‘Een complete verrassing, we hebben het niet zien aankomen’. En: ‘Waarom Somers dat nu doet, het blijft een vraagteken’. Die uitingen van intense verwondering tekenden we op uit de mond van de deken der politieke analisten, Ivan De Vadder. Terwijl een klein kind weet dat de Open VLD aan een finale leegloop begonnen is, en iedereen de uitgang zoekt. De vlucht naar de burgemeestersstoel moet de politieke overleving verzekeren van ministers die tot een stervende partij behoren. Liefst met een ‘stadslijst’ zonder lijkengeur.

Die exitstrategieën worden gelardeerd met het soort onnozele emo-praat waar Bart Somers in uitblinkt (‘Mechelen is mijn grote liefde’). Wat geen enkele Wetstraatwatcher lijkt op te merken is dat drie catastrofes samenvallen: de implosie van de Open-VLD, het wegdeemsteren van de Vivaldi-regering en het bankroet van België. Drie fenomenen die met elkaar verbonden zijn als in een mooi opera-plot.

Blauw fabriekje

Wat ons tot de begindagen van deze natie brengt: de Belgische Revolutie, en de daarmee verbonden operafiguur La Muette de Portici, de vrouwelijke titelrol die geen noot te zingen heeft. Laten we niet vergeten dat de liberalen, en niemand anders, België hebben gemaakt. Francofiele liberalen meer bepaald, die met lede ogen zagen hoe Willem het Nederlands als voertaal opdrong, in hun ogen een barbaarse geuzentaal behorend tot een minderwaardige cultuur.

De in Frankrijk geboren Charles Rogier, liberaal en vrijmetselaar, was de onbetwistbare aanvoerder van deze fondateurs d’état. Hij ijverde voor de complete latinisering van het jonge België. Daarin was voor het Nederlands als bestuurs- of cultuurtaal geen enkele plaats. De (vooral Vlaamse) katholieken lieten zich graag verleiden tot een ‘monsterverbond’ omdat ook zij met de protestantse Hollanders een eitje te pellen hadden. Dit unionistische denkkader zou het blauw fabriekje blijven domineren, tot en met de naoorlogse PVV (honend ‘Pest Voor Vlaanderen’ genoemd), waar figuren als Willy De Clercq, Herman Vanderpoorten en Herman De Croo de dienst uitmaakten.

Met de opkomende communautaire thema’s kon deze elite geen weg. De Belgische constructie, bedacht door hun geestgenoten uit 1830, bleef het onaantastbaar paradigma, ondanks de essentiële weeffouten. De Vlaamse liberalen dreigden op het einde van vorige eeuw al politieke dino’s te worden. Dus vonden ze de reine dwaas Guy Verhofstadt uit. Een ‘joenk’ (dixit ACV-bos Jef Houthuys) dat de oude gedachten zou pimpen met verse liberale daadkracht en dito newspeak. Zo gezegd, zo gedaan. Hij organiseerde de uitverkoop van onze energiesector aan de Fransen, en deed de staatsschuld tot astronomische hoogtes stijgen.

Pretglobalisme

De naamsverandering van PVV naar VLD (Vlaamse Liberale Democraten) in 1992, en nadien in Open Vld (een vondst van reclameman Noël Slangen) moest de transitie begeleiden van het Belgisch patriottisme naar het pretglobalisme van de 21^ste eeuw. Met een blijvende Belgische rompconstructie, een Koningshuis voor de koekendozen, en een Europese praatbarak als luxe-rustoord voor uitbollende politici. Een paar ‘ethische-progressieve’ toeters en bellen maakten het plaatje af.

De euforie was helaas van kortstondige duur. Na de Twin Towers en een paar zwarte zondagen later bleek de liberale bubbel lek: de wereld wás geen vrijemarkt-paradijs, cultuurclashes bedierven de pret, de bodem van de Belgische staatskas was er al lang uit, en het reizend EU-circus kon slechts op hoongelach van de onderdanen rekenen. In februari 2014 stond Verhofstadt op het Maidanplein in Kiev nog te gloriëren als Euro-profeet. Krek acht jaar later vielen de Russen Oekraïne binnen. Einde speeltijd.

En zo viel heel het blauwe kaartenhuis in mekaar. Alexander De Croo, zoon van zijn vader en beheerder van de Verhofstadt-erfenis, is de roerganger van een staatsdragende partij zonder staat en zonder ideologie. Het is deze geur van ondergang en ontbinding die rond de Vivaldi-regering hangt, mogelijk de laatste Belgische regering, die na 662 dagen en een bizarre pirouette met een Italiaanse pornoster het levenslicht zag.

Het meisje

Zoals de partij altijd geweest is – ten gronde misogyn – is ook haar doodsstrijd: een mannenzaak. Net daarom is de allerlaatste duif uit de liberale goochelaarshoed een vrouw. Als je politiek uitgespeeld bent, kan je nog altijd feminist worden en een boek getiteld ‘De eeuw van de vrouw’ schrijven. Dat is uiteraard maar een pose, want in werkelijkheid verkneukelen de oude blauwe mannen zich, terwijl La Muette haar slotaria zingt.

Die rehabilitatie van Rutten is een grap, maar niemand snapt dat, dus is het een flauwe grap. Meisje mag terug meespelen, nadat ze wenend de coulissen in was gedoken. In alle kranten wordt Gwendolyn geroemd om haar intelligentie, terwijl ze zelf aangaf met perimenopauzale dementie te kampen. Jan Jambon kon zich geen betere vice-minister-president wensen om de stikstofknoop te ontwarren. De vettige methaandrollen van de koeien van Averbode liggen nu op haar bord en zullen daar nog een tijdje blijven dampen.

Deze vrouwvriendelijke ontknoping werd mogelijk omdat Bart Somers een warm hart voor Mechelen heeft, en zo eindigen we met het begin van dit verhaal. De blauwe reptielen worden knuffelige burgervaders, overeenkomstig het masterplan van de meest cynische van allemaal, Vincent Van Quickenborne.

Dat heel dit chaotisch requiem gedirigeerd wordt door één man, Alexander De Croo, bewijst dat hij een Europees ambt waardig is. Duif is dood, mijnheer.

Willy De Clerc

Gwendolyn mag terug meespelen