Een door minister van Welzijn Wouter Beke voorgestelde adoptiepauze, waarin het interlandelijke adoptiesysteem grondig herzien moest worden, is er niet gekomen. Wat er nog zal resten van het pakket aanbevelingen dat adoptie fraudevrij moet maken, valt te bezien.

Tienduizenden buitenlandse adoptiekinderen

Sinds de jaren ’50 zijn er tienduizenden kinderen via internationale adoptie naar België gekomen. Hun exacte aantal is onbekend. Tot 2005 konden kinderen met wie ouders geen genetische band delen, ingeschreven worden als ‘eigen kinderen’. Veel adopties gebeurden dan ook nog eens met behulp van een nonkel pater in Verweggistan en werden bijgevolg niet geregistreerd. Hoeveel adopties er plaatsvonden zal dan ook altijd een mysterie blijven. Wat ooit begon als een daad van liefdadigheid, ontspoorde al snel in regelrechte kinderhandel.

In de jaren ‘70 kwamen er bij die eerste adoptanten pacifistische hippies bij wier levensstijl het paste om gekleurde kindjes te redden. Het waren de rugzaktoeristen die na een trektocht door India met een lading didgeridoos onder de arm huiswaarts keerden.

Ook kinderloze echtparen vonden in interlandelijke adoptie een middel om het gezin te creëren dat hun door de natuur werd ontzegd. Het waren gegoede middenklassers die zich een — intussen peperduur geworden — adoptiekindje konden permitteren.

Een lucratieve business

Het stijgende aantal wensouders werkte een wildgroei aan adoptiebureautjes in de hand. Elke huisvrouw kon vanuit haar keuken een adoptiebureau runnen. Een letterlijk te nemen werkelijkheid waardoor er veel geld werd betaald voor de duizenden adoptiekinderen van vreemde origine die in Vlaamse gezinnen terechtkwamen.

Adoptie was een lucratieve business geworden. En waar geld te vinden is, daar komen geldwolven op af. Op een gegeven moment begonnen wetenschappers zich af te vragen of het wel zo goed is om een kind uit zijn natuurlijke omgeving weg te halen. Ook staken de eerste meldingen van kinderhandel en ‘babyfarms’ de kop op. Die verhalen werden echter weggezet als zeldzame gevallen en als erbij te nemen bijkomende schade. En dergelijke gevallen zouden ons in staat stellen om een grote meerderheid te redden van een vreselijk lot.

In het belang van het kind?

De huidige adoptanten zijn een symbiose van de hippies en de weldoeners van toen. Tegenwoordig noemen we ze woke. Ze beweren te handelen vanuit altruïstische motieven en de behoefte een kindje méér en bétere kansen te willen geven. De vraag rijst of Vlaanderen met haar lange wachtlijsten in de jeugdzorg en kinderpsychiatrie ook écht dat paradijs op aarde is. Want de laatste jaren zijn de adoptiekinderen die nu nog naar onze contreien komen, meer wel dan niet kinderen die intensieve, medische en/of psychiatrische zorgen nodig hebben.

Ook nu roepen wensouders dat die wantoestanden niet meer voorkomen en dat het kind nu écht centraal staat. Zij roepen dat de 900 frauduleuze Haïtiaanse adopties uitzonderingen zijn die we erbij moeten nemen. Ondanks de bewijzen van het tegendeel blijft men hardnekkig volhouden dat adoptie in het belang is van het kind en het arme deel van deze aardkloot.

Maar is het wel zo dat je arme landen een dienst bewijst door hun de meest kwetsbare kinderen uit handen te nemen? Beletten we dan niet net dat die landen zélf een goed werkende jeugdbescherming op poten zetten? Is het wel zo nodig dat Vlaanderen kinderen adopteert uit Haïtiaanse weeshuizen waarvoor meer dan 300 miljoen dollar verzameld werd en dat op geblokkeerde rekeningen staat?

