Als resultaat van de recente provinciale staten verkiezingen in Nederland zou de verdeling van de 75 Eerste Kamer zetels in principe als volgt zijn:

Op kop de BBB met 17 zetels
VVD met 10
GroenLinks 8 en de PvdA 7 geeft 15 voor dit linkse kartel
5 zetels elke voor D66, het CDA en de PVV
4 zetels voor de PvdD (Partij voor de Dieren)
3 zetels voor JA21 en de SP
2 zetels elk voor de Christen Unie en FVD
1 zetel elk voor OSF, VOLT, 50plus en de SGP

Eind mei zal moeten blijken of er hier nog enige wijziging in komt als de stemafspraken tussen de partijen worden uitgevoerd.

Kabinet

Het kabinet Rutte IV , VVD – CDA – D’66 en de CU, komt uit op slechts 22 zetels en dient dus opnieuw oppositiesteun te zoeken om te kunnen overleven in de Nederlandse Senaat. Een samenwerking met het nieuwe linkse kartel (GL en de PvdA) geeft 37 zetels en dus geen meerderheid. De vraag is maar of, naast D66, er wel interesse is vanwege één van de drie andere partijen om samen te werken met het linkse kartel?

De CU en het CDA hebben verloren aan de BBB. Ideologisch krijgt Mark Rutte zoiets ook niet verkocht aan zijn eigen achterban. Dan maar een akkoordje sluiten met de BBB en dat levert 39 stemmen op in de Eerste kamer of een meerderheid. Wat dient Caroline daarvoor in ruil te krijgen en ziet Kaag met D66 dat wel zitten ?

Het is uitkijken naar de vorming van de 12 provinciale besturen en wie valt daar uit de boot? Voor de regering Rutte IV kan dat een moeilijk punt worden als blijkt dat de meerderheidspartijen tegenover elkaar komen te staan in de provinciale staten. Bijvoorbeeld: de BBB zal eerst voorkeur geven aan een bestuur met de VVD, CDA en/Of de CU en veel minder met het links liberale D66. Maar ook het kartel van ‘GroenLinks’ met Jesse Klaver met de sociaaldemocraten van de PvdA met Attje Kuiken moet nog bewaarheid worden. Tijdens de campagne kreeg men vooral de indruk dat GL de PvdA aan het overnemen was en zit de achterban van de sociaaldemocraten wel te wachten op een samengaan met de GroenLinks ? Trouwens deze verkiezingen waren bepaald geen doorbraak voor het aangekondigde linkse kartel.

Stikstof

Ook zal de volgende weken duidelijk moeten worden of de BBB het voorzitterschap kan bekomen van de Eerste Kamer ? Want de kans is niet uitgesloten dat ‘GL-PvdA’ daar ook interesse voor heeft. Een dergelijke tweestrijd kan de regering Rutte nog eens uit elkander spelen.

In ultimo moet Mark Rutte ook nog begrotingen opstellen, het stikstof akkoord door de Staten Generaal zien te krijgen en nog veel meer. Dus de regering gaat nog woelige tijden tegemoet alsook zal men permanent steun moeten krijgen vanuit de oppositie in de Senaat.

De vier huidige meerderheidspartijen in de Tweede Kamer komen geslagen uit deze ‘midterm’ verkiezing en dan vooral het CDA. Geen van deze vier leiders: Mark Rutte (VVD), Wobke Hoekstra CDA), Sigrid Kaag ( D’66) en Mirjam Bikker (CU ) staan te springen voor vervroegde verkiezingen. Trouwens meerdere oppositiepartijen zitten daar ook niet op te wachten. Inderdaad, de afgelopen provinciale staten verkiezingen bracht alleen winst op voor de BBB, JA21, de PvdD en in kleinere mate de Pvda alsook VOLT. Met andere woorden deze termijn zal uitgezweet worden tot in maart 2025.

Mark Rutte

Maar boven dit alles staat VVD Minister President Mark Rutte ( historicus van de Leidse universiteit en geboren in 1967) die al de regering leidt sinds 14 oktober 2010 of 12 jaar en 155 dagen ( op 21 maart 2023) en daarmee de lijst van langst regerende MP aanvoert. Op twee staat Ruud Lubbers, een gewezen leider van toen het CDA nog groot was. Rutte heeft al veel overleefd in de Nederlandse politiek .

Trouwens wat is het alternatief binnen de VVD? Sophie Hermans , de fractieleidster in de Tweede Kamer, haalt niet het niveau van Mark Rutte. Zij was tot 2017 werkzaam op het kabinet van Rutte en werd na haar verkiezing in de Tweede Kamer aldaar opgevolgd door haar zus: Caroliene Hermans. De politieke ‘come-back’ van Edith Schippers als EK lijststrekster is bepaald geen succes te noemen. Als deeltijds Senator ( de Nederlandse Senatoren hebben 25% van de wedde van de TK leden ) zal Schippers zich vooral blijven toeleggen op de leiding van de multinational ‘DSM’. Maar ook de andere partijen hebben geen figuren om Mark Rutte te vervangen. Als blijkt dat Mark Rutte geen interesse betoont in een EU of internationale functie, dan zou hij wel eens zijn 65^ste verjaardag kunnen vieren in het vernieuwde ‘Torentje’ te Den Haag .

Wobke Hoekstra

Nederland na de stembus: de verdeling van de Eerste Kamer zetels