieuwszenders overspoelen. Evenzo worden de naar verluidt 2 305 ontvoerde vrouwen, meisjes en kinderen (412) in Koerdistan van Irak en Syrië momenteel genadeloos aan hun lot overgelaten.

Human Rights Watch (HRW) publiceerde begin oktober nog een rapport, geïllustreerd met een video, waarin slachtoffers getuigen van de barbarismen tegen hen gepleegd door aanhangers van de Islamitische Staat. Het gaat van verplichte bekering tot de islam, gedwongen huwelijken, zelfs seksueel geweld en slavernij. Volgens HRW-adviseur Fred Abrahams kiezen IS-strijders vrouwen uit om, gedurende enkele uren, hun bruid te worden, vele vrouwen hebben kort daarvoor van kortbij gezien hoe hun man door diezelfde monsters vermoord werd: neergeschoten of onthoofd. Andere slachtoffertjes zijn meisjes van pas 12 of 13 jaar oud (sommige bronnen spreken van kinderen van 8 à 9 jaar oud); ook zij worden seksueel misbruikt, overgedragen of verkocht aan strijders als ‘malak yamiin’ of slaven. Veel van de ontvoerden werden naar andere landen in het Midden-Oosten gesmokkeld om op de markt als seksslaafjes verkocht te worden; zo meldde Rashida Manjoo, speciale VN-rapporteur inzake geweld tegen vrouwen, reeds in augustus . Nog diezelfde maand zond het Yezidi parlementslid van Irak, Vian Dakhil, een emotionele oproep de wereld in, om haar volk van uitroeiïng te redden.

Amnesty International verloochent zichzelf door hier nog steeds niet op te reageren. Als grootste mensenrechtenorganisatie zou Amnesty het voortouw moeten nemen en internationale actie ondernemen om de kinderen en de vrouwen die tijdens de conflicten in Irak en Syrië in handen van de Islamitische Staat (IS) zijn gevallen, te helpen.

Via een crisis-campagne kan AI bij de Arabische regeringen aandringen om op zoek te gaan naar de meisjes door inlichtingendiensten nauwer te laten samenwerken.

Er zou kunnen gelobbyd worden voor een onderzoek naar de verblijfplaats van de slachtoffers. Men weet dat Amnesty officieel geen standpunt inneemt over de wenselijkheid van het gebruik van militair geweld. Toch heeft de organisatie in 2005, tijdens haar International Council Meeting in Mexico, zichzelf statutair de mogelijkheid gegeven om op te roepen tot militaire interventies of om het steunen ervan, teneinde dreigende of aan de gang zijnde wijdverspreide en ernstige schendingen van de internationale mensenrechten en humanitair recht (zoals genocide, misdaden tegen de mensheid en oorlogsmisdaden) te voorkomen of te beëindigen. De organisatie beperkt dergelijke oproepen tot de implementatie of versterking van de VN-vredesoperaties of soortgelijke operaties.

Waarop wacht Amnesty nog om via acties op te roepen om de VN een militaire mandaat te geven zodat IS kan gestopt worden, definitief een einde gesteld aan haar bloeddorstige moorden op alle ‘kafir’ of niet-gelovigen, zij het Koerden, christenen, Yezidy’s, Joden, Shia’s … ?

De auteur was tot voor kort vrijwilliger voor Amnesty International.

(c) Reporters

Vian Dakhil

Akelig stil bij Amnesty International