Adoptie helpt maar weinigen

Adoptie heeft armoede niet bepaald de wereld uit geholpen. Het tegendeel is waar. Een Nederlands onderzoek heeft vorig jaar nog aangetoond dat adoptie een aanzuigende werking heeft op het aantal kinderen dat in tehuizen terechtkomt. 80 procent van die kinderen zijn zelfs helemaal geen wees. Ook belemmert adoptie in heel wat landen de emancipatie van de vrouw, met het recht op abortus en geboortebeperking als grootste knelpunten.

Alle excuses die men lang heeft aangehaald om kinderen uit hun land te verschepen, lijken weerlegd te zijn. En toch blijft het aantal wensouders toenemen.

Vorig jaar werden er 23 buitenlandse kinderen geadopteerd. Een schril contrast met de honderden die vroeger arriveerden. En toch is het budget voor interlandelijke adoptie verdrievoudigd. Daarbovenop kunnen adoptanten genieten van een fiscaal voordeel tot 6000 euro van de gemaakte kosten. Het systeem lijkt verworden te zijn tot een luxe migratie voor uitverkorenen. Zou het niet van meer weldoenerschap getuigen als we al dat geld zouden investeren in projecten waarmee we niet één maar honderden kinderen kunnen helpen? We zouden zelfs ouders kunnen ondersteunen zodat ze hun kind zelf kunnen opvoeden. En we zouden corrupte regimes een laatste zetje kunnen geven om te investeren in kinderen.

Neokoloniale mentaliteit die kinderen hun eigenheid ontneemt

Misschien moeten we eindelijk eens de vinger durven duwen in waar het echt om gaat bij interlandelijke adoptie. En de wonde van het complex van de ‘white saviour‘, waar zoveel van de woke medemensen aan lijden, aanraken. Want onder al die verdraagzaamheid en inclusie gaat een neokoloniale mentaliteit schuil die meer slecht dan goed doet.

Wat is er zo multiculti aan om kinderen hun eigenheid te ontnemen en hen te dwingen op te groeien tussen witte mensen die hun taal niet spreken? Mensen die geen inzicht hebben in hun cultuur van oorsprong en bij wie ze geen enkele uiterlijke herkenning terugvinden? Draag je bij aan een multiculturele maatschappij als je een kind omdoopt tot een Afrikaanse Joke of een Chinese Liesbeth? Veel adoptieouders werpen op dat ze hun adoptiekind, door het een westerse naam te geven, willen beschermen tegen racisme en maatschappelijke discriminatie.

Hoezo meer en betere kansen? Wat is er zo inclusief aan het adopteren van Marokkaanse kinderen waarbij Vlaamse ouders worden uitgesloten? Als adoptiekind van de tweede generatie zie ik de behoefte aan bevestiging van de neokoloniale, en dus in de basis racistische motieven, van sommigen. Alsof zij de énigen zijn die arme, bruine kindjes een kans kunnen geven als de motor die het adoptiesysteem draaiende houdt.

Wederom geen zorg om de slachtoffers

Tijdens de discussie van de afgelopen weken viel op wat er niet gebeurd is. Namelijk: dat die weldoeners zich geen enkele keer rechtstreeks gericht hebben tot de slachtoffers van fraude. De nazorg die zij nodig hebben kwam in het ganse debat slechts sporadisch voorbij.

Maar ach… (opgelet: sarcasme!) laat ons vooral doorgaan met het redden van arme kindjes. Hier staan ze centraal en krijgen ze betere kansen, worden ze omringd met liefdevolle aandacht van mensen die niet adopteren voor zichzelf maar in het belang van het kind…

Yung Fierens (45) is een kritisch geadopteerde uit Zuid-Korea en slachtoffer van adoptiefraude.

Ze is voorzitter van adoptiebelangengroep CAFE www.c-a-f-e.website die opkomt voor de rechten van geadopteerden, eerste ouders en adoptieouders.

Yung Fierens

Maak adoptie fraudevrij